«Παγώνουν» προσωρινά οι εργασίες απόσπασης και απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων από το χώρο του μετρό Θεσσαλονίκης (σταθμός Βενιζέλος), με προσωρινή διαταγή της προεδρεύουσας του θερινού Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, αντιπροέδρου Μαίρης Σαρπ.
Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχει προσφύγει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης και ζητεί να διακοπούν οι εργασίες απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων από το σταθμό «Βενιζέλος» του Μητροπολιτικού Σιδηροδρομικού Θεσσαλονίκης (μετρό), προκειμένου να μην προκύψει ανεπανόρθωτη βλάβη γι’ αυτές.
Ειδικότερα, ο κ. Μπουτάρης ζητεί να ανασταλεί και να ακυρωθεί η εκτέλεση της απόφασης που έλαβε, στις 24 Ιανουαρίου 2013, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, αλλά και να εκδοθεί παράλληλα προσωρινή διαταγή, έτσι ώστε η επίμαχη απόφαση να μην εφαρμοστεί.
Η απόφαση του υφυπουργού Πολιτισμού προβλέπει, βάσει γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), την απόσπαση των σημαντικότερων αρχαιολογικών ευρημάτων, αλλά και την αποδόμηση άλλων που έχουν αποκαλυφθεί στον υπό κατασκευή σταθμό του μετρό στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, το ΚΑΣ υποδεικνύει ως τόπο μεταφοράς των αρχαιοτήτων το στρατόπεδο Παύλου Μελά, εκτός των γεωγραφικών ορίων του δήμου Θεσσαλονίκης ή οποιοδήποτε άλλο σημείο, χωρίς όμως αυτό να προσδιορίζεται.
Υπενθυμίζεται ότι στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου αποκαλύφθηκαν αρχαιότητες του 4ου αιώνα και των πρωτοβυζαντινών χρόνων (6ος-7ος αιώνας). Συγκεκριμένα, σε βάθος 6 μέτρων και σε έκταση περίπου 1.600 τ.μ., αποκαλύφθηκε μια πόλη με μεγάλους κεντρικούς δρόμους, δημόσιους χώρους και ιστάμενα κτίρια. Σε μήκος 77 μέτρων ήρθε στο φως ο κύριος οδικός άξονας της Θεσσαλονίκης (decumanus maximus), στρωμένος με μάρμαρα στην αρχική του κατασκευή και με ορθογώνιες λίθινες πλάκες.
Στην προσφυγή του, ο κ. Μπουτάρης επισημαίνει ότι η υπουργική απόφαση παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, αφού επιλέχθηκε η πλέον δυσμενής για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος λύση, η οποία καταλήγει στην οριστική εξαφάνιση του συγκεκριμένου ιστορικού μνημείου ως ενιαίου συνόλου.
Παράλληλα, η εν λόγω υπουργική απόφαση είναι αντίθετη στην αρχαιολογική νομοθεσία και ειδικά στον νόμο 3028/2002 για την προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όμως, η ίδια απόφαση είναι επιπρόσθετα και μη νόμιμη, αφού «πάσχει από έλλειψη επαρκούς, ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας» και βασίζεται σε ανεπαρκή και αόριστα στοιχεία.
Ακόμη, ο Δήμος Θεσσαλονίκης τονίζει ότι πριν την έκδοση της επίμαχης υπουργικής απόφασης δεν υπήρχε, μολονότι αυτό ήταν αναγκαίο, εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας αναστήλωσης του υπουργείου Πολιτισμού, ενώ τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν χωρίς καν να έχουν επισκεφθεί τους χώρους του μετρό.
Τελικά, η κ. Σαρπ με διαταγή της σταμάτησε προσωρινά τα έργα του μετρό στη Θεσσαλονίκη, μέχρι να εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναστολής που έχει καταθέσει για το θέμα αυτό ο κ. Μπουτάρης.
