Τα σημαντικά ευρήματα της πέμπτης ανασκαφικής περιόδου, που διεξήχθη φέτος, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, αναδεικνύουν την εκκλησία του κάστρου Βελίκας Δήμου Αγιάς ως σημαντικό μνημείο, θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.
Τα έξοδα της πανεπιστημιακής αποστολής κάλυψε ο Δήμος Αγιάς, τη δε ευθύνη του προγράμματος είχαν ο καθηγητής Αρχαιολογίας Γιάννης Βαραλής και η αρχαιολόγος Σταυρούλα Σδρόλια.
Με την ολοκλήρωση της έρευνας της εκκλησίας, τρίκλιτης βασιλικής του 6ου αιώνα, συνεχίστηκε η αποκάλυψη στα κτίρια του άμεσου περιβάλλοντος χώρου της. Σημαντικά αποτελέσματα προέκυψαν στη λεγόμενη «οικία του ιερέα» στη νότια πλευρά, όπου πέρυσι είχε βρεθεί ποτήριο Θείας Κοινωνίας και φιαλίδιο μύρου.
Φέτος, εκτός της άφθονης κεραμικής του 6ου αι. μ.Χ., βρέθηκε μικρός χάλκινος δίσκος, υαλόλιθος, του χαρακτηριστικού τύπου για διακόσμηση πολυτελών κιβωτιδίων και αρκετά Ιουστινιάνεια νομίσματα κοπής Θεσσαλονίκης, που πιστοποιούν ότι το κάστρο ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Θεσσαλονίκης, από την οποία εξαρτώνταν και η φρουρά. Επίσης, αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά τα βόρεια προσκτίσματα του ναού, που καταλαμβάνουν όλο το μήκος εξωτερικά του βορείου κλίτους και ο ρόλος τους τελεί υπό έρευνα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κινητά ευρήματα, όπως και των άλλων ανασκαμμένων κτιρίων του κάστρου, που πρόσφατα αναδείχθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ και πιστοποιούν, για πρώτη φορά, τις εμπορικές σχέσεις της περιοχής με πολλά κέντρα του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας.
Στις σχέσεις αυτές κεντρικό ρόλο διαδραμάτιζε η διακίνηση ελαιολάδου, που έφθανε μέχρι τα σύνορα του Δούναβη για την τροφοδοσία του στρατού.
