Τους ισχυρισμούς των Βρετανών περί ύπαρξης οθωμανικού φιρμανιού για την κατοχή των «σπαραγμάτων» του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο απορρίπτει, μιλώντας στο ΕΡΤNEWS, η τουρκάλα αρχαιολόγος, επικεφαλής του αρμοδίου τμήματος του υπουργείου Πολιτισμού της γείτονος.

Η δρ Ζεϊνέπ Μποζ επισημαίνει πως το θέμα είναι ηθικό και όχι νομικό.

«Εδώ και αρκετά χρόνια, οι βρετανικές αρχές αναφέρονται στο φιρμάνι ως το νομικό τους έρεισμα για να κρατήσουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Πρώτα απ’ όλα, προσωπικά, πιστεύω ότι αυτό το θέμα δεν πρέπει να συζητηθεί σε νομική βάση, επειδή αυτό είναι ηθικό θέμα. Μιλάμε για ένα κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο μια χώρα θεωρεί ως την ταυτότητά της.

Δεν έχω υπόψη μου ένα φιρμάνι, ως υπάλληλος που εργάζεται στα οθωμανικά κρατικά αρχεία σε καθημερινή βάση, ως μέρος του επαγγέλματός μου» είπε αρχικά η Ζεϊνέπ Μποζ, μιλώντας στον Γιάννη Μούτσιο.

«Για να αποτελεί κάτι μετάφραση, θα απαιτούσα ένα έγγραφο αναφοράς για να δω τουλάχιστον είναι ακριβής, αν είναι σχετική, αν είναι σωστό το μεταφρασμένο κείμενο. Αλλά όλα αυτά είναι ένα κομμάτι χαρτί, όμορφα γραμμένο στα ιταλικά» απάντησε σε ερώτηση για το αν υπάρχει φιρμάνι ή πρόκειται για μια μετάφραση.

Όπως λέει η τουρκάλα αρχαιολόγος, δεν το έχει δει αλλά «έχει διαβάσει πολλά άρθρα σχετικά με αυτό το ιταλικό έγγραφο. Τα περισσότερα από αυτά -όλα- λένε ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη για σφραγίδα ή υπογραφή του σουλτάνου της εποχής».

Στη συνέχεια, ερωτηθείσα αν τούτων δοθέντων, ο λόρδος Έλγιν ήταν ο νόμιμος ιδιοκτήτης και στη συνέχεια αυτές οι αρχαιότητες εισήχθησαν παράνομα στη Βρετανία, είπε: «Δεν πιστεύω ότι είχε το δικαίωμα. Τα αποσπούσε παράνομα από την περιοχή».

Σταματούδη: «Τεράστια αλλαγή ότι κάθονται σε ένα τραπέζι και συζητούν επί της ουσίας»

Η Ειρήνη Σταματούδη, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του υπουργείου Πολιτισμού για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, μίλησε για το ζήτημα στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ3 και τόνισε: «Οι συζητήσεις είναι ανοιχτές, το ότι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας δίνει τις ευλογίες του, αυτό είναι πολύ σημαντικό για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Οι συζητήσεις συνεχίζονται με το Βρετανικό Μουσείο, προσπαθεί να βρεθεί μια κοινή λύση, αλλά φαίνεται ότι η Βρετανία σοβαρά για πρώτη φορά έχει συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να υπάρξει λύση. Ακόμη δεν έχει υπάρξει σύγκλιση ανάμεσα στις δύο πλευρές και προσπαθούν τα “αγκάθια” να φύγουν από τη μέση, τα δύο αγκάθια είναι το ιδιοκτησιακό και το δάνειο. Θα πρέπει να βρεθεί μια πραγματιστική, δημιουργική λύση, η οποία να ικανοποιεί τόσο την Ελλάδα, όσο και τη Βρετανία» σημείωσε.

Για την «πίεση» της βρετανικής κοινής γνώμης και το τι άλλαξε στις συζητήσεις των δύο πλευρών, η κ. Σταματούδη τονίζει: «Ήταν καταλυτική η κοινή γνώμη τον τελευταίο καιρό, όχι μόνο η βρετανική κοινή γνώμη, αλλά και η θέση του Τύπου. Βλέπουμε ότι οι “Times” του Λονδίνου μετά από 50 χρόνια έκαναν μια σημαντική στροφή και με κεντρικό άρθρο -τον Αύγουστο του 2022- παροτρύνουν την τότε βρετανική κυβέρνηση να επιστρέψει τα Μάρμαρα στην Ελλάδα. Και όχι μόνο, και άλλα έντυπα. Βλέπουμε ότι έχουμε τον Τύπο, την κοινή γνώμη, επίσης είναι μια καλή συγκυρία ότι ο Κιρ Στάρμερ, ανέλαβε την πρωθυπουργία και είχε δεσμευτεί ήδη απ’ όταν ήταν στην αντιπολίτευση, ότι αν συμφωνήσει το Μουσείο, εκείνος δεν θα σταθεί εμπόδιο, κάτι που το επανέλαβε τώρα. Σημαντική επίσης είναι και η σημερινή του δήλωση, του εκπροσώπου του».

«Αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι για πρώτη φορά η Βρετανία δεν αναφέρεται στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Λέει ότι οι έφοροι του Μουσείου έχουν την ευθύνη για τη φροντίδα και τη διαχείριση των γλυπτών, κάτι που είναι πρωτοφανές σε βρετανικό λεκτικό, που σημαίνει ότι υπάρχει μια μετακίνηση από τη βρετανική πλευρά προς το ελληνικό αίτημα. Ότι κάθονται σε ένα τραπέζι και συζητούν επί της ουσίας, είναι η πρώτη τεράστια αλλαγή. Η δεύτερη είναι ότι δεν γίνονται ρητές αναφορές στο ζήτημα το ιδιοκτησιακό, τα προηγούμενα χρόνια αναφέρονταν στο θέμα του δανείου, να μας τα δανείσουν, δηλαδή, τώρα αυτό το λεκτικό σιγά σιγά υποχωρεί. Αυτό που βρίσκεται στο τραπέζι, είναι αυτό που λέμε strategic partnership, στρατηγική πολιτιστική συνεργασία, όπου τα δύο μέρη θα έρθουν σε μια κοινή συνεννόηση βάσει της οποίας, θέλω να πιστεύω, τα Μάρμαρα θα επιστρέψουν μόνιμα στην Ελλάδα», όπως είπε, μεταξύ άλλων.