Με μέτρο οι χριστουγεννιάτικες αγορές

Οι Έλληνες παραμένουν ανάμεσα στους πιο απαισιόδοξους ευρωπαίους καταναλωτές τόσο για την οικονομία της χώρας όσο και για την αγοραστική τους δύναμη και τα φετινά Χριστούγεννα, σύμφωνα την 15η ετήσια ευρωπαϊκή έρευνα της Deloitte για τις καταναλωτικές τάσεις, κατά τη Χριστουγεννιάτικη περίοδο.

Η φετινή έρευνα καλύπτει 18 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων, για τρίτη φορά φέτος και η Ελλάδα, καθώς και τη Νότια Αφρική και πραγματοποιήθηκε τη δεύτερη και την τρίτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, οπότε τέθηκαν ερωτήματα σε ένα ευρύ αντιπροσωπευτικό δείγμα καταναλωτών (18.587 άτομα), ηλικίας μεταξύ 18-65 ετών, προκειμένου να καταγραφούν οι προγραμματισμένες δαπάνες σε δώρα, φαγητά και ποτά για τα γιορτινά γεύματα, αλλά και για τη διασκέδαση.

Με την οικονομία να παραμένει αβέβαιη, στο σύνολό τους, οι ευρωπαίοι καταναλωτές εξακολουθούν να είναι απαισιόδοξοι – άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο

Σύμφωνα με την έρευνα, η ευρωπαϊκή κρίση συνεχίζεται και τα διάφορα μέτρα, που έχουν λάβει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων, θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά το ηθικό των καταναλωτών.

Το 2012, ωστόσο, λιγότεροι καταναλωτές έχουν αρνητική εικόνα για την οικονομία της χώρας τους, με μόνο το 55% να δηλώνει ότι η κατάσταση της οικονομίας της χώρας του είναι κακή, σε σύγκριση με το 63%, το 2011.

Σχεδόν το ήμισυ των Ευρωπαίων (49%) πιστεύει ότι η οικονομία θα είναι σε ύφεση, το 2013. Η απαισιοδοξία κερδίζει έδαφος στην Πολωνία, το Λουξεμβούργο, την Τσεχία, την Ισπανία, τη Νότια Αφρική και τη Σλοβακία, με το δείκτη εμπιστοσύνης να μειώνεται από 1% στο 13% στις χώρες αυτές. Η κατάσταση, όμως, είναι διαφορετική σε Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία, Γερμανία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρωσία, Ουκρανία και Ολλανδία, όπου οι καταναλωτές αισθάνονται λιγότερο απαισιόδοξοι για το μέλλον και ο δείκτης εμπιστοσύνης αυξάνεται από 4% έως 31%.

Για πρώτη φορά από τότε που η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είχε πληγεί το 2008, οι καταναλωτές αισθάνονται ότι η αγοραστική τους δύναμη μειώνεται. Αυτή η τάση παρατηρείται στο Βέλγιο, την Ελβετία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Πολωνία και τη Νότια Αφρική και είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ισπανία (όπου το 53% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει λιγότερα χρήματα να δαπανήσει, σε σύγκριση με το 38%, το 2011), στην Πορτογαλία (68%, το 2012, σε σύγκριση με 62%, το 2011) και στην Ελλάδα και την Ιταλία, όπου το 80% και το 60% αντίστοιχα των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν λιγότερα χρήματα να δαπανήσουν.

Οι Ευρωπαίοι, επίσης, ανησυχούν για την αγοραστική τους δύναμη και για το 2013, με το 34% να αναμένει ότι θα μειωθεί και μόνο το 19% να πιστεύει ότι θα ενισχυθεί. Οι ανησυχίες για το μέλλον έχουν ενταθεί στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και την Τσεχία. Σε χώρες, όπως η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, οι οποίες διήνυσαν μία περίοδο ανησυχίας, αναφορικά με την αγοραστική τους δύναμη πέρυσι, οι άνθρωποι είναι λιγότερο ανήσυχοι για το μέλλον. Άλλες χώρες, όπως η Νότια Αφρική, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Φινλανδία και η Ελβετία, εξακολουθούν να είναι κάπως αισιόδοξες.

Οι Έλληνες, γενικώς, δεν επιθυμούν να δανειστούν, για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες των Χριστουγέννων, αντιθέτως προτιμούν να χρησιμοποιούν τις αποταμιεύσεις τους και πόντους από προγράμματα ανταμοιβής, τους οποίους έχουν κερδίσει, καταναλώνοντας. Είναι πράγματι αρκετά ανήσυχοι για το μέλλον και θα μπορούσαν να περιορίσουν τις δαπάνες των Χριστουγέννων ακόμα περισσότερο τις επόμενες εβδομάδες, ιδιαίτερα αν η οικονομία συνεχίζει να εξασθενεί (57%). Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλοί καταναλωτές, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα, για να απολαύσουν τις αγορές των εορτών και για να ξεχάσουν τα οικονομικά προβλήματα (53%). Η προώθηση των πωλήσεων θα δελεάσει το 54% αυτών των καταναλωτών, για τους οποίους η εύρεση της καλύτερης δυνατής τιμής εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντική.

Οι αποφάσεις για την αγορά δώρων λαμβάνονται με κριτήρια, κυρίως, τη χρησιμότητα και την τιμή

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι οι Έλληνες θα προτιμούσαν να λάβουν μετρητά και βιβλία ως δώρα, αλλά τελικά θα λάβουν βιβλία, ρούχα και καλλυντικά. Τα βιβλία είναι η προτιμώμενη επιλογή σε πολλές χώρες για το έτος αυτό.

Παρά το γεγονός ότι τα ταξίδια, οι υπολογιστές και τα smartphones, ανήκουν στα κορυφαία 10 πιο επιθυμητά δώρα για τους περισσότερους Ευρωπαίους, αυτά δεν περιλαμβάνονται στην αντίστοιχη λίστα των δώρων, που τελικά προσφέρονται. Αυτό το χάσμα έχει διευρυνθεί, κυρίως, για τους υπολογιστές tablet και τα smartphones, που οι καταναλωτές επιθυμούν να λαμβάνουν 5 έως 6 φορές περισσότερο από ό, τι στην πραγματικότητα προσφέρονται, σε σύγκριση με το 2011, όπου η αναλογία ήταν 2 προς 1.

Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται από το 64% των ευρωπαίων καταναλωτών, που υποστηρίζει ότι η μάθηση είναι το κύριο μέλημά του, όταν αγοράζει ένα παιχνίδι, επιτραπέζιο, παζλ ή ένα βιβλίο για τα παιδιά. Πολλοί γονείς αισθάνονται ότι, ενθαρρύνοντας τα παιδιά στη μάθηση, θα τα βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τις αντιξοότητες της ζωής.

Όπως συνέβη και πέρυσι, τα πιο δημοφιλή δώρα για εφήβους είναι τα βιντεοπαιχνίδια, τα μετρητά και τα βιβλία.

Παρόλο που οι δωροεπιταγές είναι μεταξύ των κορυφαίων 10 προσφερόμενων δώρων, οι ευρωπαίοι καταναλωτές παρατηρούν ότι τελικά δεν είναι τόσο πρακτικές επιλογές, καθώς επισημαίνουν ότι μερικές φορές ξεχνάνε να τις χρησιμοποιήσουν ή ότι δεν τους επιτρέπεται να επιλέξουν ό,τι θα ήθελαν. Ωστόσο, το μειονέκτημα των δωροεπιταγών, που αφορά την περίοδο ισχύος, αναφέρεται λιγότερο συχνά.

Ο καθοριστικός ρόλος της τιμής

Από το 2008, η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών έχει αλλάξει σημαντικά, δίνοντας σαφή προτεραιότητα στην εξεύρεση χρήσιμων δώρων στην καλύτερη δυνατή τιμή. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται το 2012, με την τιμή να γίνεται ακόμη πιο σημαντική.

Παρά το γεγονός ότι το 87% των ευρωπαίων καταναλωτών πιστεύει ότι η χρηστικότητα ενός δώρου είναι πολύ σημαντική, η τιμή έχει καταστεί καθοριστική για το 92%.

Για παράδειγμα:

Το 84% των Ευρωπαίων θα αναζητήσει προϊόντα σε έκπτωση, σε σύγκριση με το μόλις 65%, το 2011. Το 77% θα έχει, επίσης, την τάση να προτιμάει τα λιγότερο ακριβά δώρα (έναντι 57% πέρυσι) και το 78%, φυσικά, θα έχει την τάση να ψωνίζει σε καταστήματα, τα οποία θεωρεί πιο οικονομικά.

Περισσότεροι καταναλωτές θα επηρεαστούν από την προώθηση των πωλήσεων στην Ιρλανδία (44%), τη Γαλλία (35%), την Ισπανία (36%), την Πορτογαλία (46%), την Ελλάδα (63%), το Βέλγιο (33%), την Ολλανδία (41 %) και τη Νότια Αφρική (42%).

Η ζήτηση για πιο οικονομικά δώρα θα είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ελλάδα (57%), την Ισπανία και την Ιρλανδία (30%) και την Ολλανδία (33%).

Οι καταναλωτές θα έχουν την τάση να ψωνίζουν περισσότερο από καταστήματα, που πιστεύουν ότι είναι λιγότερο ακριβά, στην Ελλάδα (57%), στην Πορτογαλία (37%) και στην Ολλανδία (33%).

Το 77% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι κατά προτίμηση θα αγοράσει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και εκπτωτικά προϊόντα, σε σύγκριση με το 55% πέρυσι. Η τάση αυτή είναι διαδεδομένη στις χώρες, που συμμετείχαν στην έρευνα.

Ορισμένες αποταμιευτικές στρατηγικές μπορεί να περιοριστούν, δεδομένου ότι το 18% των Ευρωπαίων τείνει περισσότερο στην προσφορά λιγότερων δώρων (έναντι 21%, το 2011), το 14% σχεδιάζει να κάνει περισσότερες ομαδικές αγορές (έναντι 16% πέρυσι) και το 8% θα αγοράσει περισσότερα μεταχειρισμένα προϊόντα.

Το 64% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι θα ήθελε να αγοράσει προϊόντα εγχώριας παραγωγής (έναντι 60%, το 2011).

Περισσότερες ανακατανομές δαπανών

Όπως συνέβη και το 2011, για να διατηρήσουν το Χριστουγεννιάτικο προϋπολογισμό τους, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα ξοδέψουν λιγότερα σε ψυχαγωγία και διασκέδαση (το 33% των ερωτηθέντων), διακοπές (29%) και είδη ένδυσης (33%). Αυτή η αλλαγή στις δαπάνες θα έχει την τάση να ποικίλει στην ένταση και στη φύση μεταξύ των χωρών, με:

Λιγότερες δαπάνες για τα περισσότερα είδη του προϋπολογισμού, στην Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα.

Λιγότερες δαπάνες σε ορισμένα είδη για την αύξηση των δαπανών σε άλλα, στην Ιταλία, την Ελβετία, το Βέλγιο, τη Δανία, την Ολλανδία και την Τσεχία.

Καμία αλλαγή στις δαπάνες για τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Ρωσία και τη Νότια Αφρική.

Οι Ευρωπαίοι δηλώνουν ότι είναι πρόθυμοι να δαπανήσουν λιγότερα χρήματα για δυο είδη του προϋπολογισμού, το 2013: τα multimedia (διαδίκτυο, καλωδιακή τηλεόραση, τηλεπικοινωνίες, κλπ) και τις καθημερινές δαπάνες (φαγητό, μεταφορικά μέσα, εφημερίδες, κλπ).

Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Νότια Αφρική, όπου πάνω από το 70% των καταναλωτών δηλώνει ότι σκοπεύει να δαπανήσει λιγότερα χρήματα για αυτά τα είδη.

Παρά το γεγονός ότι οι Ιταλοί καταναλωτές δεν αλλάζουν ακόμα σημαντικά τις συνήθειες στις δαπάνες τους, σχεδιάζουν να κάνουν ευρύτερες περικοπές, το 2013, ακολουθώντας την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, οι οποίες έχουν ήδη αρχίσει να αποταμιεύουν περισσότερο.

Παρά το γεγονός ότι οι καταναλωτές από την Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουκρανία και τη Νότια Αφρική, εξακολουθούν να είναι σίγουροι για το 2012, είναι επιφυλακτικοί για το 2013 και σκέφτονται να δαπανήσουν λιγότερο για τα προαναφερθέντα είδη.

Οι ευρωπαίοι καταναλωτές συνεχίζουν να συνδυάζουν διαδίκτυο και καταστήματα για τις αγορές τους

Πάνω από το 40% των Ευρωπαίων καταναλωτών χρησιμοποιεί τόσο διαδίκτυο όσο και τα καταστήματα, για να βρει και να συγκρίνει προϊόντα. Το 33% των καταναλωτών θα αγοράσει δώρα, μέσω διαδικτύου. Οι περισσότεροι, ωστόσο, θα συνεχίσουν να αγοράζουν από καταστήματα.

Όπως προέκυψε από την έρευνα, αυτό που αρέσει στους καταναλωτές, σχετικά με τη «διακαναλική εμπειρία», είναι κυρίως ότι μπορούν να αξιοποιήσουν τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου και των καταστημάτων, για να βελτιστοποιήσουν τις αγορές τους:

Στο διαδίκτυο βρίσκουν πληροφορίες, που δεν είναι διαθέσιμες στα καταστήματα, όπως σχόλια και απόψεις άλλων καταναλωτών, κάνουν τις αγορές τους, όποτε θέλουν και συγκρίνουν τα προϊόντα και τις τιμές. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μεταξύ των 5 κορυφαίων πλεονεκτημάτων των διαδικτυακών αγορών για φέτος είναι οι χαμηλές διαθέσιμες τιμές, οι οποίες αντανακλούν για άλλη μια φορά την προτεραιότητα, που δίνεται στην εξεύρεση της καλύτερης δυνατής τιμής.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των καταστημάτων παραμένει η δυνατότητα αλλαγής προϊόντων και ακολουθούν οι υπηρεσίες, μετά την πώληση, αλλά και η ασφάλεια των πληρωμών, η οποία, για άλλη μία φορά, ανέβηκε στη λίστα των κορυφαίων πλεονεκτημάτων των καταστημάτων. Αναφέρθηκαν, επίσης, οι συμβουλές και οι πληροφορίες, που παρέχονται από το προσωπικό των πωλήσεων, καθώς και η ευχαρίστηση, κατά τη διάρκεια των αγορών στα καταστήματα.

Για να βρουν και να συγκρίνουν τα προϊόντα απευθείας, μέσω διαδικτύου, οι καταναλωτές επισκέπτονται τις ιστοσελίδες των σημείων λιανικής πώλησης, μηχανές αναζήτησης και τις ιστοσελίδες των κατασκευαστών, με τη συγκεκριμένη σειρά προτίμησης.