Οι Έλληνες πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στο κακό και το χειρότερο στο δημοψήφισμα της Κυριακής, λέει ο αρθρογράφος του Breakingviews σε άρθρο του στο Reuters διευκρινίζοντας πως με το «ναι» η Ελλάδα θα περάσει μια περίοδο ύφεσης δύο ετών πριν οδηγηθεί στην ανάκαμψη ενώ στην περίπτωση του «όχι», όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, θα προκληθεί μεγαλύτερη καταστροφή και υιοθέτηση της δραχμής με ολέθριες συνέπειες για την οικονομία.
Συγκεκριμένα όπως αναφέρει στο άρθρο του «οι Έλληνες πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στο κακό και το πραγματικά άσχημο στο δημοψήφισμα της Κυριακής. Αν ήμουν Έλληνες – και δεν είμαι, αν και μιλώ τη γλώσσα και είχα μια προγιαγιά ελληνίδα – θα ήθελα να διαλέξω την κακή επιλογή, ψηφίζοντας «ναι».
Επισήμως, αυτό είναι μια ψήφος υπέρ μιας προσφοράς που έγινε από τους πιστωτές της Ελλάδας στις 25 Ιουνίου, που θα υποχρέωνε την Αθήνα σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις και λιτότητα ως αντάλλαγμα για τα μετρητά που θα αποτρέψουν την πτώχευση. Αλλά αυτή η προσφορά δεν είναι πλέον στο τραπέζι είναι. Λοιπόν, τι θα μπορούσε να συμβεί σε ένα «Ναι»;
Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρωθυπουργός της ριζοσπαστικής αριστεράς ο οποίος τάσσεται υπέρ του «Όχι», θα παραιτηθεί. Στη συνέχεια, θα υπάρξουν νέες εκλογές. Η αντιπολίτευση θα σχηματίσει ένα ενιαίο μέτωπο, θα κερδίσει τις εκλογές και θα συνάψει μια νέα συμφωνία με τους πιστωτές.
Από μια άποψη, η νέα κυβέρνηση θα είναι σε θέση να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία από ό, τι ο Τσίπρας. Οι χώρες της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα την εμπιστεύονται περισσότερο γιατί είχε αγωνιστεί για την επίτευξη συμφωνίας και θα έχει εξασφαλίσει μια ισχυρή λαϊκή εντολή τόσο από το δημοψήφισμα όσο και από τις εκλογές για την υλοποίησή της συμφωνίας.
Η νέα κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι σε θέση να εξασφαλίσει μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει βαριές μεταρρυθμίσεις για τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της χώρας, αλλά και μια ελαφρά δημοσιονομική λιτότητα. Ενδεχομένως να αποσπάσει και μια υπόσχεση για την αναδιάρθρωση των τεράστιων χρεών της Αθήνας, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει σωστά τη συμφωνία.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται σε πολύ χειρότερη θέση από ό, τι ήταν πριν εκλεγεί ο Τσίπρας. Όχι μόνο τους τελευταίους πέντε μήνες έχει καταστραφεί η εμπιστοσύνη σε μια οικονομία που μόλις άρχιζε να αναπτύσσεται αλλα και το κλείσιμο των τραπεζών αυτή την εβδομάδα επιτάχυνε την πτωτική πορεία.
Δεδομένου ότι οι έλεγχοι κεφαλαίων θα αρθούν σταδιακά, το καλύτερο σενάριο θα είναι ίσως αυτό που συνέβη στην Κύπρου, η οποία έκλεισε τις τράπεζες το 2013. Η οικονομία της υποχώρησε κατά 5,4% την χρονιά εκείνη και ακολούθησε άλλο ένα 2,3% το 2014, πριν αρχίσει να αναπτύσσεται.
Τώρα ας δούμε την πραγματικά άσχημη επιλογή, ψηφίζοντας «όχι». Τσίπρας λέει ότι αυτό θα του δώσει εντολή να εξασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία από τους πιστωτές. Αλλά είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί θα συμβεί αυτό. Δεν έχει μείνει ούτε ίχνος εμπιστοσύνης. Οι πιστωτές πιθανώς θα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το «Όχι» σημαίνει «Όχι» και ότι συνεπώς, δεν υπάρχει νόημα να συζητήσουν για μια συμφωνία.
Η άμεση συνέπεια είναι ότι οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές. Προς το παρόν, οι καταθέτες επιτρέπεται να κάνουν ανάληψη € 60 την ημέρα. Αλλά ίσως μετά από ακόμη μια εβδομάδα, θα αδειάσουν από μετρητά.
Η κυβέρνηση θα πτωχεύσει έναντι του χρέους που έχει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία θα θεωρήσει τις τράπεζες αφερέγγυες. Τότε θα υπάρχουν μόνο δύο τρόποι για την επαναλειτουργία τους: Είτε να επανέλθει η δραχμή, ή να δεσμευτεί ένα μέρος των χρημάτων των καταθετών για να μετατραπεί σε νέο τραπεζικό κεφάλαιο. Στην πράξη, η κυβέρνηση θα επιλέξει κατά πάσα πιθανότητα τον δρόμο της δραχμής – κάτι που θα ήταν χαώδες και να οδηγήσει σε χρόνια αντιπαραθέσεων.
Πολλοί άνθρωποι θα σταματήσουν να πληρώνουν τους φόρους τους. Έτσι, προκειμένου να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις, η κυβέρνηση θα προσφύγει σε εκτύπωση υποσχετικών μελλοντικών πληρωμών (IOU’s) – τα οποία θα είναι ο πρόδρομος του νέου νομίσματος. Αυτό θα ανταλλάσσεται με μεγάλη έκπτωση έναντι του ευρώ, ίσως και στο ήμισυ της αξίας του.
Θα υπάρχουν ελάχιστα χρήματα για να πληρωθούν οι εισαγωγές, ακόμα και για βασικά αγαθά, όπως το πετρέλαιο και τα φάρμακα. Η Ελλάδα έχει σχεδόν ανύπαρκτα συναλλαγματικά αποθέματα και – από την στιγμή που έχει αθετήσει την πληρωμή του δανείου της στο ΔΝΤ – η Αθήνα δεν θα μπορεί να προσφύγει σε αυτό για βοήθεια.
Η οικονομία θα οδηγηθεί σε κατάρρευση. Ελλείψεις θα προκύψουν στα καταστήματα. Όλοι θα θέλουν να πληρωθούν σε μετρητά και στη συνέχεια θα τα συσσωρεύουν. Η κατανάλωση θα πέσει κατακόρυφα. Οι εταιρείες θα χρεοκοπούν επειδή δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους προμηθευτές τους. Ο Τουρισμός, η πιο σημαντική βιομηχανία της Ελλάδας, θα υποστεί πλήγμα καθώς οι ξένοι θα ακυρώνουν τις διακοπές τους.
Όλο αυτό συμβαίνει ήδη σε κάποιο βαθμό. Αλλά μετά από ένα «Όχι», η σημερινή δεινή κατάσταση θα μοιάζει με τις αλκυονίδες ημέρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε πιθανότατα να παρέμβει με ανθρωπιστική βοήθεια.
Θεωρητικά, μετά από ένα τέτοιο χάος, η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι σε θέση να αναπτυχθεί και πάλι από μια νέα, πολύ χαμηλότερη βάση. Θα ανακτούσε την ανταγωνιστικότητά της μονομιάς. Οι τουρίστες θα έκαναν φθηνές διακοπές και οι καταναλωτές θα στρέφονταν σε φθηνότερα προϊόντα για το νοικοκυριό και όχι σε ακτριβά εισαγόμενα προϊόντα.
Αλλά υπάρχει ένας άλλος κίνδυνος. Μόλις Τσίπρας αρχίσει να τυπώνει δραχμές για να αντισταθμίσει το γεγονός, καθώς οι φόροι που θα εισπράττονται θα είναι λίγοι, θα είναι δύσκολο να σταματήσει αυτήν την συνήθεια. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό.
Συνεπώς ψηφίζοντας «Ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής θα σήμαινε στην καλύτερη περίπτωση δύο χρόνια ύφεσης. Από την άλλη η έγκριση του «Όχι» θα σήμαινε κατά πάσα πιθανότητα την οικονομική καταστροφή ίσως βραχυπρόθεσμα, η οποία θα ακολουθείτο από πληθωρισμό και ακόμα περισσότερο χάος. Είναι μια τρομερή επιλογή για τους Έλληνες. Αλλά η σωστή απάντηση είναι η θετική απάντηση.
