Η διαπίστωση ότι πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία συμφωνίας του υπουργείου Παιδείας και όλων των παραγόντων της εκπαίδευσης.

Με αυτή τη βασική διαπίστωση προχώρησε το υπουργείο Παιδείας στη δημοσίευση των νέων διατάξεων του σχεδίου νόμου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ σήμερα ενημερώθηκαν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στον αρμόδιο Κοινοβουλευτικό Τομέα Εργασίας, από την υπουργό Άννα Διαμαντοπούλου.

Το υπουργείο, με την προώθηση βασικών αλλαγών, κυρίως στον τρόπο διοίκησης και χρηματοδότησης, στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η φιλοσοφία του βασίζεται στις εξής παραδοχές: Αν η οικονομία είναι η σπονδυλική στήλη στην πολιτική μιας χώρας, η Παιδεία είναι το μυαλό και η ψυχή. Γι’ αυτό και η μεταρρύθμιση στην Παιδεία είναι πάρα πολύ σημαντική. Η μεγαλύτερη προσφορά στον τόπο είναι το καλό Πανεπιστήμιο. Αυτός είναι ο στόχος και το όραμα του υπουργείου, όπως το περιγράφει η υπουργός Παιδείας.

Πολλοί είναι οι πανεπιστημιακοί καθηγητές που συμφωνούν με τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου, πιστεύοντας ότι βγάζουν από το τέλμα το ελληνικό Πανεπιστήμιο και ότι θα ήταν «κρίμα» να χαθεί η ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές.

Ωστόσο, αρκετοί είναι και αυτοί που αντιδρούν στο νομοσχέδιο.

Ποια είναι όμως τα σημεία που προκάλεσαν αντιδράσεις;

Οι πρυτάνεις στη συνεδρίασή τους το περασμένο Σαββατοκύριακο , χωρίς να έχουν ακόμη το νομοσχέδιο στα χέρια, γνωρίζοντας μόνον τις βασικές αρχές, αντέδρασαν στο προτεινόμενο σύστημα διοίκησης, το οποίο βασίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου Ιδρύματος.

Η διάταξη για τη σύσταση και λειτουργία των Συμβουλίων, παραμένει και μετά τη γνωστοποίηση του νομοσχεδίου στο επίκεντρο των αντιδράσεων των πρυτανικών αρχών.

Το Συμβούλιο προβλέπεται ότι θα είναι 15μελές, αποτελούμενο από επτά μέλη του πανεπιστημίου που θα εκλέγονται από την πανεπιστημιακή κοινότητα, επτά εξωπανεπιστημιακούς, καθώς και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών, που θα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία. Αυτοί οι «15» θα εκλέγουν τον πρύτανη με διεθνή διαγωνισμό.

Το βασικό επιχείρημα όσων αντιδρούν στο νέο σύστημα, είναι ότι ο πρύτανης δεν αποτελεί εκλογή όλης της κοινότητας ενός ιδρύματος, αλλά μιας μικρής ομάδας που είναι το Συμβούλιο και αυτό αντιβαίνει στη δημοκρατική διαδικασία.

Το υπουργείο αντιθέτως, με αυτή τη διάταξη, ελπίζει να χτυπηθεί οποιαδήποτε συναλλαγή μεταξύ φοιτητών και καθηγητών, με στόχο την πρυτανική θέση και να επιτευχθεί ευελιξία στις αποφάσεις, καθώς και τα υπόλοιπα όργανα γίνονται πιο ολιγομελή (π.χ. η νέα σύγκλητος), περισσότερο αποτελεσματικά και άμεσα.

Ενα από τα κύρια σημεία του νομοσχεδίου είναι ο τρόπος χρηματοδότησης με την θέσπιση Ανεξάρτητης Αρχής, η οποία αποσκοπεί στην επίτευξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερης διαφάνειας.

Σημειώνεται δε, ότι η χρηματοδότηση θα δίδεται με βάση τους ενεργούς και όχι τους εγγεγραμμένους φοιτητές, αλλά και με βάση το έργο που κάθε ίδρυμα επιτελεί. Αν μάλιστα κάποιο απ΄αυτά έχει ξεχωριστό έργο (έρευνα, μεγάλο αριθμό αποφοίτησης κλπ.) θα παίρνει και «μπόνους».

Η ύλη των μαθημάτων, από το 2014-15, τα βιβλία, οι σημειώσεις και οι παραδόσεις, θα βρίσκονται στο διαδίκτυο, ενώ συγχρόνως, τα κονδύλια που θα εξοικονομηθούν από τα συγγράμματα, θα δοθούν για την ανάπτυξη των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών.

Απαιτείται επίσης η αποδεδειγμένη γνώση μίας ξένης γλώσσας για τη λήψη του πτυχίου, ενώ αν ένας φοιτητής δεν εγγραφεί σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα διαγράφεται-εκτός αν είναι εργαζόμενος, οπότε μπορεί να συνεχίσει ως φοιτητής «μερικής φοίτησης».

Οι τριετείς σπουδές, ένα σημείο που συζητείται ιδιαίτερα, δεν είναι υποχρεωτικές, αλλά βρίσκονται στην ευχέρεια του κάθε ιδρύματος, αν επιθυμεί να τις δημιουργήσει.

Διευκρινίζεται επίσης, ότι δεν υπάρχουν πουθενά δίδακτρα, σε καμία Σχολή, σε κανένα Τμήμα. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο, το δημόσιο ΤΕΙ, προσφέρουν δωρεάν δημόσια Εκπαίδευση.