Το καλοκαίρι η απόφαση του ΣτΕ για το PSI

Σε μια μαραθώνια συνεδρίαση οκτώ ωρών ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 27 δικηγόροι αγόρευσαν για το «κούρεμα» (PSI) των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που έγινε τον Μάρτιο του 2012, ενώ έξω από το δικαστικό μέγαρο, περίπου 600 ομολογιούχοι είχαν συγκεντρωθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την οικονομική απώλεια που είχαν λόγω του επίμαχου PSI. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του, η οποία αναμένεται μέσα στο ερχόμενο καλοκαίρι.

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχουν προσφύγει πλέον των επτά χιλιάδων ομολογιούχων (φυσικών προσώπων, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, ΕΔΟΕΑΠ, φαρμακευτικών εταιρειών, ΤΕΙ Καβάλας, κ.λπ.). Όλοι στρέφονται κατά του «κουρέματος» των ομολόγων που κατείχαν αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, χωρίς ωστόσο να μπορεί να υπολογιστεί το ακριβές ποσό. Οι προσφεύγοντες στρέφονται κατά των πράξεων του υπουργικού συμβουλίου (5 και 10/2012), των αποφάσεων του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών με τις οποίες υλοποιήθηκε το PSI.

Οι ομολογιούχοι υποστηρίζουν ότι το «κούρεμα» των ομολόγων που έγινε με τις προσβαλλόμενες πράξεις είναι αντισυνταγματικό, αντίθετο στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το σκέλος εκείνο που προστατεύουν την περιουσία, στην έννοια της οποίας περιλαμβάνονται και οικονομικά στοιχεία όπως είναι η αξία των ομολόγων, κ.λπ.

Αναλυτικότερα, επισημαίνουν ότι οι προσβαλλόμενες κυβερνητικές πράξεις και η απόφαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος με τις οποίες υλοποιήθηκε το PSI είναι αντίθετες στα άρθρα 4 (αρχή της ισότητας), 5 (δικαίωμα συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας), 12 (ελευθερία σωματειακής οργάνωσης), 20 (δικαίωμα δικαστικής προστασίας και ακρόασης πριν την επιβολή ποινής), 21 (προστασία δημόσιας υγείας) και 25 (κράτος δικαίου) του Συντάγματος.

Σήμερα, μέσα σε μια κατάμεστη δικαστική αίθουσα οι δικηγόροι των φυσικών προσώπων (απλών ομολογιούχων) υπογράμμισαν ότι από το «κούρεμα» των ομολόγων το δημοσιονομικό όφελος ήταν ασήμαντο, ενώ αντίθετα θα υπάρξει μεγάλη μελλοντική ζημιά, καθώς κανένας πλέον πολίτης δεν θα στηρίξει (αγοράσει) τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.

Δεν παρέλειψαν να αναφέρουν, ακόμη, ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο επίμαχο PSI ήταν τέσσερεις μονάδες κάτω των προσδοκιών του Ελληνικού Δημοσίου.

Από το «κούρεμα» οι ομολογιούχοι, υπέστησαν βαρύτατο πλήγμα τόνισαν οι νομικοί παραστάτες τους και προσέθεσαν ότι το «κούρεμα» είναι αντίθετο σε μια πλειάδα διατάξεων του συνταγματικού χάρτη, όπως είναι η αρχή της αναλογικότητας, η θεμελιώδης αρχή της εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος, η οικονομική ελευθερία, η προστασία της περιουσίας, κ.λπ.

Ακόμη, μια εκ των δικηγόρων των ομολογιούχων ζήτησε από το δικαστήριο να διατάξει την απαλοιφή από το υπόμνημα που έχει καταθέσει η Τράπεζα της Ελλάδος, ορισμένων χαρακτηρισμών για τους ομολογιούχους οι οποίοι δεν θέλησαν να συναινέσουν στο κούρεμα. Οι επίμαχοι χαρακτηρισμοί – σύμφωνα πάντα με την δικηγόρο – αναφέρουν ότι οι ομολογιούχοι είναι «άκρατοι καιροσκόποι, με εγωιστικές και αδιάλλακτες συμπεριφορές, που είναι αντίθετες προς τα χρηστά ήθη» ενώ σε άλλο σημείο χαρακτηρίζονται «εκβιαστές».

Από την πλευρά τους οι δικηγόροι της Τράπεζας της Ελλάδος, απάντησαν ότι με τους επίμαχους χαρακτηρισμούς δεν εννοούσαν τους Έλληνες ομολογιούχους, αλλά ορισμένους οι οποίοι κερδοσκοπούν («τζογαδόρους») και ειδικά όσους βρίσκονται στο εξωτερικό.

Οι δικηγόροι των Γερμανών επενδυτών (SDK – Schutzgemeinschafe der Kapitalanlegez), αλλά και άλλων αλλοδαπών (Leninski), υποστήριξαν ότι με το PSI παραβιάστηκε η συνταγματικά προστατευόμενη έννομη προστασία των αλλοδαπών ομολογιούχων.

Παράλληλα, ως προς την SDK υποστηρίχθηκε ότι υπάρχει Ελληνογερμανική συμφωνία στον τομέα των επενδύσεων (αφορά τα εμπράγματα δικαιώματα) η οποία δεν τηρήθηκε κατά το «κούρεμα». Ακόμη, οι άλλοι αλλοδαποί ομολογιούχοι τόνισαν ότι το Ελληνικό Δημόσιο για το PSI δεν επικαλέστηκε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» όπως έγινε στην Αργεντινή, με αποτέλεσμα να είναι αντισυνταγματικό και παράνομο.

Οι δικηγόροι των φαρμακευτικών εταιρειών που δέχθηκαν το PSI, τόνισαν ότι οι επίμαχες εταιρείες έχουν περιέλθει σε οικονομικό αδιέξοδο και δεν μπορούν να είναι πλέον βιώσιμες.

Όπως ανέφεραν, το Δημόσιο τους έδωσε ομόλογα έναντι των οφειλών του για την αγορά φαρμάκων, όμως στη συνέχεια δέχθηκαν το PSI και απέμεινε στα χέρια τους το 20% των ομολόγων, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα σε δεινή οικονομική κατάσταση, να έχουν προσφύγει σε δανεισμό και να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στις υποχρεώσεις τους.

Με τη σειρά του, ο δικηγόρος του ΕΔΟΕΑΠ τόνισε ότι από τη νομοθεσία είναι υποχρεωτική η κατάθεση των κεφαλαίων του Οργανισμού στην Τράπεζα της Ελλάδος, όμως το PSI είχε ως αποτέλεσμα από 90 εκ. ευρώ που είχε ο ΕΔΟΕΑΠ να έχει σήμερα μόνο 10 εκ. ευρώ.

Ακόμη, υπογραμμίστηκε ότι ο Οργανισμός δεν βαραίνει τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση, αλλά αντίθετα οι πόροι του είναι μόνο από την συνεισφορά των μελών του (ανταποδοτικές εισφορές) και το αγγελιόσημο.

Όμως, ο παράνομος αναγκαστικός δανεισμός του Δημοσίου (PSI) που έγινε, κατά παράβαση βασικών συνταγματικών επιταγών, έχει φέρει τον ΕΔΟΕΑΠ σε μη βιώσιμη κατάσταση. Στο ίδιο περίπου νεύμα κινήθηκαν και οι δικηγόροι του ΕΟΦ, του Επιμελητηρίου, κ.λπ.

Οι συνήγοροι των απολυμένων της Ολυμπιακής Αεροπορίας, οι οποίοι αντί αποζημιώσεως έλαβαν «ομόλογα ειδικού σκοπού» (μη επενδυτικά ομόλογα) τα οποία και αυτά δέχθηκαν κούρεμα, τόνισαν -μεταξύ των άλλων- ότι παραβιάστηκε στην περίπτωσή τους το συνταγματικά προστατευόμενο δικαίωμα στην εργασία, καθώς και η ΕΣΔΑ. Επιπρόσθετα, ανέφεραν ότι το PSI επιβλήθηκε χωρίς τη θέλησή τους.

Οι δυο εκπρόσωποι του Δημοσίου και του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, αφού ανέπτυξαν το χρονικό της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας από το 1994 μέχρι σήμερα, ενώ περιέγραψαν την όλη διαδικασία που τηρήθηκε για το PSI.

Στην συνέχεια επεσήμαναν ότι το κούρεμα υλοποιήθηκε χάριν του δημοσίου συμφέροντος που είναι αυταπόδεικτο, αλλά και αναγκαίο.

Μάλιστα, το δημόσιο αυτό συμφέρον, εξέρχεται και εκτός των ελληνικών συνόρων, καταλαμβάνοντας και το συμφέρον των πιστωτών μας, προσέθεσαν οι συνήγοροι του Δημοσίου.

Το «κούρεμα», σύμφωνα με τους εκπροσώπους του Δημοσίου, έγινε με αντικειμενικά κριτήρια, χωρίς να παραβιάζεται το άρθρο 4 του Συντάγματος περί ισότητας των πολιτών, ενώ τόνισαν ότι δεν γνωρίζει το Δημόσιο τα ελληνικά ομόλογα σε ποιανού τα χέρια βρίσκονται, καθώς μπορεί να βρίσκονται ακόμη και εκτός Ελλάδος.

Οι δυο δικηγόροι της Τράπεζας της Ελλάδος έδωσαν μια άλλη διάσταση των πραγμάτων, υποστηρίζοντας ότι η όλη διαδικασία PSI, δεν είναι αρμοδιότητα του ΣτΕ, καθώς αποτελεί ιδιωτική διαφορά που εμπίπτει στα πολιτικά δικαστήρια.

Και αυτό γιατί, μεταξύ των άλλων, η απόφαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος δεν είναι «διοικητική» απόφαση, αλλά είναι μια «διαπιστωτική» πράξη, που υπάγεται στα πολιτικά δικαστήρια.

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Τ.τ.Ε., οι ομολογιούχοι δεν έπρεπε να καταθέσουν προσφυγές στο ΣτΕ, αλλά έπρεπε να καταθέσουν αγωγές αποζημίωσης κατά του Δημοσίου για τη ζημιά που δέχθηκαν από το «κούρεμα».