Με «άδεια χέρια» φεύγουν επτά στους δέκα φορολογούμενους που προσφεύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της ΑΑΔΕ αμφισβητώντας αποφάσεις επιβολής φόρων και προστίμων της φορολογικής διοίκησης.
Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για το πρώτο τετράμηνο του έτους δείχνουν ότι μόνο το 30,2% των φορολογούμενων δηλαδή τρεις στους δέκα δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς γλιτώνοντας από την πληρωμή φόρων, προστίμων και προσαυξήσεων χιλιάδων ευρώ που τους είχαν επιβάλλει τα ελεγκτικά κέντρα και οι ΔΟΥ για φορολογικές παραβάσεις. Οι υπόλοιποι φορολογούμενοι που είχαν προσφύγει στη ΔΕΔ έφυγαν με «άδεια χέρια» καθώς οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ το διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 2023:
- Παραπέμφθηκαν στη ΔΕΔ, 3.553 υποθέσεις και εκδικάστηκαν 2.325 προσφυγές φορολογουμένων.
- Από τις υποθέσεις που εξέτασε η ΔΕΔ για 703 υποθέσεις (30,24%) διαπιστώθηκε ότι οι φορολογούμενοι είχαν δίκιο είτε μερικώς είτε συνολικά.
- 1.557 προσφυγές απορρίφθηκαν
- 14 υποθέσεις τέθηκαν στο αρχείο λόγω παραίτησης των προσφυγόντων
- 51 απορρίφθηκαν σιωπηρώς, επειδή εξέπνευσε το περιθώριο των 120 ημερών για την εξέταση των προσφυγών.
Μετά την απόρριψη των προσφυγών από τη ΔΕΔ χιλιάδες φορολογούμενοι και επιχειρήσεις υποθέσεις προσέφυγαν στα διοικητικά δικαστήρια. Σημειώνεται ότι οι φορολογικές υποθέσεις πριν φθάσουν στα δικαστήρια υποχρεωτικά περνούν από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών. Συγκεκριμένα 1.373 φορολογούμενοι αποφάσισαν να προσφύγουν στα δικαστήρια προκειμένου να διεκδικήσουν το δίκιο τους.
Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο η απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής εκδίδεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της υπόθεσης στην αρμόδια φορολογική αρχή. Αν δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενημερωθεί σχετικά ο υπόχρεος ή δεν επιδοθεί η απόφαση, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και ο υπόχρεος έχει λάβει γνώση αυτής της απόρριψης κατά την εκπνοή της ανωτέρω προθεσμίας.
Από την 1η Φεβρουαρίου 2023 η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά. Η υποχρέωση υποβολής αποκλειστικά, μέσω διαδικτύου, της ενδικοφανούς προσφυγής δεν ισχύει για τους φορολογούμενους κατοίκους εξωτερικού, στους οποίους παρέχεται εναλλακτικά η δυνατότητα χειρόγραφης υποβολής. Σε περίπτωση που υφίσταται αποδεδειγμένη αδυναμία ψηφιακής υποβολής, είναι δυνατή η χειρόγραφη υποβολή στην αρμόδια φορολογική αρχή.
Οδηγός
Η ΑΑΔΕ έχει εκδώσει αναλυτικό οδηγό με τη μορφή 8 ερωτήσεων και απαντήσεων για τις διαδικασίες, το τρόπο και το χρονοδιάγραμμα για τις ενδικοφανείς προσφυγές.
- Γιατί υποβάλλονται οι ενδικοφανείς προσφυγές;
- Οι ενδικοφανείς προσφυγές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας. Στόχος είναι η επίλυση των φορολογικών διαφορών σε σύντομες προθεσμίες, ώστε να επιτυγχάνεται η συντομότερη είσπραξη δημοσίων εσόδων και η αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης.
- Σε ποιες περιπτώσεις και πώς μπορώ να υποβάλω ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών;
- Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται από 1/1/2014 και εφεξής σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4987/2022, εφεξής ΚΦΔ), οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών δεν απαιτείται παράβολο.
- Μπορώ να υποβάλω άλλου είδους διοικητική προσφυγή κατά των πράξεων που προσβάλλονται με την ενδικοφανή προσφυγή;
- Όχι. Η άσκηση οποιασδήποτε άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των υποκειμένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη.
- Μπορώ να ασκήσω προσφυγή απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των πράξεων που υπόκεινται σε ενδικοφανή προσφυγή;
- Όχι. Η άσκηση προσφυγής απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των υποκειμένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη.
- Μέσα σε ποια προθεσμία μπορώ να ασκήσω ενδικοφανή προσφυγή;
- Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών αρχών, εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 ημερών που αρχίζει από τη συντέλεση της κοινοποίησης της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 του ΚΦΔ ή αντίστοιχα του άρθρου 63 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Ειδικά για τους κατοίκους εξωτερικού η σχετική προθεσμία ορίζεται σε εξήντα (60) ημέρες. Επισημαίνεται ότι η ως άνω προθεσμία για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, αναστέλλεται για το χρονικό διάστημα από την 1η έως την 31η Αυγούστου.
- Ποιος μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή;
- Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται από τον υπόχρεο και εν γένει από κάθε πρόσωπο του άρθρου 64, παρ. 1, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, καθώς και από όλα τα ευθυνόμενα φυσικά πρόσωπα για την καταβολή του φόρου εκ μέρους του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 50 του ΚΦΔ.
Ειδικότερα, η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται:
- για σχολάζουσα κληρονομιά από τον κηδεμόνα,
- για επιδικία από τον προσωρινό διαχειριστή,
- για μεσεγγύηση από τον μεσεγγυούχο,
- για πτωχεύσαντα από τον σύνδικο,
- για ανήλικο από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα ή τον επίτροπο και επί πλειόνων από τον έναν από αυτούς,
- για πρόσωπο που τελεί σε δικαστική συμπαράσταση από τον δικαστικό συμπαραστάτη,
- για θανόντα φορολογούμενο από τους κληρονόμους του,
- για νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες σε εκκαθάριση από τους εκκαθαριστές.
Για τις όλες τις ως άνω περιπτώσεις, υποχρεωτικώς με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής συνυποβάλλονται και τα νομιμοποιητικά έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι παραπάνω ιδιότητες.
