Στην ανάγκη να δοθεί πολιτική λύση και να απομακρυνθεί διακριτικά ο Μπασάρ Αλ Άσαντ από την εξουσία στη Συρία ως λύση στην έξαρση του μεταναστευτικού, στέκεται ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Θάνος Ντόκος. Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης Λίγες μόλις ημέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι από το Ισλαμικό Κράτος, εξηγεί πως τα φαινόμενα αυτής της μορφής απορρέουν από τα εσωτερικά προβλήματα της Γαλλίας, καθώς και από το ρόλο της σε επεμβάσεις που έχει πραγματοποιήσει τόσο στη Συρία όσο και στη Μέση Ανατολή. Μεταξύ άλλων δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να βρεθεί αντιμέτωπη με επιθέσεις του ISIS και η Ελλάδα, καθώς όπως εξηγεί «το Ισλαμικό Κράτος δεν κάνει διακρίσεις και δεν ενδιαφέρεται για το εάν η Ελλάδα υπήρξε κατά το παρελθόν μία φιλοαραβική χώρα. Εάν τα μέλη του καταφέρουν να βρουν εύκολο στόχο δεν θα διστάσουν να επιτεθούν». «Η επίθεση στο Παρίσι προφανώς συνδέεται και με την πολιτική της Γαλλίας τόσο στη Συρία όσο και στο χώρο της Μέσης Ανατολής και της υποσακχάριας Αφρικής», αναφέρει ο κύριος Ντόκος στο newsbeast.gr.

«Στη Γαλλία υπάρχει δυναμικό προς στρατολόγηση, αλλά και ορισμένα υπόγεια δίκτυα»

«Ωστόσο αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι η Γαλλία πρόκειται για μία χώρα με ιδιαιτερότητες. Υπάρχει ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς. Αυτοί δεν έχουν ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο, νιώθουν ξένο σώμα και έχουν προκαλέσει προβλήματα κατά το παρελθόν ακόμα και αρκετά πρόσφατα, εάν λάβουμε υπόψη μας την υπόθεση Charlie Hebdo. Πρόκειται ουσιαστικά για μία χώρα, στην οποία υπάρχει διαθέσιμο έμψυχο δυναμικό προς στρατολόγηση, καθώς και ορισμένα υπόγεια δίκτυα. Επομένως η συγκεκριμένη αντίδραση του Ισλαμικού Κράτους τροφοδοτήθηκε και από τα εσωτερικά προβλήματα της Γαλλίας», προσθέτει ο Θάνος Ντόκος.

«Οι Γάλλοι αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα μελών του ISIS»

Σχολιάζει την στρατολόγηση Γάλλων πολιτών κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, λέγοντας ότι: «Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι εάν προσέξει κανείς τους καταλόγους, παρουσιάζουν την προέλευση των ξένων μαχητών που μάχονται στο πλευρό του ISIS, λέγοντας ότι οι Γάλλοι αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα μελών του. Ας μην ξεχνάμε επίσης τον σημαντικό αριθμό μουσουλμάνων, οι οποίοι ζουν στη Γαλλία, γεγονός το οποίο εξηγεί γιατί ανάμεσα σε αυτούς τους νέους ανθρώπους, εμφιλοχωρούν κάποιοι οι οποίοι είτε έλκονται ιδεολογικά, είτε αντιμετωπίζουν ως περιπέτεια μία σύγκρουση όπως αυτή της Συρίας και καταφεύγουν στον ISIS». Στο ερώτημα κατά πόσο προκαλείται η ένταση της καχυποψίας αλλά και της περιθωριοποίησης τμήματος των μουσουλμάνων της Γαλλίας αλλά και της Ευρώπης, ο κύριος Ντόκος εξηγεί ότι: «κάθε ενέργεια αυτής της μορφής αυξάνει την καχυποψία, την «ισλαμοφοβία» και την περιθωριοποίηση. Από την άλλη πλευρά η συγκεκριμένη αντιμετώπιση αυξάνει την ενόχληση αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι νιώθουν ακόμα πιο περιθωριοποιημένοι. Το αποτέλεσμα είναι ότι καθίστανται πιο ευάλωτοι σε ακραία κηρύγματα ισλαμικού χαρακτήρα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στο επόμενο χτύπημα».

Το παράδειγμα ISIS ανάλογο με αυτό της Αλ Κάιντα και της Χαμάς

Αναφορικά με τις θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το ISIS τροφοδοτείται και χρηματοδοτείται από κάποια κράτη, ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ σημειώνει χαρακτηριστικά ότι «η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται να μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος». Φέρνει ως παράδειγμα τις περιπτώσεις «τεράτων του Φραγκεστάιν», όπως οι Μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν, οι οποίοι υποστηρίχθηκαν αρχικά με στόχο την αντιμετώπιση των Σοβιετικών, στη συνέχεια όμως «ξεπήδησε» από αυτούς ο Οσάμ Μπιν Λάντεν και η Αλ Κάιντα. Ένα ακόμα παράδειγμα σύμφωνα με τον ίδιο είναι η Χαμάς στην Παλαιστίνη, η οποία δημιουργήθηκε για να αποδυναμώσει τον Αραφάτ και τη Φατάχ και στη συνέχεια απέκτησε τη δική της δυναμική. «Το Ισλαμικό Κράτος έγινε δεκτό και στηρίχθηκε κυρίως από δυνάμεις της Μέσης Ανατολής για να χτυπήσει τον Άσαντ. Στη συνέχεια όμως ξέφυγε από τον έλεγχο και πλέον αποτελεί απειλή για πολλές χώρες της περιοχής και όχι μόνο», συμπληρώνει.

«Αναμένεται άνοδος της άκρας δεξιάς»

Αναφέρεται στις αλλαγές που αναμένεται να γίνουμε μάρτυρες κατά το επόμενο χρονικό διάστημα. Όπως λέει, «η άκρα δεξιά -το εθνικό μέτωπο της Γαλλίας- θα ενισχυθεί συνολικά στην Ευρώπη στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Εάν όμως δεν συμβεί αυτό, οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις θα υποχρεωθούν να μετακινηθούν σε ό,τι αφορά στις θέσεις και στις απόψεις τους προς την άκρα δεξιά με σκοπό να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί και να αποκτήσουν έρεισμα στους ψηφοφόρους τους».

«Έκρηξη του μεταναστευτικού»

Υποστηρίζει μεταξύ άλλων πως θα δημιουργηθεί έκρηξη στο μεταναστευτικό ζήτημα. «Ας θυμηθούμε την ήδη μεγάλη ομάδα κρατών, τα οποία δεν είναι πρόθυμα να συμμετάσχουν στην ισότιμη κατανομή των βαρών. Πλέον είναι πολύ πιθανό να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο αυτή η ομάδα κρατών. Και σε αυτή την περίπτωση εάν δεν γίνει η κατανομή βαρών, η Ελλάδα θα έχει τεράστιο πρόβλημα, δεδομένου ότι θα δημιουργηθεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός εγκλωβισμένων προσφύγων. Σε ό,τι αφορά στη Συρία είναι δεδομένο -κάτι που διαφαινόταν πολύ καιρό πριν- ότι θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα. Φαίνεται ωστόσο να υπάρχει σύγκλιση απόψεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, εάν θυμηθούμε ότι πριν από δύο μήνες οι ίδιες δυνάμεις υποστήριζαν ότι ο Άσαντ πρέπει να εκδιωχθεί από την εξουσία. Αυτή τη στιγμή όμως συζητούν να υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο για τον Άσαντ».

«Δεν αποκλείεται να επιτεθούν ακόμα και στην Ελλάδα τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους»

«Εάν πάντως συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί προσφυγικών ροών προς την Ελλάδα αναμένεται να αντιμετωπίσουμε σημαντικά πρόβλημα. Πάντως, αυτό που κυριαρχεί είναι ένα ερώτημα για το εάν θα υπάρξει και νέα επίθεση στο μέλλον και αν στους πιθανούς στόχους θα βρίσκεται και η Ελλάδα. Αυτό που θα πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι το Ισλαμικό Κράτος δεν κάνει διακρίσεις και δεν ενδιαφέρεται για το εάν η Ελλάδα υπήρξε κατά το παρελθόν μία φιλοαραβική χώρα. Εάν τα μέλη του καταφέρουν να βρουν εύκολο στόχο δεν θα διστάσουν να επιτεθούν. Άλλωστε ο στόχος στην Ελλάδα δεν είναι απαραίτητο ότι θα αποτελεί αμιγώς… ελληνικό στόχο. Θα μπορούσε όμως να είναι τουρίστες ή άλλα ξένα στοιχεία στο ελληνικό έδαφος. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επαγρυπνούμε», συμπληρώνει ο κύριος Ντόκος.

Οι υποχρεώσεις της Ελλάδας σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης

Σχολιάζοντας τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, οι οποίες απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες στο πλαίσιο πιθανής μελλοντικής πολεμικής σύρραξης, εξηγεί ότι «οι υποχρεώσεις της χώρας μας απορρέουν από τους άτυπους κανόνες της αλληλεγγύης, οι οποίες μας συνδέουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Εκτιμώ παρόλ’ αυτά πως εάν υπάρξει κλιμάκωση των επιχειρήσεων στη Συρία, ο ρόλος μας θα περιοριστεί σε κάτι ανάλογο με αυτό που κάναμε και κατά το παρελθόν. Δηλαδή στην παροχή διευκολύνσεων και εγκαταστάσεων, όπως για παράδειγμα η περίπτωση της Σούδας ή κάτι ανάλογο. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι η Ελλάδα θα έχει πιο ενεργή συμμετοχή».

«Αποκλείεται να πάμε σε Τρίτο Παγκόσμιο δεδομένου ότι το μέτωπο είναι ένα»

Ο ίδιος πάντως αποκλείει το ενδεχόμενο να οδηγηθούμε σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τονίζει ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς δεν υπάρχει αντίπαλος. Όλες οι μεγάλες δυνάμεις βρίσκονται στην ίδια πλευρά, όπως λέει ο κύριος Ντόκος. «Παρά τις διαφορές σε επιμέρους ζητήματα, στην Ουκρανία ή αλλού, φαίνεται πως όλοι αυτή τη στιγμή συντάσσονται προς την ίδια κατεύθυνση. Και ίσως αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη του Ισλαμικού Κράτους. Οι ιθύνοντες του ISIS δεν εκτίμησαν τις αντιδράσεις με αποτέλεσμα να έχουν υποχρεώσει τη Γαλλία αλλά και άλλες δυνάμεις να ταχθούν εναντίον τους».

«Δεν θα δούμε σύγκρουση Ανατολής-Δύσης»

Αποκλείει το ενδεχόμενο να δούμε μία σύγκρουση Ανατολής – Δύσης στο πλαίσιο των θεωριών του πολιτικού επιστήμονα Σάμιουελ Χάντιγκτον, ο οποίος έκανε λόγο για σύγκρουση πολιτισμών. «Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί. Σκεφθείτε πως εκτός από τις μεγάλες δυνάμεις, όλες σχεδόν οι μουσουλμανικές χώρες πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος. Επομένως δεν εντοπίζουμε δύο διαφορετικά στρατόπεδα αλλά ένα. Όλοι τάσσονται εναντίον μίας ομάδας ακραίων φανατικών. Θεωρώ απίθανο να υπάρξει κλιμάκωση της σύγκρουσης. Εάν με ρωτήσετε κατά πόσο οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών – Κίνας θα εξελιχθούν κατά επόμενα 6 χρόνια αρνητικά, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Με αφορμή όμως τη σύγκρουση στη Συρία αναμένεται να έχουμε σοβαρή αστάθεια στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Παρόλ’ αυτά εκτιμώ ότι δεν θα γίνουμε μάρτυρες μίας σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης».

Ανησυχία για γενικευμένη κρίση στην Ευρώπη

Ο κύριος Ντόκος εκφράζει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις μίας γενικευμένης κρίσης, η οποία θα επηρεάσει την Ευρώπη. «Δεν υπάρχει τείχος για να εμποδίσει τα όσα συμβαίνουν στη γειτονιά της, είτε πρόκειται για τη Συρία, είτε για την Ουκρανία, είτε για τη Λιβύη. Η σημαντικότερη επίπτωση εξακολουθεί να είναι το μεταναστευτικό, το οποίο εάν συνεχίσει με τους σημερινούς ρυθμούς θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην Ευρώπη. Χωρίς να ξεχνάμε την ριζοσπαστικοποίηση πολιτισμών και την τρομοκρατία. Στην πρώτη γραμμή όμως βρίσκεται σε κάθε περίπτωση το μεταναστευτικό ζήτημα. Εάν πάντως δεν μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές από τη Συρία το πρόβλημα αποκλείεται να λυθεί. Και ήδη βρίσκεται στο τραπέζι της συζήτησης η εξεύρεση λύσης. Με αντικείμενο τη διενέργεια εκλογών και την ανοικοδόμηση της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να στηρίξουν τη λύση τόσο η Ρωσία όσο το Ιράκ πέραν των υπολοίπων χωρών, και να ακολουθήσει η δημιουργία μίας μεταβατικής κυβέρνησης με στοιχεία του καθεστώτος αλλά και της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης. Κάτι που είναι εξαιρετικά σύνθετο και δύσκολο, αλλά αποτελεί τη μόνη λύση». Εκφράζει τέλος την πεποίθηση ότι αυτό που πρέπει να αποφύγει σήμερα η Διεθνής Κοινότητα είναι η δημιουργία ενός νέου Ιράκ, καθώς θεωρεί ότι αποτελεί την αρχή της δημιουργίας του Ισλαμικού Κράτους. Σημειώνει ότι το ζήτημα Άσαντ θα πρέπει να τύχει μετριοπαθούς αντιμετώπισης είτε με τη συμμετοχή του σε σχήμα μεταβατικής κυβέρνησης, είτε με τη φυγάδευση του ίδιου σε κάποιο άλλο κράτος. «Ο Άσαντ πλέον δεν θεωρείται ως τελειωμένη υπόθεση. Πλέον θα πρέπει να λυθεί με κάποιο τρόπο το πρόβλημά που σχετίζεται με το πρόσωπό του. Απαιτείται πολιτική λύση, η οποία δεν σημαίνει βίαιη εκδίωξη του Άσαντ σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο Ιράκ ή στη Λιβύη», καταλήγει.