Πριν ξεκινήσει το οδοιπορικό στη βόρεια Ελλάδα και την Θράκη, όταν η συζήτηση έφτασε στην αποστολή στα Πομακοχώρια, καταλήξαμε πώς έπρεπε να επισκεφτούμε οπωσδήποτε την κωμόπολη του Εχίνου.

Αποστολή του newsbeast.gr στη Θράκη

Αυτό το «οπωσδήποτε» μπήκε στο ταξίδι γιατί από την έρευνα που κάναμε διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν αναφορές για ανθρώπους «στριφνούς» οι οποίοι δεν έχουν ιδιαίτερα καλή σχέση με επισκέπτες και ιδαίτερα με επισκέπτες σαν και εμάς οι οποίοι ήθελαν να μάθουν πολλά για την καθημερινότητά τους. Ήταν μία πρόκληση.

Ο Εχίνος είναι ένα από τα μεγαλύτερα Πομακοχώρια (η τελευταία απογραφή «έγραψε» 2.486 κατοίκους) και μπαίνοντας στην κωμόπολη το πρώτο που συναντάς είναι το μεγάλο μουσουλμανικό νεκροταφείο. Όχι και η πιο ιδανική εικόνα για είσοδο τόπου. Παρόλα αυτά η γαλήνη και η μορφολογία των μουσουλμανικών νεκροταφείων δεν ξενίζει. Το αντίθετο. Είναι μία εικόνα η οποία είναι εναρμονισμένη με την υπόλοιπη μορφολογία της κωμόπολης και της αρχιτεκτονικής των σπιτιών των Πομάκων.

Τα τρία τζαμιά που υπάρχουν στέκουν επιβλητικά σε τρία σημεία του Εχίνου τα οποία φαίνονται σχεδόν από παντού. Δεν γίνεται να χαθείς σε κάποιο Πομακοχώρι.

Στην περιπλάνησή μας στον Εχίνο διαπιστώσαμε ότι οι δρόμοι και τα κτίρια προσομοιάζουν κάπως με νησί. Για να είμαστε πιο ακριβείς όταν λέμε δρόμοι εννοούμε σοκάκια. Το να πετύχεις σε κάποιο δρόμο ένα άλλο αυτοκίνητο είναι μία αρκετά δύσκολη σπαζοκεφαλιά για το ποιος θα περάσει και που μπορείς να πας.

Σε πάρα πολλά από αυτά τα σοκάκια και σε κάποιες διασταυρώσεις παρατηρήσαμε κάποια σχέδια από ασβέστη που έμοιαζαν με μαργαρίτες. Αλλά και κάποιες φρεσκοβαμμένες διαβάσεις. Όπως και κάποια λόγια στα πομάκικα.

Στο πρώτο καφενείο που βρήκαμε απευθυνθήκαμε στους αρμόδιους: Τους κατοίκους. Και από το χαμόγελό τους και το ύφος τους καταλάβαμε ότι υπάρχει κάποια ιστορία πίσω από αυτά τα σχέδια στους δρόμους. «Τα κάνει ένας φίλος μας», λέει ο ένας από τους δύο κυρίους στο τραπέζι γελώντας κάπως «ύποπτα». «Είναι ο καλλιτέχνης του χωριού και τα φτιάχνει όλα μόνος του από ασβέστη»

Όταν αναρωτηθήκαμε εάν τα σχέδια συμβολίζουν κάτι συγκεκριμένο εκείνοι αποκρίθηκαν «όχι, είναι απλά η αγάπη του για το χωριό». Το να βρεις λοιπόν τον καλλιτέχνη σε έναν άγνωστο τόπο είναι σα να ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα.

Ξαφνικά όμως φεύγοντας με το αυτοκίνητο είδαμε έναν κύριο να φτιάχνει μία διάβαση πεζών με μία σκούπα και ασβέστη. Και σταθήκαμε τυχεροί. Ο κος Μουρτεζά χαίρεται πολύ που τον πλησιάσαμε λέγοντάς του ότι τον ψάχναμε γιατί μας έκαναν εντύπωση τα σχέδια.

«Ξέρετε τι είναι αυτά;», μας ρώτησε. Στο απορημένο μας πρόσωπο απάντησε: «Είναι για εσάς. Για τους επισκέπτες του τόπου μας. Για το καλωσόρισμα σας για να ξέρετε ότι εδώ είστε ευπρόσδεκτοι». Τον πιάσαμε επί το έργω και απορήσαμε που έφτιαχνε μία διάβαση πεζών σε ένα σημείο που φαινομενικά δεν υπήρχε λόγος να υπάρχει κάτι τέτοιο.

«Να ξέρετε αυτό το κάνω χρόνια πολλά. Το κάνω γιατί μπορεί κάποιος να σκεφτεί δύο φορές πριν τρέξει με το μηχανάκι και το αυτοκίνητο. Να σκεφτεί προκαταβολικά πριν περάσει γρήγορα από ένα σημείο που περνούν πεζοί. Και το κάνω και σε άλλα σημεία του χωριού», μας εξήγησε με καλοσύνη ο κ. Μουρτεζά χωρίς να κατανοεί ότι αυτό που κάνει με δική του πρωτοβουλία στην ουσία υποκαθιστά το κράτος.

Εκείνος το βλέπει σαν μία πράξη αγάπης για την κοινότητά του. Και φυσικά είναι κάτι απόλυτα θεμιτό. Ειδικά σε περιπτώσεις όπως τα πομακοχώρια όπου το κράτος και ο κρατικός μηχανισμός είναι έννοιες που πέρασαν και δεν ακούμπησαν.

Επειδή όμως τον πιάσαμε σε ώρα «δουλειάς» έπρεπε να τον αφήσουμε να συνεχίσει το έργο του αφού πρώτα μας τράταρε ένα τσιγάρο καθώς όπως μας είπε «θα σας έφτιαχνα φραπέ αλλά τα χέρια μου είναι γεμάτα ασβέστη».