Για να περιγράψουμε μια πράξη που δεν γίνεται νόμιμα και τίμια, επειδή όμως έχει ιερό σκοπό, επιτρέπεται να γίνει, λέμε πως «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Ο Τάκης Νατσούλης συνδέει τη γνωστή αυτή φράση με τα συγχωροχάρτια της Καθολικής Εκκλησίας, με τα οποία έδιναν άφεση αμαρτιών.
Ως γνωστών, στην Παπική Εκκλησία, τα συγχωροχάρτια τα έδιναν με υλικά ανταλλάγματα και ως εκ τούτου έγιναν μεγάλη πληγή και αίτια καταχρήσεων. Κατάντησαν, μάλιστα, να πωλούνται όχι μονάχα σε αυτούς που έφταιξαν, αλλά και σε ηγεμόνες και κακούργους, ακόμη και για πράξεις που θα γίνονταν στο μέλλον!
Η κατάχρηση των συγχωροχαρτιών έφτασε στον κολοφώνα τα δόξας της στη Γερμανία, όπου ένας μοναχός, ο Τέτσελ, απεσταλμένος του Πάπα Λέοντα Ι’ πούλαγε συγχωροχάρτια για το τελείωμα, δήθεν, του ναού του Αγίου Πέτρου της Ρώμης. Το σύστημα αυτό έφερνε πολλά χρήματα. Στα τέλη, μάλιστα, του Μεσαίωνα, οι Πάπες το καθιέρωσαν παντού, λέγοντας ότι είναι ένα μέσο, για να παροτρύνουν τους πιστούς να συμμετάσχουν στις Σταυροφορίες.
Ο σκοπός, έλεγαν, αγιάζει τα μέσα που μεταχειρίζονταν, για να μαζεύουν χρήματα κι έτσι να γιομίζουν τα παπαικά ταμεία, να αυξάνουν τον παπικό προϋπολογισμό. Ο Πάπας, μάλιστα, ο Κάλλιστος Γ’, έδινε συγχωροχάρτια και για τις ψυχές που βρίσκονταν στο Καθαρτήριο.
Από αυτά τα συγχωροχάρτια έμεινε από τότε η παροιμιακή φράση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
