Πριν από 9 μήνες ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Παναγιώτης Τσακλόγλου, είχε μεταβεί στη Στοκχόλμη, προκειμένου να αναπτύξει στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Υπουργών τα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση ώστε να ανακοπεί η κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος, εξαιτίας της διαρκούς μείωσης του πληθυσμού στη χώρα μας. Οι έρευνες δείχνουν ότι έως το έτος 2050 ο πληθυσμός στην επικράτεια θα είναι ένα εκατομμύριο λιγότερος, ενώ η χώρα μας σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ θα υποχρεωθεί να αυξήσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης κατά σχεδόν 1,5 χρόνο έως το 2035 και κατά συνολικά 2,8 χρόνια έως το 2050, αλλιώς δεν θα υπάρχουν χρήματα για να πληρωθούν οι συντάξεις.
Σε λίγα χρόνια θα αντιστοιχούν 75 συνταξιούχοι ανά 100 εργαζόμενους
Όλα είναι αλυσίδα. Όσο μειώνεται ο πληθυσμός, μειώνεται και το εργατικό δυναμικό, οπότε όλο και λιγότερες είναι και οι εισφορές των εργαζομένων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, προκειμένου να πληρώνονται οι συντάξεις. Θα πρέπει να αναλογιστούμε πως έως το 2050 αναμένεται να έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των συνταξιούχων που αντιστοιχεί σε κάθε 100 εργαζόμενους. Ενώ το 1990 η αναλογία ήταν 22,9 άτομα άνω των 65 ετών ανά 100 εργαζόμενους, το 2020 η αναλογία εκτοξεύτηκε στο 37,8 και το 2050 θα φτάσει στο… 75!
Το δίλημμα
Εάν δεν αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης, θα πρέπει να υπάρξει χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος με επιπρόσθετους πόρους ύψους 0,5% του ΑΕΠ, που όπως αντιλαμβάνεται κανείς θα πρέπει να κοπούν από κάπου αλλού (παιδεία, υγεία, εξοπλισμούς, κ.λπ.). Τα διαρκώς επιδεινούμενα στοιχεία του δημογραφικού προβλήματος θέτουν επιτακτικό το δίλημμα: αύξηση των ορίων ή κατάρρευση του ασφαλιστικού, αν και επί της ουσίας η απάντηση φαντάζει σχεδόν αυτονόητη. Απλώς δεν είναι εύκολη επιλογή να πει ευθέως μια κυβέρνηση ότι θα αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησης, γι’ αυτό και προχωρά σε επιμέρους μέτρα που δεν λύνουν το πρόβλημα, αλλά το παρατείνουν, αφού θα πρέπει να έχουμε κατά νου και μια ακόμη παράμετρο. Πως μπορεί να γεννάμε λιγότερο (μια μητέρα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 γεννούσε κατά μέσο όρο 2,4 παιδιά, ενώ σήμερα έχει πέσει στα μόλις 1,38), αλλά ταυτόχρονα αυξάνεται και το προσδόκιμο ζωής. Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο πεθαίνουν σε μεγαλύτερη ηλικία οι άνθρωποι λόγω της προόδου της ιατρικής και των διαφορών στις συνήθειες ζωής.
Η πρόσκαιρη λύση του ΤΕΚΑ
Στη Σύνοδο Ευρωπαίων Υπουργών του περασμένου Μαΐου που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Σουηδίας, όπως προαναφέραμε, ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Παναγιώτης Τσακλόγλου, αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση και αφορά στην εισαγωγή και λειτουργία του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση, με τη σύσταση του Ταμείου Κεφαλαιοποιητικής Επικουρικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) για τους νέους εργαζομένους. Ακόμη και ο ίδιος ο κ. Τσακλόγλου που ασχολήθηκε όμως επισταμένως με το θέμα γνωρίζει πως το μέτρο αυτό δεν είναι αρκετό. Γι’ αυτό και υποστηρίζει και ο ίδιος ότι θα πρέπει να υπάρχει μια συνεχής προσαρμογή των συνταξιοδοτικών συστημάτων, ώστε να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις του προβλήματος, σε συνδυασμό και με μια σειρά άλλων μέτρων που θα πρέπει να επικαιροποιούνται συνεχώς, με στόχο να παραμένουν οι εργαζόμενοι για περισσότερα χρόνια στη δουλειά.