Οι εισπράξεις από ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ στήριξαν τα κρατικά ταμεία το 2022 με τον προϋπολογισμό να καταγράφει πρωτογενές έλλειμμα 6,652 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 8,506 δισ. ευρώ στο 12μηνο του περασμένου έτους. Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 59,623 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 230 εκατ. ευρώ ή 0,4% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ κατά 878 εκατ. ευρώ, καθώς και στο γεγονός ότι λόγω της παράτασης προθεσμίας καταβολής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023 εκτιμάται ότι ποσό ύψους 486 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί το έτος 2022, θα εισπραχθεί τελικά το 2023. Αντιθέτως, εισπράχθηκαν 367 εκατ. ευρώ ως έκτακτη εισφορά ύψους 90%, με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους, στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο Οκτωβρίου 2021 – Ιουνίου 2022, που δεν είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 65.775 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 71 εκατ. ευρώ ή 0,1% έναντι του στόχου. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
Α. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 55.217 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 81 εκατ. ευρώ ή 0,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εάν όμως ληφθεί υπόψη η παράταση στην είσπραξη των τελών κυκλοφορίας, η πραγματική αύξηση των φορολογικών εσόδων είναι ακόμη μεγαλύτερη. Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 21.422 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 116 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 6.984 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 89 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2.692 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 165 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 17.012 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 331 εκατ. ευρώ.
Β. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 56 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Γ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 6.357 εκατ. ευρώ μειωμένα κατά 548 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 6.357 εκατ. ευρώ, ποσό ύψους 3.309 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 920 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Δ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 833 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 51 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Ε. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 3.301 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 345 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εξ αυτών, ποσό 272 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 42 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
ΣΤ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 12 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6.153 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 159 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5.993 εκατ. ευρώ). Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.581 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 878 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4.459 εκατ. ευρώ).
Ο Δεκέμβριος
Για τον μήνα Δεκέμβριο 2022, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6.193 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 519 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, λόγω των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ κατά 803 εκατ. ευρώ, καθώς και της μη είσπραξης ποσού ύψους 486 εκατ. ευρώ από τέλη κυκλοφορίας λόγω παράτασης της προθεσμίας πληρωμής τους. Αντίθετα, τον μήνα Δεκέμβριο εισπράχθηκε ποσό ύψους 367 εκατ. ευρώ από την έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που δεν είχε προβλεφθεί, όπως προαναφέρθηκε.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6.794 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 549 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Α. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5.038 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 362 εκατ. ευρώ ή 6,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 εξαιτίας της παράτασης της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023. Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1.594 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 20 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 640 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 38 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 146 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 65 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 1.576 εκατ. ευρώ, και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 177 εκατ. ευρώ.
Β. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
Γ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 1.078 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 442 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 1.078 εκατ. ευρώ, ποσό ύψους 705 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 809 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Δ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 59 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Ε. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 614 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 252 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εξ αυτών, ποσό 8 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 6 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 601 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 31 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (632 εκατ. ευρώ). Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 713 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 803 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (1.516 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2022 ανήλθαν στα 71.279 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.974 εκατ. ευρώ ή 2,7% έναντι του στόχου (73.253 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.383 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση της κατηγορίας των καταναλωτικών δαπανών ύψους 283 εκατ. ευρώ και στη μη απορρόφηση, εντός του τρέχοντος έτους, μέρους των πιστώσεων που διατέθηκαν από το αποθεματικό, λόγω διαδικαστικών καθυστερήσεων. Οι σχετικές υποχρεώσεις αναλαμβάνονται κατά προτεραιότητα, εκ νέου, στο επόμενο οικονομικό έτος, για τη διενέργεια των σχετικών πληρωμών και την αποφυγή συσσώρευσης απλήρωτων υποχρεώσεων.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 11.025 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υποεκτέλεση ύψους 591 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου έχει ως εξής:
α) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από την Covid-19 στις Περιφέρειες, ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
β) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών, ύψους 90 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις, ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
δ) η ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό στις Περιφέρειες, ύψους 103 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
ε) η έκτακτη επιχορήγηση των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, γυμναστηρίων, σχολών χορού κ.λπ., ύψους 44 εκατ. ευρώ, από το ΠΔΕ,
στ) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ύψους 163 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
ζ) οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 115 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 281 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 320 εκατ. ευρώ,
η) η πρόσθετη επιχορήγηση προς τη ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ), ύψους 594 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ, ύψους 372 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των εισφορών,
θ) η δαπάνη για την κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων, ύψους 296 εκατ. ευρώ κατά την εφαρμογή κυρίως του μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» και του προγράμματος 150.000 νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας και
ι) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών, ύψους 68 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου, έχει ως εξής:
α) μεταβιβαστική πληρωμή προς τον ΟΠΕΚΑ (Απριλίου και Ιουνίου), ύψους 207 εκατ. ευρώ, η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων, καθώς και μεταβιβαστική πληρωμή προς τον ΟΠΕΚΑ (Δεκεμβρίου), ύψους 221 εκατ. ευρώ, η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 122 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 47 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 43 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 9 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
β) επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ Μαΐου, ύψους 135 εκατ. ευρώ και Δεκεμβρίου, ύψους 250 εκατ. ευρώ, για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
γ) επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass), ύψους 302 εκατ. ευρώ και για την ενίσχυση λόγω αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (power pass), ύψους 296 εκατ. ευρώ,
δ) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ύψους 50 εκατ. ευρώ, για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων, καθώς και ενίσχυση ύψους 60 εκατ. ευρώ γεωργικών εκμεταλλεύσεων, λόγω της αύξησης του κόστους των λιπασμάτων,
ε) αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ, ύψους 5 εκατ. ευρώ,
στ) επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης, ύψους 217 εκατ. ευρώ,
ζ) επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) θέρμανσης, ύψους 90 εκατ. ευρώ και
η) ενίσχυση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης κατά 1.600 εκατ. ευρώ.
Για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2022 οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 1.529 εκατ. ευρώ.
