«Άγονη Γραμμή» είναι η ονομασία σειράς αρχαιολογικών εκθέσεων που διοργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στους χώρους του σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Περιλαμβάνει κυρίως όλα τα απομακρυσμένα, δυσπρόσιτα, μικρά ή μεσαίου μεγέθους νησιά του Αιγαίου Αρχιπελάγους. Σε κάποιες περιπτώσεις, περιλαμβάνει επίσης και εξαιρετικά απομακρυσμένες και άγνωστες περιοχές της Ελλάδας, όπου γεννήθηκαν και έδρασαν άνθρωποι, των οποίων τα έργα και τον πολιτισμό αναδεικνύουν διαχρονικά οι επί μέρους εκθέσεις.

Οι εκθέσεις αυτές θα παρουσιάζονται κάθε δύο ή τρία χρόνια σε συγκεκριμένες ενότητες από ένα, δύο, τρία ή και περισσότερα νησιά ή περιοχές με κριτήρια γεωγραφικής ενότητας ή εγγύτητας και, φυσικά, αναλόγως του εύρους του αρχαιολογικού τους πλούτου.

Η πρώτη έκθεση ξεκινά από το πιο απομακρυσμένο ανατολικό άκρο της ελληνικής επικράτειας, το Καστελόριζο και τη Ρω και προχωρεί μέχρι να φθάσει στην αγκαλιά της θάλασσας ανάμεσα στη Ρόδο και την Κω, περιλαμβάνοντας τη Σύμη, τη Χάλκη, την Τήλο και τη Νίσυρο, νησιά μυθικά με ιστορία πανάρχαιη αλλά εν πολλοίς άγνωστη.

Η έκθεση, που θα παρουσιάζεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από τις 9 Δεκεμβρίου 2011 έως τις 23 Απριλίου 2012 ξεκινά από την παρουσίαση του γεωγραφικού μήκους και πλάτους των νησιών, των γεωγραφικών, γεωλογικών, γεωφυσικών και άλλων στοιχείων τους (μέγεθος, σχήμα, βουνά, λιμάνια, όρμοι κ.λπ.) και προχωρεί στην παρουσίαση της μυθολογίας και της ιστορίας τους με μία πλειάδα από ακίνητα (αρχιτεκτονικά) και κινητά άλλα δημιουργήματα (αγάλματα, ανάγλυφα, αγγεία, όπλα, εργαλεία, κοσμήματα κ.λπ.) καταδεικνύοντας έτσι την ανθρώπινη παρουσία επάνω τους, την κοινωνία των ανθρώπων, τις ασχολίες, τα ενδιαφέροντα, τις πίστεις, τις δοξασίες, τα ήθη και έθιμά τους. Έτσι καταδεικνύεται ο πλούτος και οι περίοδοι ακμής αλλά και παρακμής τους, η έντονη παρουσία ή η σιωπή τους κατά τις διάφορες χρονικές περιόδους. Πέραν των αρχαίων αντικειμένων, των επιτοίχιων κειμένων και των λεζαντών, θα υπάρχουν χάρτες, εικόνες, φωτογραφίες και μικρά video films με την εκάστοτε περιοχή, καθώς και χρονοπίνακες με τις κορυφώσεις ανάπτυξης εκάστου νησιού. Η έκθεση θα συνοδεύεται από κατάλογο στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης, θα υπάρχει σχετικό microsite με πληροφορίες για την έκθεση και δυνατότητα επικοινωνίας (blog).

Πέραν από την επιστημονική μελέτη και παρουσίαση των αρχαιολογικών ευρημάτων των περιοχών της Άγονης Γραμμής, στην έκθεση καταγράφονται σε μικρά videos-ντοκουμέντα και οι καθημερινές δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των απομακρυσμένων αυτών περιοχών, όπως η λειψυδρία, η φαρμακευτική περίθαλψη, η συγκοινωνιακή σύνδεση, κ.ά. Σε αυτό το πλαίσιο, σκοπός του Μουσείου είναι να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό, παρουσιάζοντας πρόσφατα videos/ντοκουμέντα στα οποία πρωταγωνιστούν και εξιστορούν οι ίδιοι οι κάτοικοι την καθημερινότητά τους.

Επιπλέον, σχεδιάζονται εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες για τα σχολεία της Άγονης Γραμμής, καθώς βεβαίως και επισκέψεις σχολείων από την Αθήνα -και την ευρύτερη περιοχή της- στην έκθεση. Παιδιά από διαφορετικές περιοχές θα έχουν τη δυνατότητα, μέσα από το ειδικά σχεδιασμένο microsite της έκθεσης, να «συνομιλήσουν» και να αναπτύξουν ένα διάλογο μεταξύ τους, αναρτώντας στο site τις δημιουργικές τους εργασίες (videos – εικόνες – κείμενα), έπειτα σχολιάζοντας, και φυσικά, ανταλλάσσοντας ιδέες και εμπειρίες.

Επόμενες εκθέσεις – Ενότητες νησιών

1. Οι πύλες από και προς το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο: Κάρπαθος – Κάσος
2. Αγαθονήσι – Φαρμακονήσι – Λειψοί
3. Ψαρά – Άγιος Ευστράτιος – Οινούσσες
4. Ψέριμος – Κάλυμνος – Λέρος
5. Αμοργός – Αστυπάλαια
6. Δονούσα – Ηρακλειά – Κουφονήσια
7. Άλλα κυκλαδονήσια κ.λπ.

Δείτε το βίντεο