Οι ανώτεροι τίτλοι σπουδών δεν αποτελούν πλέον την «άδεια εισόδου» για την επιθυμητή επαγγελματική θέση, όπως εκτιμούν οι μαθητές που συμμετείχαν σε έρευνα της «Εφημερίδας των Συντακτών». Αντίθετα οι διασυνδέσεις και το πολιτικό μέσο θεωρούνται «διαβατήριο» για την επαγγελματική αποκατάσταση των πτυχιούχων. Σε δεύτερο στάδιο, οι μαθητές εκτιμούν ότι μόνο οι πτυχιούχοι που μεταναστεύουν εκτός Ελλάδας έχουν πιθανότητες να τους ανοιχτούν επαγγελματικοί δρόμοι.
Ποιοι παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν έναν νέο απολυτηριούχο Λυκείου που αναζητεί εργασία; Ποιοι νομίζετε ότι είναι οι παράγοντες για μια επιτυχημένη επαγγελματική αποκατάσταση; Αυτή είναι η ερώτηση η οποία έγινε σε 1.050 μαθητές Ενιαίων Λυκείων και ΕΠΑΛ του Λεκανοπεδίου, των Νομών Θεσσαλονίκης, Ηλείας, Ιωαννίνων, Αιτωλοακαρνανίας, Κέρκυρας και Ηρακλείου Κρήτης την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2014.
Η απάντηση: Μόνο το 4,5% των μαθητών πιστεύει πλέον ότι το «πτυχίο» γενικώς μπορεί να εξασφαλίσει τους όρους μιας επιτυχημένης επαγγελματικής πορείας. Επίσης, οι «υψηλές επιδόσεις» και η «ικανότητα» μπορούν, σύμφωνα με τις δηλώσεις των μαθητών, να παίξουν πολύ μικρό ρόλο στην επαγγελματική αποκατάσταση (5,5% και 8% αντίστοιχα). Ακόμη και οι σπουδές σε σχολές «κύρους και γοήτρου» (Ιατρική, Νομική, Πολυτεχνείο κα) δεν θεωρούνται ότι εξασφαλίζουν το επαγγελματικό μέλλον των υποψηφίων.
Αντίθετα, οι «γνωριμίες και οι διασυνδέσεις» της οικογένειας, το «πολιτικό μέσο» και η «δυνατότητα μετανάστευσης στο εξωτερικό» θεωρείται ότι αποτελούν τη μπαταρία που μπορεί να φορτίσει αποτελεσματικά μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία. Δηλαδή, στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι μαθητές θεωρούν από τη μία ότι οι εκπαιδευτικοί τίτλοι έχουν χάσει την αποτελεσματικότητα που είχαν στο παρελθόν ως μέσα επαγγελματικής προώθησης, ενώ το «δίκτυο σχέσεων» που έχει στη διάθεσή του κάποιος ή η δυνατότητα μετανάστευσης είναι το πλεονέκτημα, αυτό που κάνει τη διαφορά, για την επαγγελματική αποκατάστασή του.
