Η Τράπεζα Πειραιώς παρουσίασε τη Δευτέρα 18.12.2023 σε ειδική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής, το Πρόγραμμά της «Ημέρες Μνήμης του Ελληνισμού 1922-1924» που περιλαμβάνει σειρά πρωτοβουλιών μνήμης και τιμής με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης για την ανταλλαγή των πληθυσμών (1923).
Οι πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Προγράμματος υλοποιούνται σε συνεργασία με υψηλού κύρους φορείς και προσωπικότητες από το χώρο της Επιστήμης και του Πολιτισμού με στόχο την συμβολή στην ενίσχυση της ιστορικής μνήμης και τον εμπλουτισμό της ιστορικής έρευνας για αυτή, την καθοριστική για τον Ελληνισμό περίοδο της ιστορίας του.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο Πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Γιώργος Χαντζηνικολάου επεσήμανε: «Η περίοδος της Μικρασιατικής Καταστροφής και όσα ακολούθησαν, σφράγισαν ανεξίτηλα την ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού και μέσα από τις μεγάλες δημογραφικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές που επέφεραν, καθόρισαν τα νέα εθνικά οράματα και τη μετέπειτα φυσιογνωμία του ελληνικού κράτους και έθεσαν τα θεμέλια της σύγχρονης Ελλάδας. Η Τράπεζα Πειραιώς συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής στο πλαίσιο του Προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας, που έχει στόχο την παρουσία της Τράπεζας στο κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι της χώρας και την ανταπόκριση στις αναζητήσεις και τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας».
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χρήστος Μεγάλου τόνισε: «Για εμάς, στην Τράπεζα Πειραιώς, κάθε επιλογή κοινωνικής δράσης που πραγματοποιούμε υπηρετεί τη στρατηγική μας όχι μόνο να έχουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, αλλά και να επιστρέφουμε στην κοινωνία μέρος της αξίας που δημιουργούμε. Τη θέση μας αυτή την κάνουμε πράξη καθημερινά μέσα από την επιχειρηματική μας δραστηριότητα, στηρίζοντας την οικονομική ζωή της χώρας και ταυτόχρονα χτίζοντας με την ίδια συνέπεια μια συνεχώς διευρυνόμενη παρουσία στην κοινωνία».
Μεταξύ των πρωτοβουλιών του Προγράμματος είναι η συνεργασία της Τράπεζας Πειραιώς με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης που οδήγησε στην έκδοση «Ψηφίδες της Αγροτικής
Εγκατάστασης των Προσφύγων του 1922» που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση. Η Τράπεζα υποστήριξε την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα υπό τον καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Αρχαιολογίας του ΑΠΘ κ. Ιάκωβο Μιχαηλίδη. Στην έρευνα και τη συγγραφή του έργου αξιοποιήθηκε αρχειακό υλικό από τα αρχεία της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία σε μεγάλο βαθμό διαχειρίστηκε τη γεωργική προσφυγική αποκατάσταση. Το πλούσιο αυτό πρωτογενές υλικό έχει περιέλθει στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς και βρίσκεται στη διάθεση των ερευνητών.
Την εκδήλωση χαιρέτισε και ο εκτελών καθήκοντα Πρυτάνεως του ΑΠΘ καθηγητής κ. Απόστολος Αποστολίδης, ο οποίος τόνισε: «Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας μας, έχει συνδέσει άρρηκτα την ιστορία του με εκείνη των προσφύγων του 1922. Φιλοξένησε πρόσφυγες, υποδέχθηκε τους πρώτους πρόσφυγες φοιτητές, ενώ παρείχε την απαραίτητη τεχνογνωσία για την εκτέλεση των μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων που έγιναν σε όλη τη Μακεδονία στη διάρκεια του Μεσοπολέμου».
Στην εκδήλωση προβλήθηκε και το ντοκιμαντέρ «Αγρότες, Πρόσφυγες του 1922: Το ειρηνικό έπος» που δημιουργήθηκε από τη σκηνοθέτιδα Ευτυχία Φράγκου και την διευθύντρια παραγωγής κα Ραχήλ Μανουκιάν με την υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς.
Στη συνέχεια, ο καθηγητής κ. Μιχαηλίδης, η επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ κα Ελευθερία Μαντά και ο επίκουρος καθηγητής Ιστορίας Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ κ. Μανόλης Κούμας συμμετείχαν σε συζήτηση με θέμα «Αναγνώσεις της αγροτικής αποκατάστασης των προσφύγων: Τα κρίσιμα διλήμματα, οι αποφάσεις και οι συνέπειές τους στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου».
Το Πρόγραμμα «Ημέρες Μνήμης του Ελληνισμού 1922-1924» της Τράπεζας Πειραιώς περιλαμβάνει επίσης τη συνεργασία με την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδος – Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και την αποκλειστική χορηγία της Τράπεζας την έκθεση «Από τη Μεγάλη…στη Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β΄): Οι Πρόσφυγες». Η έκθεση επικεντρώνεται στην πληθυσμιακή διαμόρφωση της Ελλάδας μέσα από τις μετακινήσεις πληθυσμών και παρουσιάζει φωτογραφικά τεκμήρια, ιστορικά έγγραφα και αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου, πλαισιωμένα από μαρτυρίες, αποσπάσματα πηγών και δημοσιεύματα του Τύπου. Η Έκθεση που είναι ήδη ανοικτή για το κοινό θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024. Η Τράπεζα υποστήριξε επίσης τη διοργάνωση ψηφιακής έκθεσης και Λευκώματος για τους Μικρασιάτες Πρόσφυγες της Κέρκυρας από την Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας.
Την εκδήλωση πλαισίωσε η συναυλία του Quintarco – Κουιντέτο Εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών «Η μουσική Σμύρνη: ένα μουσικό ταξίδι στον χρόνο».
