Τι γίνεται με το αδημοσίευτο αρχαιολογικό υλικό που στοιβάζεται στις αποθήκες των Εφορειών Αρχαιοτήτων; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της οικονομική κρίσης -που έχει επηρεάσει και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού- όσον αφορά στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας; Τι σώθηκε αλλά και τι χάθηκε με τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα στην Ελλάδα; Γιατί η παλαιολιθική αρχαιολογία βρίσκεται στο περιθώριο;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που θα προσπαθήσουν να «φωτίσουν», αν όχι να απαντήσουν, οι επιστήμονες που θα συμμετάσχουν σήμερα, 9 Μαρτίου 2012, στην ημερίδα «Αρχαιολογική έρευνα και διαχείριση του αρχαιολογικού υλικού», που διοργανώνει η Ένωση Αρχαιολόγων «Ηώς». Στην εκδήλωση, που πραγματοποιείται στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50), από τις 9.15 πμ. έως τις 7 μμ., θα πάρουν μέρος επιστήμονες της αρχαιολογίας, πανεπιστημιακοί, επίτιμοι διευθυντές αρχαιοτήτων, άνθρωποι που γνωρίζουν καλά το αντικείμενό τους, ενδιαφέρονται για το μέλλον της αρχαιολογικής έρευνας, αλλά και για την επίλυση προβλημάτων.
Στις 15λεπτες τοποθετήσεις θα γίνουν αναφορές σε θεσμικά και επιστημονικά αρχαιολογικά θέματα, καθώς και σε παραδείγματα ανασκαφών, όπως η έρευνα στο μινωικό θολωτό τάφο Β’ στο Απεσωκάρι της Κρήτης, που ανασκάφτηκε το 1963 από τον ομότιμο καθηγητή αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωστή Δαβάρα. Μια σημαντική ανασκαφή λόγω της ευρύτητας του χρονολογικού φάσματος που καλύπτει (από την αρχή της Πρώιμης έως το τέλος της Μέσης Εποχής του Χαλκού). Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν οι ομιλητές Φανή Αγγελοπούλου (Πανεπιστήμιο Κρήτης) και Γιώργος Βαβουρανάκης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), τα αναμενόμενα από τη μελέτη κέρδη μειώνονται λόγω της απόστασης ανάμεσα στη μέθοδο ανασκαφής του 1963 και την τρέχουσα στάθμη της έρευνας.
Μήπως θα πρέπει να περιορίσουμε τις ανασκαφές των αρχαίων καταλοίπων -που είναι μη ανανεώσιμα- και να αφήσουμε «δουλειά» και για τους αρχαιολόγους του μέλλοντος, οι οποίοι θα έχουν περισσότερη καταγεγραμμένη γνώση αλλά και μεγαλύτερη βοήθεια από την τεχνολογία και τις φυσικές επιστήμες; Στην ομιλία του ο Πάνος Βαλαβάνης, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, θα εξηγήσει τους λόγους που υποστηρίζει τα παραπάνω.
Τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα (λιμάνια, αεροδρόμια, τουριστικές μονάδες, οδοί, υδρευτικά και αποχετευτικά έργα) βοήθησαν στην αποκάλυψη εξαιρετικά σημαντικών μνημείων, κάποια από τα οποία ερευνήθηκαν συστηματικά, τεκμηριώθηκαν επαρκώς και συχνά διατηρήθηκαν, κάποια άλλα πάλι όχι. Η επίτιμη διευθύντρια αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΤ Όλγα Κακαβογιάννη θα αναφερθεί στα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα από τη διαχείριση αυτών των ευρημάτων, καθώς και στην πολύτιμη εμπειρία που έχει αποκτηθεί.
Πώς αξιοποιείται η ψηφιακή τεχνολογία στη χώρα μας για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας; Ο αρχαιολόγος Νεκτάριος Καραδήμας θα μιλήσει για το παράδειγμα της νεοσύστατης Εταιρείας Αιγαιακής Προϊστορίας – Αιγεύς, που ιδρύθηκε από νέους επιστήμονες, ο δε διαδικτυακός τόπος της εγκαινιάστηκε πριν από ένα χρόνο, φέρνοντας καινούργια δεδομένα στην αρχαιολογική έρευνα.
Στη διδασκαλία της παλαιολιθικής αρχαιολογίας στα ελληνικά πανεπιστήμια, τη συγκεκριμένη έρευνα στη χώρα μας, την προστασία αλλά και την ανάδειξη των παλαιολιθικών καταλοίπων, που συχνά περνούν απαρατήρητα και δεν προστατεύονται, θα αναφερθεί ο Ανδρέας Ντάρλας, διευθυντής Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδας του ΥΠΠΟΤ.
Στην ημερίδα θα μιλήσουν επίσης η Ασπασία Λούβη, διευθύντρια του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τραπέζης Πειραιώς, ο Βαγγέλης Νικολόπουλος, αρχαιολόγος της Β΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ), η Όλγα Παλαγγιά, η Ευαγγελία Σημαντώνη-Μπουρνιά, ο Γιάννης Παπαδάτος και ο Γιώργος Πάλλης, Καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, στον τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, ο Πάντος Πάντος, η Μεταξία Τσιποπούλου και η Μελίνα Φιλήμονος – Τσοποτού, επίτιμοι διευθυντές αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΤ, οι Βαγγέλης Παπούλιας, Γαρυφαλλιά Κωστοπούλου και Μαρία Ψαλλίδα, αρχαιολόγοι, ο Γιώργος Ρήγινος, αρχαιολόγος της ΛΓ΄ ΕΠΚΑ και ο Ντέιβιντ Ραπ (David Rupp), διευθυντής του Καναδικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα. Η έναρξη των εργασιών θα γίνει το πρωί από την πρόεδρο της Ένωσης, Φωτεινή Ζαφειροπούλου.