Τα νέα μέτρα και η εξέλιξη της πανδημίας του κορονοϊού στην Ελλάδα – Η ανάλυση του Ηλία Μόσιαλου

«Η εφαρμογή νέων μέτρων λίγες ημέρες μετά την εξαγγελία άλλων μέτρων είναι αναγκαία μετά τις εξελίξεις σε διάφορες περιοχές της χώρας», τονίζει ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του LSE Ηλίας Μόσιαλος, σε ανάλυσή του στο Facebook, για την πανδημία στη χώρα μας.

Ειδικότερα, ο Ηλίας Μόσιαλος γράφει: «Η εφαρμογή νέων μέτρων λίγες ημέρες μετά την εξαγγελία άλλων μέτρων είναι αναγκαία μετά τις εξελίξεις σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Αυτό όμως αναδεικνύει ότι είναι πλέον περισσότερο από επιβεβλημένη η καλύτερη αποτύπωση και ανάλυση της εξέλιξης της πανδημίας και των επιπτώσεων της στη χώρα μας σε συνδυασμό με την ανάλυση των συμπεριφορών των πολιτών, τη μέτρηση της σχετικής επιτυχίας των μέτρων και τη συνεχή ενημέρωση για τις αντοχές του συστήματος υγείας (με ανακοίνωση των επίπεδων αντοχής ανά περιφέρεια της χώρας).

Ανακοινώθηκε σήμερα ότι χρειάζεται καλύτερη επιτήρηση της εφαρμογής των κανόνων τηλεργασίας. Αυτό είναι σωστό, δεν είναι σαφές όμως γιατί δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα, ενώ η τηλεργασία έχει επισημανθεί, ήδη από το Μάρτιο, ως βασικός παράγοντας αντιμετώπισης της πανδημίας.

Ανακοινώθηκαν επίσης παρεμβάσεις στα ΜΜΜ. Και αυτό είναι σωστη ενέργεια αλλά οι διαδικασίες πρέπει να είναι ταχύτατες. Υπάρχουν πολλά τουριστικά λεωφορεία που μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα ειδικά στις περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης.

Η κατάταξη των περιοχών της χώρας με βάση την επιβάρυνση της νόσου είναι μια θετική εξέλιξη που βασίζεται στα πρότυπα άλλων χωρών όπως η Ιρλανδία. Αλλά η επιδημιολογική επιβάρυνση της νόσου πρέπει πλέον να καταγράφεται και με τυχαίες δειγματοληψίες έτσι ώστε να έχουμε έγκαιρα στοιχεία και τεκμηρίωση και για την επίπτωση και για τον επιπολασμό της νόσου.

Αυτό είναι απαραίτητο με δεδομένη τη σημαντική διασπορά της νόσου σε διάφορες περιοχές της χώρας και εφόσον είναι πλέον σαφές ότι ένα μικρό μόνο ποσοστό των νέων κρουσμάτων συνδέονται με ήδη διαπιστωμένα κρούσματα.

Οι αποφάσεις πρέπει να βασίζονται σε πιο αναλυτική συλλογή και επεξεργασία δεδομένων και αυτό δείχνει η ανακοίνωση νέων μέτρων λιγες μόνο ημέρες μετά την αύξηση των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας. Η καλύτερη καταγραφή θα βοηθήσει επίσης στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για την πραγματική διασπορά της νόσου σε διάφορες περιοχές της χώρας, τις πιθανές εστίες υπερμετάδοσης και τον καλύτερο στρατηγικό σχεδιασμό.

Είναι επίσης σαφές ότι είναι περισσότερο από απαραίτητη πλέον η διεπιστημονική και πολυεπίπεδη διαχείρηση της πανδημίας. Η διαχείριση υπερβαίνει κατά πολύ τις ιατρικές διαστάσεις και έχει σχέση και με την ανάλυση των συμπεριφορών, των μεγάλων δεδομένων, τη δυνατότητα μέτρησης της επίπτωσης των παρεμβάσεων της πολιτείας με συνθέτες μεθοδολογίες που υπερβαίνουν απλά στατιστικά μοντέλα, την υγιεινή και ασφάλεια των χωρών εργασίας και των ΜΜΜ, τον προγραμματισμό των ΜΜΜ, τον προγραμματισμό του ωραρίου στις επιχειρήσεις του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, την αναδιάταξη των υπηρεσιών υγείας, την αποφυγή ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, την εφαρμογή συστημάτων σωστού εξαερισμού κλειστών χώρων, την προστασία των ευάλωτων πολιτών, την προστασία ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού (άστεγοι, Ρομά, μετανάστες) και την προστασία όσων ζουν και εργάζονται σε κλειστούς χώρους (οίκοι ευγηρίας, φυλακές και στρατόπεδα).

Είμαστε ακόμη και τώρα σε καλύτερη φάση σε σύγκριση με άλλες χώρες λόγω της συμπεριφοράς της πλειοψηφίας των πολιτών, των παρεμβάσεων της πολιτείας και μέχρι στιγμής των ευνοϊκότερων καιρικών συνθηκών που ενθαρρύνουν δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους.

Αλλά πρέπει πλέον οι παρεμβάσεις να αποτελέσουν μέρος συνεκτικού στρατηγικού σχεδίου βασισμένου σε πολυεπίπεδη επιστημονική τεκμηρίωση. Να θέτουμε εμείς (πολιτεία, κοινωνικοί φορείς, φορείς των εργαζομένων και των εργοδοτών, τοπική αυτοδιοίκηση και πολίτες) την ατζέντα και όχι ο κορονοϊός. Να μην ακολουθούμε τα γεγονότα αλλά να τα προλαμβάνουμε.

Μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Με ορθολογικές και στοχευμένες παρεμβάσεις, με προγραμματισμό και περιορισμό των δραστηριοτήτων μας όταν αυτές δεν είναι απολύτως αναγκαίες και την εφαρμογή των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας. Τον κορονοϊό θα τον νικήσουμε αλλά πρέπει να τον νικήσουμε με μικρές απώλειες. Άλλες χώρες πέρασαν δραματικές καταστάσεις στην πρώτη φάση της πανδημίας, είχαν μεγάλες απώλειες, αλλά αντέδρασαν, έστω και αργά, και περιόρισαν την έκταση του προβλήματος. Δεν εξαφανίστηκαν από τον κορονοϊό, ούτε τώρα θα εξαφανιστούν.

Εμείς αντιδράσαμε νωρίτερα και είχαμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Η πρώτη φάση της διαχείρισης ήταν όμως απλή διαχειριστικά και διευκολύνθηκε από το καθολικό λοκντάουν.

Αλλά τώρα πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να αποφύγουμε ένα δεύτερο λοκντάουν που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και στην υγεία λόγω των μακροπρόθεσμων υγειονομικών επιπτώσεων της ανεργίας.

Είμαστε πλέον πιο κοντά στην ανακάλυψη θεραπευτικών παρεμβάσεων και εμβολίων. Χρειάζονται όμως αντοχές, ψυχραιμία, καλύτερη τεκμηρίωση και σχέδιο. Η ζωή μας θα επανέλθει στην κανονικότητα των κοινωνικών μας συναναστροφών που είναι συστατικό στοιχείο της κοινωνικής μας συνοχής και του κοινωνικού μας κεφαλαίου. Και να δούμε μετά το πως θα οικοδομήσουμε ένα σοβαρό κράτος πρόνοιας και ένα σύγχρονο σύστημα υγείας. Χωρίς αυτά οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες θα συνεχίζονται να διευρύνονται.

Η μείωση των ανισοτήτων, που διευρύνονται στη διάρκεια μιας πανδημίας, δεν είναι θέμα ατομικής ευθύνης, είναι βαθύτατα πολιτικό θέμα. Καιρός είναι να γίνει κεντρικό θέμα και στους πολιτικούς και στους οικονομικούς προγραμματισμούς».