Επανέρχονται τα πειραματικά

Τα θεωρούσαν σχολεία «ελιτίστικα», που απευθύνονταν σε λίγους και άριστους. Αυτός ήταν και ο ένας λόγος που τα κατήργησαν. Ο άλλος ήταν ότι πίστευαν πως «διά της εξισώσεως» όλων των σχολείων θα αναβαθμιζόταν η δημόσια εκπαίδευση.

Από τη δεκαετία του 1980, που καταργήθηκαν, μέχρι σήμερα, τα Πειραματικά και Πρότυπα Σχολεία διατήρησαν μόνο τη φήμη που συνδέθηκε με το όνομά τους. Ολα τα άλλα άλλαξαν. Καταργήθηκαν η επιλογή των μαθητών, των εκπαιδευτικών, τα ξεχωριστά προγράμματα, οι καινοτόμες μορφές διδασκαλίας. Καταργήθηκε για τα Πειραματικά η σύνδεση με τα ΑΕΙ και, μαζί με αυτήν, η εποπτεία και η ευθύνη που είχαν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές της Παιδαγωγικής για τη λειτουργία των σχολείων αυτών.

Τριάντα χρόνια μετά, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επαναφέρει, και μάλιστα αναβαθμίζει, το θεσμό των Πειραματικών και Πρότυπων Σχολείων, τα οποία θα λειτουργήσουν κανονικά από την επόμενη σχολική χρονιά.

Σύνδεση με ΑΕΙ

Με σχέδιο νόμου, που θα κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή, προβλέπεται η πλήρης αναμόρφωση του θεσμού, καθώς κρίνεται πλέον πως κακώς καταργήθηκε η σύνδεση όλων των Πειραματικών Σχολείων με τα πανεπιστήμια, αλλά και η ίδρυση νέων Πειραματικών Σχολείων σε περιοχές της χώρας όπου υπάρχουν πανεπιστημιακά τμήματα.

Στο σχέδιο νόμου, όπου περιγράφεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των σχολείων αυτών, προβλέπεται ότι λειτουργούν με ξεχωριστό ωρολόγιο πρόγραμμα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε μονάδας. Στις ιδιαίτερες δράσεις τους προβλέπεται η δημιουργία ομίλων, προκειμένου να αναπτυχθούν οι ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες των μαθητών που φοιτούν σ’ αυτά. Οι όμιλοι θα λειτουργούν πέρα από το ωρολόγιο πρόγραμμα (δηλαδή την 8η και 9η ώρα) μία ή δύο φορές την εβδομάδα και θα αφορούν γνωστικούς τομείς, όπως τα μαθηματικά, η γλώσσα, η λογοτεχνία, τα εικαστικά, ο αθλητισμός κ.λπ.

Η καινοτομία στο νέο καθεστώς πλέον των Πειράματικων-Προτύπων Σχολείων είναι ότι στους ομίλους αυτούς θα μπορούν να εγγραφούν και μαθητές που φοιτούν στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της ευρύτερης περιοχής, με σκοπό να δημιουργηθούν πυρήνες αριστείας και δημιουργικότητας, χωρίς να υπονομεύεται η κοινωνικοποίησή τους, την οποία θα προκαλούσε η αποκοπή των μαθητών από την ομάδα των συνομηλίκων τους.

Τεστ και κλήρωση

Η εισαγωγή των μαθητών στα Δημοτικά Πειραματικά-Πρότυπα θα γίνεται έπειτα από κλήρωση, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους, ενώ στα Γυμνάσια και Λύκεια θα γίνεται ύστερα από εξετάσεις ή τεστ δεξιοτήτων.

Στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου ορίζονται ως σκοποί λειτουργίας των Πειραματικών-Πρότυπων Σχολείων οι εξής:

1 Η παροχή υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης στους μαθητές για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του κάθε μαθητή και την υποστήριξη του στόχου της αριστείας.

2 Η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας στην πράξη, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα, στη διδακτική των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, στον ψυχοπαιδαγωγικό τομέα.

3 Η εκπαίδευση των φοιτητών και η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών μέσα από την πρακτική άσκηση των προπτυχιακών φοιτητών των Παιδαγωγικών Τμημάτων.

4 Η πειραματική εφαρμογή κυρίως προγραμμάτων σπουδών, αναλυτικών προγραμμάτων, μεθόδων διδασκαλίας, καινοτόμων και δημιουργικών δράσεων, νέου μοντέλου διοίκησης και λειτουργίας του σχολείου.

Ως Πειραματικά-Πρότυπα Σχολεία θα οριστούν:

Όλα τα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των πανεπιστημίων.

Τα πρώην Πρότυπα Σχολεία, τα οποία ονομάστηκαν Πειραματικά με το νόμο 1566/1985.

Όσα έχουν οριστεί ως τέτοια, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 1566/85.

Τα Ολοήμερα Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία.

Νέα Πειραματικά Σχολεία γενικής εκπαίδευσης μπορούν να ιδρυθούν έπειτα από σύνδεσή τους με ΑΕΙ σε κάθε νομό, με κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών και Παιδείας, έπειτα από σύμφωνη γνώμη της Διοικούσας Επιτροπής των Πειραματικών (ΔΕΠΠΣ). Προκειμένου να οριστεί ένα σχολείο ως Πειραματικό, εκτός από τη σύνδεσή του με το ΑΕΙ, θα πρέπει να διαθέτει τις ανάλογες υλικοτεχνικές υποδομές, το εκπαιδευτικό προσωπικό, συνθήκες λειτουργίας, εμπειρία του προσωπικού από δημιουργικές πρωτοβουλίες και άλλα στοιχεία, τα οποία θα ορίζονται με απόφαση του υπουργού Παιδείας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» ο διευθυντής του Πειραματικού-Πρότυπου Σχολείου επιλέγεται από τη ΔΕΠΠΣ για πενταετή θητεία, ενώ ο υποδιευθυντής του Πειραματικού επιλέγεται από το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο με την ίδια θητεία. Το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο (ΕΕΣ) είναι ένα πενταμελές όργανο που συγκροτείται με απόφαση του υπουργού Παιδείας. Το ΕΕΣ αποτελείται από έναν καθηγητή του ΑΕΙ, με το οποίο συνδέεται το σχολείο, ένα μέλος ΔΕΠ από το ίδιο ΑΕΙ, τον υπεύθυνο σχολικό σύμβουλο της μονάδας, το διευθυντή του σχολείου και έναν εκπαιδευτικό από τους συντονιστές των μαθημάτων.

Το Εποπτικό Συμβούλιο

Στο Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο πέφτει το βάρος όλων των καινοτόμων και ερευνητικών δραστηριοτήτων του σχολείου. Αποφασίζει για τη δημιουργία ομίλων μαθητών ή τμημάτων ειδικής υποστήριξης. Σχεδιάζει την τροποποίηση του αναλυτικού και του ωρολόγιου προγράμματος, προκειμένου να υλοποιηθούν καινοτομίες, να λειτουργήσουν όμιλοι, πιλοτικά προγράμματα, συνεργασίες με σχολεία εσωτερικού ή εξωτερικού.

Προβλέπεται ακόμη ότι το κάθε Πειραματικό Σχολείο θα λειτουργεί ως φορέας ενδοσχολικής επιμόρφωσης και θα διοργανώνει σεμινάρια, ημερίδες, συνεργασίες μεταξύ των σχολείων και των εκπαιδευτικών σε θέματα που αφορούν την εφαρμογή καινοτόμων και δημιουργικών δραστηριοτήτων και την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας.