Η τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα αποτελούν σήμερα δύο από τις σοβαρότερες απειλές για τη διεθνή κοινωνία. Μαζί με την καταστροφή του περιβάλλοντος, αποτελούν τις τρεις μεγαλύτερες προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εξελίσσονται σε πολυδιάστατες και δύσκολα ελεγχόμενες απειλές. Απειλές πάνω και πέρα από εθνικές κυβερνήσεις και εθνικά σύνορα.
Το ξέπλυμα μαύρου χρήματος συνίσταται στη μετατροπή των εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες σε άλλη μορφή προκειμένου να μην μπορεί να ανιχνευθεί η προέλευσή τους. Αυτό πραγματοποιείται με την εισαγωγή των παράνομων εσόδων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα είτε με το σπάσιμο μεγάλων ποσών σε μικρότερα και την κατάθεσή τους σε λογαριασμούς είτε με την αγορά χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Στη συνέχεια, πραγματοποιείται μια σειρά από συναλλαγές προκειμένου τα συγκεκριμένα ποσά να απομακρυνθούν από την πηγή της προέλευσής τους. Τέλος, επιχειρείται η ενσωμάτωσή τους στο πεδίο της νόμιμης οικονομίας μέσω της επένδυσής τους σε διάφορα επιχειρηματικά σχέδια.
Η διεθνής κοινότητα και τα επιμέρους εθνικά κράτη θα πρέπει να ανταποκριθούν στο γενικότερο αίτημα της κοινωνίας για θωράκιση από το οργανωμένο έγκλημα και πρόληψη του φαινομένου της τρομοκρατίας.
Ως αναφορά τη χώρα μας, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε άμεσα το νομοθετικό μας πλαίσιο για την πρόληψη και την καταστολή των εγκλημάτων της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Με τον τρόπο αυτό θα γίνουμε περισσότερο αποτελεσματικοί στους τομείς της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, της αντιμετώπισης των φαινομένων νομιμοποίησης μαύρου χρήματος και της διακοπής χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού μας πλαισίου αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσει η χώρα μας να ανταποκριθεί στις διαρκώς μεταλλασσόμενες μεθόδους του οργανωμένου εγκλήματος και της χρηματοδότησής του μέσω της νομιμοποίησης εσόδων από τις παράνομες δραστηριότητες.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, το μέγεθος του ξεπλύματος μαύρου χρήματος κυμαίνεται διεθνώς από 2 έως και 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή -διατυπώνοντας την πρόθεσή του να αντιμετωπίσει το εν λόγω φαινόμενο- δήλωσε πρόσφατα ότι: «…το ξέπλυμα του βρώμικου χρήματος αποτελεί τον πυρήνα του οργανωμένου εγκλήματος και πρέπει να εκριζώνεται όπου και αν βρίσκεται».
Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Ωστόσο, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος γίνεται εντονότερο σε χώρες που υπάρχει μικρότερος κίνδυνος ανίχνευσης λόγω της ανυπαρξίας αποτελεσματικών μηχανισμών καταπολέμησης του φαινομένου.
Ενόψει του κινδύνου αυτού, η χώρα μας θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει στη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, προκειμένου να απομακρυνθεί -κατά το δυνατόν- ο κίνδυνος να αποτελέσουμε ως κράτος πόλο έλξης τέτοιων φαινομένων μεγάλης κλίμακας.
Πρέπει το πολιτικό σύστημα να αποδείξει στην πράξη την αταλάντευτη βούλησή του να καταπολεμήσει το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία.
Αυτό, όμως, δεν θα συμβεί με ευχολόγια, εξαγγελίες προθέσεων και αόριστες γενικευτικές καταδίκες του φαινομένου.
Θα συμβεί μόνο με το κόψιμο του ομφάλιου λώρου της χρηματοδότησης του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας από τη νομιμοποίηση των εσόδων τους από εγκληματικές δραστηριότητες.
Ο δικηγόρος Άγγελος Τσιγκρής διδάσκει Εγκληματολογία στην Ελλάδα και την Κύπρο. Έχει διατελέσει εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Επιτροπή Επιχειρησιακής Συνεργασίας για την Εσωτερική Ασφάλεια στην Ευρώπη (COSI) του Συμβουλίου της ΕΕ και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία του ΟΗΕ για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη.
