Μετά από σχεδόν 40 χρόνια η Πολιτεία ετοιμάζεται να μεταρρυθμίσει το οικογενειακό δίκαιο, καθώς έχουν αντιληφθεί οι περισσότεροι ότι σήμερα μεγαλώνει μία ολόκληρη γενιά παιδιών που αποστερούνται αναίτια έναν από τους γονείς τους.
Η συνεπιμέλεια των παιδιών μεταξύ και των δύο γονέων είναι το ζητούμενο της εποχής και το αίτημα της κοινωνίας, ώστε να εξαλειφτούν αγκυλώσεις του παρελθόντος που μόνα θύματα έχουν τα παιδιά, χωρίς λόγο και αιτία. Το βασικό αίτημα αφορά την από κοινού ανατροφή τους ανεξάρτητα από τη νομική σχέση των δύο γονέων.
Γράφει η Σταυρούλα Πεταλιού
«Βρισκόμαστε στις παραμονές της ανάρτησης προς δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου, σχετικά με την περίφημη και πολυαναμενόμενη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου. Από την σύσταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής τον Απρίλιο του τρέχοντος έτος μέχρι και σήμερα, έχει κινητοποιηθεί ένα πάρα πολύ μεγάλο τμήμα της κοινωνίας, προκειμένου να καταφέρει να πείσει την πολιτική ηγεσία πως δεν χωρά άλλη χρονοκαθυστέρηση και ατολμία στο φλέγον ζήτημα της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών» εξηγεί μιλώντας στο newsbeast.gr ο δικηγόρος και μέλος της αστικής μη κεδροσκοπικής εταιρείας «Ενεργοί Μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού», Κώστας Καρακώστας.
«Η πληροφόρηση την οποία λαμβάνουμε για το περιεχόμενο του νέου νομοθετήματος γίνεται μέσω των διαρροών στον Τύπο. Σε αυτές γίνεται αναφορά για από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς, σε περίπτωση διαζυγίου πάντα, κατοχύρωση ελάχιστου χρόνου επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το παιδί (1/3)» εξηγεί.
«Με την επιφύλαξη της οριστικοποίησης του κειμένου που θα τεθεί προς διαβούλευση, οφείλουμε να τονίσουμε πως πρόκειται για προβλέψεις που απέχουν από την οριστική επίλυση του κοινωνικού φαινομένου της άσκησης ψυχολογικής βίας εις βάρος ανηλίκων, μέσω της γονικής αποξένωσής τους. Η Πολιτεία ετοιμάζεται να μεταρρυθμίσει το οικογενειακό δίκαιο μετά από 40 σχεδόν χρόνια… Τώρα είναι η ευκαιρία να το κάνει σωστά, δεδομένου πως όχι μόνο η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη και ”βοά»” για την ανάγκη συμμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου μας, με τις διεθνείς νομικές μας δεσμεύσεις και τα πορίσματα της επιστήμης, αλλά κυρίως, γιατί σήμερα μεγαλώνει μία ολόκληρη γενιά ”ελλιπών” ανθρώπων: των παιδιών μας που αποστερούνται αναίτια τους γονείς τους» επισημαίνει ο Κώστας Καρακώστας.
Όπως παράλληλα σημειώνει «οι Ενεργοί Μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού, από την αρχή της δράσης μας τονίζουμε σε όλους τους τόνους» πως:
- Το κρίσιμο ζήτημα είναι να τεθεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και η προστασία αυτού στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης.
- Δεν υπάρχουν αντίπαλες πλευρές, παρά μόνο γονείς τους οποίους έχει ανάγκη κάθε παιδί.
Μέριμνα της πολιτείας πρέπει να είναι η παύση της εργαλειοποίησης των παιδιών, συμπεριφορά που συνιστά άσκηση ψυχολογικής βίας εις βάρος τους. - Είναι ατομικό δικαίωμα κάθε παιδιού να ανατρέφεται από κοινού και από τους δύο του γονείς».
Ο αγώνας αυτός, σύμφωνα με τον δικηγόρο Κώστα Καρακώστα, η έκβαση του οποίου θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο ορθή θα είναι η μεταρρύθμιση, δεν θα έχει νικητές και ηττημένους. Αν εξακολουθήσει η ίδια πρακτική (του διαχωρισμού δηλαδή γονικής μέριμνας και επιμέλειας, υπό τους όρους που συμβαίνει και σήμερα) μοναδικοί ηττημένοι θα είναι τα παιδιά.
Οι νέες διατάξεις, θα πρέπει να προβλέπουν σύμφωνα με την αστική μη κεδροσκοπική εταιρεία «Ενεργοί Μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού»:
- Αδιάσπαστες, κοινές γονικές ευθύνες και δικαιώματα (γονική μέριμνα), χωρίς διαχωρισμό μεταξύ επιμέλειας και λοιπής γονικής μέριμνας.
- Να προσδιοριστεί στον Νόμο ότι είναι δικαίωμα και προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού να ανατρέφεται εξίσου και από τους δυο γονείς.
- Κατά νομικό τεκμήριο, δηλαδή υποχρεωτικά, κοινή άσκηση γονικής μέριμνας – επιμέλειας (συνεπιμέλεια) και από τους δύο γονείς, ανεξάρτητα από την μεταξύ τους νομική σχέση (έγγαμοι, διαζευγμένοι, σε διάσταση, χωρίς γάμο, κλπ).
- Αφαίρεση της επιμέλειας μόνο σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης ακαταλληλότητας γονέα (π.χ. κακοποίηση, παραμέληση τέκνου κλπ).
- Κατά νομικό τεκμήριο, ίσος χρόνος ανατροφής, δηλαδή ίσος αριθμός διανυκτερεύσεων σε καθημερινότητα και διακοπές, με εναλλασσόμενη κατοικία, για τους γονείς που δεν τους έχει αφαιρεθεί η γονική μέριμνα/επιμέλεια (δηλαδή που δεν είναι αποδεδειγμένα ακατάλληλοι ως γονείς), πλην των περιπτώσεων που υπάρχει άλλη έγγραφη συμφωνία μεταξύ τους.
- Προσδιορισμός του τόπου κατοικίας του παιδιού ως ο τόπος της τελευταίας κοινής κατοικίας των γονέων, κατά τρόπο, ώστε το παιδί να μην αλλάζει τόπο ανατροφής (π.χ. να μην αλλάζει σχολείο). Η κατοικία μπορεί να αλλάξει μόνο με έγγραφη συμφωνία των γονέων ή με οριστική δικαστική απόφαση.
- Να προσδιοριστεί στον Νόμο ότι είναι δικαίωμα του παιδιού να έχει επαρκή χρόνο επικοινωνίας – με φυσική παρουσία – και με τους δύο γονείς και υποχρέωση και των δύο γονέων να εξυπηρετούν το δικαίωμα αυτό, μεταξύ άλλων και πρακτικά στις φυσικές μετακινήσεις, εκτός από τις περιπτώσεις μονομερούς απομάκρυνσης του ενός γονέα μακριά από τον τόπο κατοικίας του παιδιού.
- Θέσπιση πλάνου ανατροφής (parenting plan) στο οποίο οι ασκούντες τη γονική μέριμνα/ επιμέλεια γονείς θα συμφωνούν στα θέματα ανατροφής του παιδιού, όπως ποια θρησκευτική παιδεία θα έχει, σε ποιο σχολείο θα φοιτήσει, ποιος παιδίατρος θα το παρακολουθεί, κλπ. Τα πεδία που δεν μπορούν να συμπληρώσουν από κοινού οι γονείς θα τα συμπληρώνει ο δικαστής.
- Θέσπιση επιβαρυντικής περίστασης σε περιπτώσεις ψευδών κατηγοριών και ισχυρισμών σε διαφορές που αφορούν στις σχέσεις γονέα παιδιού – παράλληλα τούτο να συνιστά κακή άσκηση της γονικής μέριμνας/επιμέλειας και να επισύρει την αφαίρεσή της.
- Αυστηρές ποινές για όσους παραβιάζουν τους όρους συνεπιμέλειας, ιδίως με σκοπό την αποξένωση, έως και αφαίρεση της γονικής μέριμνας/επιμέλειας. Ποινικοποίηση της γονικής αποξένωσης.
«Η Πολιτεία καλείται να προστατεύσει θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών, όχι απλώς υπακούοντας στις διεθνείς της δεσμεύσεις, και τα πορίσματα των επιστημόνων, αλλά με ειλικρινή βούληση αλλαγής του μοντέλου της επιμέλειας στην Ελλάδα» υπογραμμίζει κλείνοντας ο Κώστας Καρακώστας.
