Για πρώτη φορά εδώ και τρία χρόνια, τα αποθέματα νερού της Αττικής παρουσιάζουν επιτέλους σημαντική αύξηση, χάρη στις πρόσφατες ήπιες βροχοπτώσεις που εμπλούτισαν τους ταμιευτήρες της περιοχής του Λεκανοπεδίου. Εάν δε κανείς τα επικαιροποιημένα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, θα διαπιστώσει ότι τον τελευταίο ενάμιση μήνα σημειώθηκε άνοδος 14,75% στα αποθέματα των τεσσάρων βασικών δεξαμενών (Εύηνος, Μαραθώνας, Μόρνος και Υλίκη), σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο μια σπάνια τα τελευταία έτη θετική εξέλιξη. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτή η βελτίωση δεν επαρκεί για να απομακρύνει τον φόβο της λειψυδρίας που ταλανίζει την Ελλάδα, ειδικά σε περιοχές όπως η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου, όπου το πρόβλημα είναι οξύτερο.
Το καλό των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων
Η πρόσφατη βελτίωση στα αποθέματα αποδίδεται κυρίως στην ποιότητα και όχι μόνο στην ποσότητα των βροχοπτώσεων. Οι ήπιες βροχές του τελευταίου διαστήματος, αντί για τις ξαφνικές καταιγίδες, επιτρέπουν τη σταδιακή απορρόφηση του νερού από το έδαφος και τον εμπλουτισμό των υδροφόρων οριζόντων. Παράλληλα, οι επίμονες χιονοπτώσεις στη βόρεια και ορεινή Ελλάδα αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά στην αναπλήρωση των ποταμών και των λιμνών που είχαν στερέψει τους προηγούμενους μήνες.
Η θετική αυτή εξέλιξη έχει προκαλέσει συγκρατημένη αισιοδοξία. Η κατάσταση άρχισε να βελτιώνεται σημαντικά μετά τις έντονες βροχοπτώσεις του Δεκεμβρίου, οι οποίες κάλυψαν περίπου το 30%-40% της συνολικής βροχόπτωσης για το 2024». Το δε Ιανουάριο συνεχίζονται αυτές οι βροχοπτώσεις καθώς και οι έντονες χιονοπτώσεις στα ορεινά.
Βέβαια θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η πρόσφατη αύξηση των βροχών, αν και σημαντική, δεν μπορεί να καλύψει τις μεγάλες απώλειες των τελευταίων ετών. Τα αποθέματα των τεσσάρων ταμιευτήρων της Αττικής, παρότι ανέρχονται πλέον στα 657,8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, σύμφωνα με τα σημερινά στοιχεία της 22ας Ιανουαρίου, τα οποία αν και έφεραν κάποια χαμόγελα, παραμένουν περίπου 25% χαμηλότερα σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Η πτώση αυτή είναι σταθερή από το 2022, όταν τα αποθέματα έφταναν τα 1,24 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Από τότε, η μείωση συνεχίστηκε αδιάλειπτα.
Για να έχουμε μια εικόνα, τη σημερινή ημέρα τα αποθέματα στον Εύηνο είναι 29.035.000 κυβικά μέτρα (m3), στον Μαραθώνα 23.760.000, στον Μόρνο 351.635.000 και στην Υλίκη 253.390.000 κυβικά μέτρα. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, προκειμένου να αποκατασταθούν πλήρως τα αποθέματα, θα πρέπει οι βροχοπτώσεις να διατηρηθούν σε φυσιολογικά επίπεδα για τα επόμενα… 20 χρόνια.
Κι επειδή αυτό κανένας δεν μπορεί να το διασφαλίσει, η αντιμετώπιση της λειψυδρίας δεν περιορίζεται μόνο στις φυσικές συνθήκες. Οι επιστήμονες τονίζουν την ανάγκη για οργανωμένες παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στη μείωση των απωλειών και την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Το απαρχαιωμένο δίκτυο ύδρευσης της χώρας αποτελεί μία από τις βασικότερες αιτίες της απώλειας νερού, καθώς μεγάλες ποσότητες χάνονται κατά τη μεταφορά.
Επιπλέον, οι ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις των τελευταίων δεκαετιών, η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων και οι πλημμύρες σε αγροτικές περιοχές έχουν επιβαρύνει την ποιότητα του νερού, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των υδάτινων αποθεμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, εξετάζεται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εκσυγχρονισμού του δικτύου ύδρευσης. Παρά τις σχετικές ανακοινώσεις, όμως, το σχέδιο αυτό δεν έχει ακόμα παρουσιαστεί επίσημα, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για την καθυστέρηση στην εφαρμογή κρίσιμων παρεμβάσεων.
