Η μείωση του προϋπολογισμού της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) για την επταετία 2021-2027 θα επηρεάσει και την Ελλάδα σε ποσοστό όμως λιγότερο από 5%, που είναι και το γενικό ποσοστό της μείωσης.
Στο νέο πεδίο που διαμορφώνεται η χώρα μας μπορεί να επωφεληθεί από την «ευελιξία» χρήσης των νέων κονδυλίων, καθώς και από την έμφαση που δίνεται «στις μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις και τους νέους αγρότες, τόνισε ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (DG AGRI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τάσος Χανιώτης, κατά την παρουσίαση της προτεινόμενης από την Επιτροπή νέας ΚΓΠ, στα γραφεία της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, παρουσία του επικεφαλής της Αντιπροσωπείας Γιώργου Μαρκοπουλιώτη.
Στον τομέα «έρευνα και τεχνολογία», η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρωτοπόρων και στον γεωργικό κλάδο, αλλά απουσιάζει ένα ενιαίο δίκτυο που θα ενσωματώσει την καινοτομία υπό μορφή παροχής συμβουλών προς όλους τους αγρότες από τις ελληνικές αρχές. «Στις εφαρμογές “γεωργίας ακριβείας” στην Ευρώπη, ηγούνται ελληνικές εταιρίες», είπε χαρακτηριστικά.
Στον τομέα της «ψηφιοποίησης», που αποτελεί την «επαναστατική αλλαγή» για τη γεωργία του μέλλοντος, η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από τις χώρες με αντίστοιχες ανάγκες, αλλά και να μάθει απ’ αυτές που πρωτοπορούν.
Αυτό που χρειάζεται είναι να εκπονηθεί εγκαίρως από την Ελλάδα ένα «εθνικό στρατηγικό σχέδιο» για την αξιοποίηση των πόρων της ΚΓΠ, από την αρχή της επταετίας, τόνισε συνοψίζοντας τα ελληνικά οφέλη, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ερωτηθείς για το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον – Brexit, εμπορικός πόλεμος με ΗΠΑ – και τις δυνατότητες να διασφαλιστούν τα ελληνικά προϊόντα, απάντησε ότι σημασία έχει να αναζητήσουμε «το συγκριτικό μας πλεονέκτημα» και έφερε το παράδειγμα της φέτας, για να τονίσει ότι σε όλες τις συμφωνίες που έχει κάνει η ΕΕ, προβλέπεται η προστασία της φέτας – από την υπογραφή της συμφωνίας και μετά.
Στον συνολικό σχεδιασμό του, ο προϋπολογισμός της ΚΓΠ, ο οποίος ανέρχεται σε 365 δισ. ευρώ, αποβλέπει στην απλούστευση και στον εκσυγχρονισμό, στην προώθηση της γεωργίας της γνώσης και της καινοτομίας και περιλαμβάνει υψηλές απαιτήσεις για το περιβάλλον και το κλίμα.
Εμμένουμε στη διατήρηση της ΚΓΠ ως βασικού πυλώνα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού γιατί «η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας και εισαγωγέας αγροδιατροφικών προϊόντων με πλεόνασμα στο αγροδιατροφικό εμπόριο και υψηλή προστιθέμενη αξία», τόνισε ο κ. Χανιώτης για να προσθέσει στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, σύμφωνα με τα οποία «η ΚΓΠ έχει θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη, την απασχόληση και τη μείωση της φτώχειας». Επίσης σημείωσε ότι συμβάλλει στη «σχετική σταθερότητα» του αγροτικού εισοδήματος, συγκρίνοντάς το με το αμερικανικό το οποίο βρίσκεται σήμερα στο μισό του ευρωπαϊκού.
Τα κράτη-μέλη θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία για το πώς χρησιμοποιούν τα χρηματοδοτικά κονδύλια και θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να μεταφέρουν μεταξύ πρώτου και δεύτερου πυλώνα – άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης – έως και το 15% των κονδυλίων της ΚΓΠ που τους αναλογούν, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα χρηματοδότησης των προτεραιοτήτων τους.
Σε κάθε εθνικό στρατηγικό σχέδιο, θα καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο κάθε κράτος-μέλος προτίθεται να επιτύχει 9 στόχους σε επίπεδο ΕΕ.
Οι άμεσες πληρωμές θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ουσιώδες τμήμα της πολιτικής και να διασφαλίζουν σταθερότητα και προβλεψιμότητα για τους γεωργούς.
Για πιο δίκαιους όρους και καλύτερη στόχευση της στήριξης, θα δοθεί προτεραιότητα στη στήριξη μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίες συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος του γεωργικού τομέα, καθώς και στη βοήθεια προς νέους γεωργούς.
Η διασφάλιση δίκαιου εισοδήματος, μαζί με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την ισορροπία στην αλυσίδα των τροφίμων, αποτελούν νέους στόχους της ΚΓΠ.
Επίσης θα μειωθούν οι άμεσες ενισχύσεις άνω των 60.000 ευρώ σε γεωργούς – για αναδιανεμητικούς λόγους – και θα επιβληθεί ανώτατο όριο για ενισχύσεις άνω των 100.000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση. Αντίθετα, οι μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα λαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο στήριξης ανά εκτάριο.
Τα κράτη οφείλουν να δεσμεύουν τουλάχιστον το 2% του κονδυλίου τους για άμεσες ενισχύσεις ειδικά για τη στήριξη της εγκατάστασης νέων γεωργών.
Στον τομέα περιβάλλον-κλίμα, προβλέπονται αυξημένες απαιτήσεις, οι οποίες συνδέονται με τις άμεσες ενισχύσεις. «Η ποιότητα του εδάφους, του νερού, του αέρα και της βιοποικιλότητας είναι κριτήρια για την έγκριση των προγραμμάτων», είπε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Τουλάχιστον το 30% κάθε εθνικού κονδυλίου για αγροτική ανάπτυξη θα προορίζεται για μέτρα στον τομέα του περιβάλλοντος και του κλίματος, ενώ το 40% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΓΠ αναμένεται να συμβάλει στη δράση για το κλίμα.
Εκτός από τη δυνατότητα μεταφοράς του 15% μεταξύ των πυλώνων, τα κράτη-μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να μεταφέρουν ένα επιπλέον 15% από τον πυλώνα 1 στον πυλώνα 2 για δαπάνες σχετικές με μέτρα για το κλίμα και το περιβάλλον (χωρίς εθνική συγχρηματοδότηση).
Η γνώση και η καινοτομία παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στην ευρωπαϊκή γεωργία του μέλλοντος. Έτσι καθιερώνεται ειδικός προϋπολογισμός ύψους 10 δισ. ευρώ -από το ερευνητικό πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»- για έργα έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των τροφίμων, της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης και της βιοοικονομίας.
Τα κράτη-μέλη ενθαρρύνονται για τη χρήση μαζικών δεδομένων και νέων τεχνολογιών για ελέγχους και παρακολούθηση (π.χ. με χρήση δορυφορικών δεδομένων). Ενθαρρύνεται επίσης η εντατικότερη ψηφιοποίηση της αγροτικής ζωής, π.χ. με την επέκταση της ευρυζωνικής πρόσβασης σε αγροτικές περιοχές.
Απαντώντας στην ανησυχία, «αν οι ενισχύσεις κόβονται», ο κ. Χανιώτης απάντησε αρνητικά, υπενθυμίζοντας ότι αποτελούν ένα δίχτυ ασφαλείας που καλύπτει μόνον το 40% του εισοδήματος των αγροτών, ενώ το υπόλοιπο καλύπτεται από την αγορά. Σημείωσε επίσης ότι παρέχεται η ευελιξία και η συνέργεια με άλλα ταμεία, ενώ η γεωργία του μέλλοντος απαιτεί αύξηση της προστιθέμενης αξίας και εξωστρέφεια.
