Η πολύπαθη Βίλα Αμαλία, πεδίο συγκρούσεων τον τελευταίο καιρό μεταξύ καταληψιών και αστυνομικών, έχει μια μακρά ιστορία, άμεσα συνδεδεμένη με το θρυλικό 2ο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών.
Το σχολείο αποτέλεσε το φυτώριο δεκάδων σημαντικών προσωπικοτήτων. Μεταξύ των μαθητών που πέρασαν από τις αίθουσες της Βίλας Αμαλία ήταν ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο εικαστικός Αλέκος Φασιανός, ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος και ο συγγραφέας Χρήστος Γιανναράς.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων ιδρύθηκε το 1862 και πρωτολειτούργησε στην Πλάκα. Στις αρχές του 20ου αιώνα φιλοξενήθηκε στο κτίριο του πρώην Βασιλικού Τυπογραφείου στη Σταδίου, για να μεταστεγαστεί το 1932 και ως το 1973 στην περίτεχνη Βίλα Αμαλία. Μετά την εκ νέου μεταστέγαση του σχολείου στην περιοχή της πλατείας Βάθη, όπου λειτουργούσε έως πέρυσι, η Βίλα εγκαταλείφθηκε.
Η Βίλα Αμαλία βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν. Το κτίριο χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και φημολογείται ότι οικοδομήθηκε σε προσχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ.
Το 1975, αφού είχε γίνει η μεταστέγαση του σχολείου, η Βίλα απαλλοτριώθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και περιήλθε στην κυριότητα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων. Το 1990 καταλήφθηκε από αντιεξουσιαστές. Σήμερα το κτίριο ανήκει στον δήμο Αθηναίων, ωστόσο δεν είναι σαφές από πότε. Πάντως, σύμφωνα με σχετικά έγγραφα, το κτίριο ανήκε στον ΟΣΚ σίγουρα ως το 1998.
Όπως εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο πρόεδρος των αποφοίτων του 2ου Γυμνασίου Αρρένων, επιχειρηματίας, Νίκος Βερροιόπουλος, «κακώς το κτίριο αποκαλείται Βίλα Αμαλία, καθώς πρόκειται για ονομασία που του έδωσαν οι καταληψίες τη δεκαετία του ’90. Είχε προηγηθεί η κατάληψη εγκαταλειμμένου κτιρίου στη λεωφόρο Αμαλίας, που κράτησε λίγο. Φεύγοντας από εκεί, οι καταληψίες βρήκαν ελεύθερο το συγκεκριμένο κτίριο, το κατέλαβαν και του έδωσαν τη συγκεκριμένη ονομασία».
Ο ίδιος προσθέτει ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για δύο κτίρια, που μοιράζονται κοινή αυλή και αποτέλεσαν επαύλεις των οικογενειών Ράλλη και Αργυρόπουλου.
Η έπαυλη Αργυρόπουλου, ακριβώς στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν (η γνωστή σήμερα ως Βίλα Αμαλία, όπου στεγάστηκε και το 2ο Γυμνάσιο) αποτέλεσε την κατοικία του πρεσβευτή Περικλή Αργυρόπουλου, ενώ η έπαυλη Ράλλη, στην πίσω πλευρά της άλλης, κατά μία εκδοχή αποτέλεσε την κατοικία του πρωθυπουργού της κατοχικής κυβέρνησης, Ιωάννη Ράλλη.
Η διώροφη έπαυλη Αργυρόπουλου φιλοξένησε στα χρόνια του 2ου Γυμνασίου Αρρένων πλήθος μαθητών, οι οποίοι στα διαλείμματα συνωστίζονταν στη μικρή αυλή της.
Τα μαθητικά του χρόνια στη Βίλα Αμαλία θυμάται μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Ο γνωστός στιχουργός αποφοίτησε από το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων το 1953 έχοντας ως συμμαθητές του τον Αγγελόπουλο, τον Φασιανό και τον Γιανναρά.
«Το σχολείο πέρασε μέρες μεγάλης ευρωστίας και δόξας, όταν είχε γυμνασιάρχη από το 1947 τον θεολόγο Πάνο Πάτρα. Παρότι θεολόγος και συντηρητικός πολιτικά – απόδειξη ότι ο γιος του, Λουκάς Πάτρας, ήταν υπουργός της Χούντας- στήριξε το σχολείο πολύ δυνατά από άποψη πειθαρχίας και κατάφερε να βγάλει μαθητές με μεγάλες αξίες και μεγάλη δύναμη» εξηγεί.
«Το σχολείο είχε πολύ μικρή αυλή και οι μαθητές κάναμε γυμναστική στο γυμναστήριο του Πανελληνίου στην οδό Μαυροματαίων. Πολύ κοντά στο κτίριο βρισκόταν η πλατεία Βικτωρίας, όπου συχνάζαμε τότε» θυμάται ο Λ. Παπαδόπουλος και προσθέτει: «Εκείνες οι εποχές ήταν πολύ δύσκολες, με τεράστια φτώχεια και στα παιδιά, για να επιζήσουμε, μας έδιναν κάθε πρωί στο σχολείο γάλα με κακάο και σταφιδόψωμο».
Οι απόφοιτοι του σχολείου, μεταξύ αυτών και ο Νίκος Βερροιόπουλος και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ελπίζουν στο μέλλον το κτίριο να ξαναστεγάσει το 2ο Γυμνάσιο, το οποίο από πέρυσι συγχωνεύτηκε με το 42ο Ενιαίο Λύκειο και δεν υπάρχει. «Κάναμε ενέργειες προς το υπουργείο Παιδείας ζητώντας να ξανασυσταθεί το 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο και να διασωθούν τα λιγοστά, αλλά ιδιαίτερα σημαντικά αρχεία του» λέει ο κ. Βερροιόπουλος συμπληρώνοντας ότι σήμερα θα συγκληθεί έκτακτη συγκέντρωση των αποφοίτων, ώστε να διατυπώσουν προτάσεις για το μέλλον της Βίλας Αμαλία.