Αυθαίρετη κράτηση αιτούντων άσυλο, προσφύγων και μεταναστών, σοβαρά ελλείμματα ή ανεπάρκειες στις συνθήκες κράτησης των προσφύγων και μεταναστών και δυσλειτουργίες στις διαδικασίες ασύλου κατέγραψε η Διεθνής Αμνηστία, έπειτα από επίσκεψη της ερευνητικής αποστολής της οργάνωσης σε Λέσβο και Χίο, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωσή της.
Η Διεθνής Αμνηστία εξασφάλισε άδεια πρόσβασης από τις ελληνικές Αρχές και ολοκλήρωσε την επίσκεψή της στη Λέσβο και τη Χίο, όπου συνομίλησε με δεκάδες πρόσφυγες και μετανάστες στα hotspots της Μόριας και της ΒΙΑΛ.
Η οργάνωση διαπίστωσε ότι πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο κρατούνται υπό άσχημες συνθήκες, εν μέσω της βιασύνης για την εφαρμογή της συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Γκαουρί βαν Γκούλικ αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη, δήλωσε: «Η Ευρώπη μετατρέπει αυτό που θα έπρεπε να είναι ο δρόμος προς την προστασία σε έναν εφιάλτη με συρματοπλέγματα, ανασφάλεια και τρομακτική ανησυχία για την προοπτική να επιστραφεί κανείς πίσω στη Τουρκία».
Σε παρόμοιο τόνο, ο Γιώργος Κοσμόπουλος, διευθυντής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας επισημαίνει πως «στη βιασύνη τους να εφαρμόσουν τη συμφωνία με την Τουρκία, οι ευρωπαϊκές και ελληνικές Αρχές παραβλέπουν βασικά δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών. Τώρα γνωρίζουμε ότι καμία πλευρά της συμφωνίας αυτής δεν είναι έτοιμη. Σημαντικά κενά και παραλείψεις υπάρχουν στην Ελλάδα και η Τουρκία δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση αυτήν τη στιγμή ασφαλή τρίτη χώρα για τους πρόσφυγες».
Οι βασικές συστάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας είναι οι εξής:
- Η κράτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως «έσχατο μέσο» και αφού έχουν εξεταστεί άλλες εναλλακτικές, ενώ όλες οι αποφάσεις για κράτηση πρέπει να βασίζονται σε λεπτομερή και εξατομικευμένη κρίση σχετικά με την αναγκαιότητα και τη νομιμότητά της.
- Όλοι οι κρατούμενοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα της κράτησής τους με τη συνδρομή νομικής αρωγής.
- Οι συνθήκες κράτησης πρέπει να είναι ανθρώπινες και αξιοπρεπείς.
- Πρέπει να αυξηθεί σημαντικά η δυνατότητα επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου.
- Οι ειδικές συνθήκες και ανάγκες συγκεκριμένων αιτούντων άσυλο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, συμπεριλαμβανομένων των θυμάτων βασανιστηρίων, των παιδιών, των γυναικών, των ηλικιωμένων και των αιτούντων άσυλο με ειδικές ανάγκες.
- Πρέπει να σχεδιαστούν ξεκάθαρες και σύμφωνες με τα πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων οδηγίες, σχετικά με το πώς θα εφαρμόζεται ο κανονισμός για την ασφαλή τρίτη χώρα. Επίσης, να εξασφαλιστεί ότι θα λαμβάνονται πλήρως υπόψη, τόσο οι ατομικές περιστάσεις, όσο και ανεξάρτητες πληροφορίες σχετικά με τη μεταχείριση και το νομικό καθεστώς των αιτούντων άσυλο στην Τουρκία.
Σημειώνεται, πως η Διεθνής Αμνηστία έχει χαρακτηρίσει τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ως «ολέθριο χτύπημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα» και έχει διενεργήσει έρευνα και εκτεταμένη εκστρατεία αναφορικά με τις γενικευμένες επιπτώσεις της συμφωνίας σε Ελλάδα και Τουρκία.
