Τα ίχνη της ζωής και της μοναστικής διαδρομής του Πάπα Αλέξανδρου Ε’, του Κρητικού Πάπα, στη Νεάπολη Λασιθίου ακολούθησε δημοσιογραφική αποστολή της ιταλικής τηλεόρασης RAI. Η αποστολή αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο δράσεων του υπουργείου Εξωτερικών, μέσω της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (ΓΓΑΕ), για την ανάδειξη λησμονημένων αλλά ιδιαίτερα σημαντικών προσωπικοτήτων ελληνικής καταγωγής, που με τη δράση και προσφορά τους επηρέασαν σημαντικά την εξέλιξη του ιστορικού γίγνεσθαι.

Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση της ΓΓΑΕ, ο Πάπας Αλέξανδρος ο Ε, κατά κόσμο Πέτρος Φίλαργης, ορφάνεψε σε νεαρή ηλικία και μεγάλωσε σε Φραγκισκανό Μοναστήρι στη Νεάπολη της Κρήτης. Λόγω της έφεσής του στα γράμματα, στάλθηκε να σπουδάσει εκείνη την εποχή στον Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο, στη Βενετία, στην Πάδοβα, στην Οξφόρδη και στη Σορβόνη, όπου αναγορεύτηκε διδάκτωρ. Σημειώνεται ακόμα πως υπήρξε ένας ευρυμαθής και ιδιαίτερα εύστροφος Έλληνας, ο οποίος αναδείχθηκε στα ανώτατα αξιώματα της καθολικής εκκλησίας και κατά τη Σύνοδο της Πίζας το 1409, εξελέγη Πάπας. Η θητεία του ως Ποντίφηκα τον έφερε αντιμέτωπο με την παπική εξουσία της Ρώμης, αλλά τον κατέστησε και φίλο του θρησκευόμενου λαού. Προσπάθησε να γεφυρώσει το καθολικό σχίσμα και στην ουσία λειτούργησε ως πρόδρομος της μεταφοράς της ελληνικής γνώσης στη Δύση και ως προπομπός των Ελλήνων διανοουμένων, που κυρίως μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης οδήγησαν τη Δύση στον ανθρωπισμό της Αναγέννησης, τονίζεται.

Η επιτύμβια του πλάκα χαρακτηριστικά αναφέρει: «Κρητικός στην καταγωγή, Κρητικός αναφερόμενος» ενώ ακόμα πιο χαρακτηριστικά για το ήθος του είναι τα λόγια του ιδίου: «Υπήρξα ένας πλούσιος επίσκοπος, ένας φτωχός καρδινάλιος και ένας ακόμη πιο φτωχός Πάπας».

Η δημοσιογραφική αποστολή της ιταλικής τηλεόρασης RAI, την οποία διοργάνωσε η ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη και η επίτιμος πρόξενος της Ελλάδας στην Μπολόνια Γεωργία Λαμπράκη, η οποία κατάγεται από το Ηράκλειο, αποτελούμενη από 12 Ιταλούς δημοσιογράφους και έναν σκηνοθέτη, επισκέφθηκε τον τόπο καταγωγής του Κρητικού Πάπα με σκοπό τηλεοπτική παραγωγή, με τη συνεργασία της Περιφέρειας Κρήτης, για την ανάδειξη σημαντικών μνημείων της Κρήτης, του κρητικού πολιτισμού καθώς και της μοναστικής διαδρομής του ξεχασμένου Πάπα Αλέξανδρου του Ε΄.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν έγινε και κατάθεση στεφάνου στο μοναστήρι των Ρωμαιοκαθολικών, όπου μεγάλωσε ο Πάπας Αλέξανδρος ο Έ (1409-1410) και η Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού εκπροσωπήθηκε από τον αναπληρωτή γενικό της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού Δημήτρη Πλευράκη. Το υπουργείο Εξωτερικών θέλει να αποδώσει φόρο τιμής για μια ιστορική προσωπικότητα, έναν Έλληνα Πάπα, τον μόνο Κρητικό Πάπα, δήλωσε ο κ. Πλευράκης.

Αυτές οι δράσεις, αναφέρει η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, ενδυναμώνουν το πολιτιστικό και τουριστικό απόθεμα της περιοχής, αφού οι τόποι γέννησης ενός Πάπα αποτελούν τόπους προσκυνήματος για τους καθολικούς, όπως και ενδυναμώνουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο φίλων χωρών του ευρωπαϊκού νότου σε μία δύσκολη περίοδο.

Εξάλλου, χθες στην έδρα της Περιφέρειας Κρήτης, οργανώθηκε πολιτιστική εκδήλωση από την Περιφέρεια και το επίτιμο προξενείο της Ελλάδας στην Μπολόνια, με τη συμμετοχή της ιταλικής τηλεόρασης RAI, του τοπικού Τύπου, των ΜΜΕ του Παγκόσμιου Ελληνισμού, του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη και του Περιφερειακού Συμβουλίου. Στην εκδήλωση συμμετείχαν ιστορικοί, οι οποίοι κατέθεσαν τις απόψεις και τις γνώσεις τους για τον μοναδικό Έλληνα Ποντίφικα. Κατά τη συνάντησή τους με τον περιφερειάρχη, οι Ιταλοί δημοσιογράφοι δήλωσαν εντυπωσιασμένοι από το νησί και το «προσκύνημα» που πραγματοποίησαν στη γενέτειρα του μοναδικού Κρητικού Πάπα. Επίσης επισήμαναν ότι αποδίδουν μεγάλη σημασία στο ταξίδι τους στην Κρήτη, στο προσκύνημα τους στη Νεάπολη- που πραγματοποίησαν στο ερειπωμένο μοναστήρι στο μικρό χωριό «Καρές» τον τόπο καταγωγής του Πέτρου Φίλαργου ή Φιλάρετου, ενώ δήλωσαν συγκινημένοι για την ξενάγηση στον τόπο, όπου το 1340 γεννήθηκε ο Πέτρος από φτωχούς γονείς. Ακόμα, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων,  ενημερώθηκαν για τον τουρισμό και την κρητική διατροφή, ενώ έγιναν αναφορές για την οικοτεχνεία και τις διαπολιτισμικές συνεργασίες. Στο πλαίσιο αυτό, επίκειται συνεργασία με τοπικούς φορείς της Ιταλίας για τη διοργάνωση στην Κρήτη συνεδρίου με τη συμμετοχή των νησιών της Μεσογείου.

Ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης αφού ευχαρίστησε τους Ιταλούς δημοσιογράφους για την παρουσία τους και την προβολή που θα κάνουν το επόμενο διάστημα στο νησί, τους προσέφερε πάπυρο όπου εικονίζεται ο τάφος του Πάπα Αλέξανδρου του Ε΄ στην Μπολόνια.

Από την πλευρά της, η επίτιμος πρόξενος της Ελλάδας στην Μπολόνια Γεωργία Λαμπράκη επεσήμανε: «Οι Ιταλοί δημοσιογράφοι που βρίσκονται στο νησί, γνωρίζουν για την Κρήτη, και έχουν “μαγευτεί” με τις ομορφιές της, αλλά δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο προσκύνημα τους στον τόπο καταγωγής του Πάπα Αλέξανδρου του Ε. Λίγοι μάλιστα Κρητικοί γνωρίζουν για το ιστορικό αυτό γεγονός, και ευχαριστώ θερμά την Περιφέρεια, τον αντιπεριφερειάρχη Γιώργο Αλεξάκη ο οποίος συνέδραμε για να έλθουν οι Ιταλοί δημοσιογράφοι στην Κρήτη. Η ανάδειξη του τόπου καταγωγής του Πάπα Αλέξανδρου του Ε΄ θα αποτελέσει “θησαυρό” προβολής για το νησί παγκοσμίως».