Στο αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης παρουσιάστηκαν τα έργα που αφορούν την ανάπλαση στο Τατόι και την αναδιαμόρφωση των πρώην βασιλικών ανακτόρων.
Τα απαιτούμενα έργα για την αποκατάσταση του δασικού τοπίου, των ανακτορικών κήπων και του κοιμητηρίου στο πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου, παρουσίασαν οι υπουργοί Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε κοινή συνέντευξη Τύπου. Παρουσιάστηκαν τέσσερις μελέτες, δύο από κάθε υπουργείο, με αντικείμενο τις δράσεις αρμοδιότητάς τους που αφορούν στην υλοποίηση του συνολικού έργου στο Τατόι.
Το υπουργείο Πολιτισμού είναι υπεύθυνο για την αποκατάσταση των κήπων του Ανακτόρου, καθώς και για τις εργασίες στον Ι.Ν. της Αναστάσεως και στο κοιμητήριο του λόφου Παλαιόκαστρο στο κτήμα Τατοΐου. Οι σχετικές μελέτες γι’ αυτά τα έργα υλοποιήθηκαν με χορηγία της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου «ΑΙΓΕΑΣ» των Αθανάσιου και Μαρίνας Μαρτίνου. Οι παρουσιάσεις αυτών των μελετών πραγματοποιήθηκαν από τη Μαρία Μερτζάνη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων και την αρχιτέκτονα τοπίου και επιστημονική συνεργάτη του ΥΠΠΟ Έλλη Παγκάλου.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει την ευθύνη για την υλοποίηση έργων που αφορούν στην αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος, καθώς και στην αποκατάσταση της βλάστησης και στην ανάδειξη του κοιμητηρίου. Οι παρουσιάσεις αυτών των μελετών και δράσεων πραγματοποιήθηκαν από τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, Ευάγγελο Γκουντούφα και από τον αρχιτέκτονα και επιστημονικό υπεύθυνο του δεύτερου έργου, Θωμά Δοξιάδη.
Οι παρουσιάσεις των μελετών και δράσεων
Ο Ευάγγελος Γκουντούφας αφού έκανε μια σύντομη περιγραφή του δημόσιου δάσους Τατοΐου μετά την πυρκαγιά του 2021, μίλησε για τις ενέργειες της δασικής υπηρεσίες σχετικά με την αποκατάσταση της καμένης περιοχής με γνώμονα το περιεχόμενο της διαχειριστικής μελέτης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας 2015-2024, που κινήθηκαν με βάση τους εξής πέντε πυλώνες: αντιδιαβρωτικά έργα προστασίας του εδάφους, έργα συντήρησης δασικού οδικού δικτύου, έργα πρόληψης δασικών πυρκαγιών με δημιουργία στεγασμένων αντιπυρικών ζωνών και απομάκρυνσης υπολειμμάτων υλοτομίας, απόληψη ιστάμενης καμένης ξυλείας ως προϊόν έκτακτης κάρπωσης και τεχνητές αναδασώσεις σε κατάλληλα επιλεγμένες επιφάνειες. Αναφορά έγινε και στον θεσμό αναδόχου αποκατάστασης μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2021 στις περιοχές Βαρυμπόμπης-Τατοΐου-Αφιδνών Αττικής, που «είχε τεράστια επιτυχία» με τις εταιρείες που «αμέσως κινητοποιήθηκαν», με «σύνολο χορηγούμενης πίστωσης περίπου 6,5 εκατ. ευρώ».
Η μελέτη για την αποκατάσταση των κήπων του ανακτόρου παρουσιάστηκε από την Έλλη Παγκάλου, αρχιτέκτων τοπίου και τη συνεργάτιδά της Πολυξένη Παπαμιχελάκη. Η περιοχή επέμβασης της μελέτης περιλαμβάνει έκταση 34 στρεμμάτων και περιμέτρου 762 μέτρων. Ο ρόλος των δένδρων είναι πολύ σημαντικός στη σύνθεση του φυτικού υλικού. Φυτεύονται περίπου 450 δένδρα. Τα μονοπάτια ακολουθούν τις αρχικές χαράξεις, όπως αυτές εντοπίζονται από τα ίχνη της οριοθέτησής τους. Η δημιουργία υδατοπερατών επιφανειών συμβάλλει στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, διασφαλίζοντας φυσικές συνθήκες στο περιβάλλον, ευνοώντας συγχρόνως την ανάπτυξη τοπικής χλωρίδας και πανίδας. Η υλοποίηση του έργου χρηματοδοτείται με 3.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο Θωμάς Δοξιάδης, αρχιτέκτων τοπίου και η Ηλέκτρα Κανέλλου, γεωπόνος και αρχιτέκτων τοπίου, παρουσίασαν τη μελέτη για την αποκατάσταση της βλάστησης και της ανάδειξης του κοιμητηρίου. «Η μελέτη αποκατάστασης της Ε. Παγκάλου όσο και της ομάδας μας έχει και μια παραπάνω σημασία. Έχουμε στην Ελλάδα αξιόλογα ιστορικά τοπία για τα οποία τώρα αναπτύσσουμε τις δεξιότητες για να μπορούμε να τα αποκαθιστούμε και να τα διαχειριζόμαστε. Οι μελέτες που παρουσιάζονται σήμερα είναι ίσως οι πιο σοβαρές μελέτες οι οποίες ακολουθούν τόσο τη λογική τής αποκατάστασης ενός ιστορικού κήπου όσο και της δημιουργικής προετοιμασίας τους για ένα διαφορετικό μέλλον, ένα μέλλον κλιματικής αλλαγής», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Θ. Δοξιάδης.
Η Μαρία Μερτζάνη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, αναφέρθηκε στις εργασίες στον Ι.Ν. Αναστάσεως και στο Κοιμητήριο του λόφου Παλαιόκαστρο, όπου υφίσταται από τις αρχές της δεκαετίας του 1880 το κοιμητήριο της βασιλικής οικογένειας, στο οποίο εν συνεχεία ανεγέρθηκε ο Ι.Ν. της Αναστάσεως, έργο του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά με εικονογράφηση του Κομνημού Καλόθετου. Λίγο πριν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκευάστηκε το Βασιλικό Μαυσωλείο, έργο του αρχιτέκτονα Μανώλη Λαζαρίδη. Η καθ’ ύλην αρμόδια Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ υλοποίησε τις μελέτες και το έργο αποκατάστασης του διακόσμου του Ναού της Αναστάσεως και των ταφικών μνημείων, ενώ με χορηγία της ΑΜΚΕ «ΑΙΓΕΑΣ» εκπονήθηκε η μελέτη και υλοποιείται το έργο αποκατάστασης του βασιλικού Μαυσωλείου.
