Παρά την έκρηξη του πληθωρισμού να κράτη μέλη θα πρέπει να περάσουν από τα γενικά μέτρα στήριξης σε στοχευμένα, μόνο για ευάλωτους. Το μήνυμα αυτό στέλνει το Εurogroup και σύμφωνα με το ανακοινωθέν οι δημοσιονομικές πολιτικές σε όλες τις χώρες θα πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους, καθώς και στην βελτίωση της αναπτυξιακής δυναμικής με βιώσιμο τρόπο για την ενίσχυση της ανάκαμψης, διευκολύνοντας έτσι επίσης το έργο της νομισματικής πολιτικής να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών χωρίς να προσθέτει πληθωριστικές πιέσεις.
Το ανακοινωθέν του Eurogroup
Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, στον απόηχο της παγκόσμιας πανδημίας, έχει αλλάξει σημαντικά το γεωπολιτικό και οικονομικό πλαίσιο.
Μέσω των επιπτώσεων στο διεθνές εμπόριο, ο αντίκτυπος του πολέμου στις οικονομίες των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ έγινε αισθητός μέσω των υψηλότερων τιμών στην ενέργεια, των τροφίμων και των πρώτων υλών, προσθέτοντας πληθωριστικές πιέσεις και περιορίζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης.
Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, το Eurogroup συμφώνησε για τη δημοσιονομική καθοδήγηση για το 2023, υπογραμμίζοντας τη σημασία του διαρκούς συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ για την αντιμετώπιση των αυξημένων κινδύνων και αβεβαιοτήτων και των επιπτώσεών τους στην οικονομία μας. Συμφωνήσαμε επίσης ότι οι πολιτικές μας πρέπει να παραμείνουν εύκαμπτες και ευέλικτες και ότι είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε την εφαρμοζόμενη πολιτική μας στις ταχέως εξελισσόμενες συνθήκες, όπως απαιτείται.
Έκτοτε, το μακροοικονομικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των προοπτικών ανάπτυξης και της δυναμικής του πληθωρισμού, έχει επιδεινωθεί, όπως επιβεβαιώνεται από τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ.
Ενώ οι οικονομίες μας παραμένουν ανθεκτικές, με την υποστήριξη των σημαντικών μέτρων που έχουν ληφθεί σε επίπεδο ΕΕ, ευρωζώνης και κρατών μελών, οι παγκόσμιοι παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τον πόλεμο, την πανδημία και την αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών, παραμένουν αυξημένοι. Διάφοροι περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς, συμπεριλαμβανομένης ολοένα και περισσότερο της διαθεσιμότητας εργατικού δυναμικού σε ορισμένα κράτη μέλη και τομείς, θα μπορούσαν να περιορίσουν τη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη. Αν και αυτές οι εξελίξεις και οι κίνδυνοι επηρεάζουν ολόκληρη την οικονομία της ζώνης του ευρώ, το μέγεθος του αντίκτυπου είναι ετερογενές μεταξύ των κρατών μελών. Η τρέχουσα οικονομική κατάσταση και η αυξημένη αβεβαιότητα απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας των μέτρων, και συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών στη ζώνη του ευρώ το 2023.
Υπό το πρίσμα των τρεχουσών συνθηκών και όπως αντικατοπτρίζεται στις συστάσεις ανά χώρα, το Eurogroup θεωρεί ότι η υποστήριξη της συνολικής ζήτησης μέσω δημοσιονομικών πολιτικών το 2023 δεν είναι δικαιολογημένη, αλλά η εστίαση αντίθετα πρέπει να είναι στην προστασία των πιο ευάλωτων, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία προσαρμογής, εάν απαιτείται.
Οι δημοσιονομικές πολιτικές σε όλες τις χώρες θα πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους, καθώς και στην βελτίωση της αναπτυξιακής δυναμικής με βιώσιμο τρόπο για την ενίσχυση της ανάκαμψης, διευκολύνοντας έτσι επίσης το έργο της νομισματικής πολιτικής να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών χωρίς να προσθέτει πληθωριστικές πιέσεις. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να συνεχίσουν να διαφοροποιούνται κατάλληλα ανάλογα με την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσής τους στην κρίση και της εισροής εκτοπισθέντων από την Ουκρανία.
Τα δημοσιονομικά μέτρα θα πρέπει να επικεντρωθούν στην άμβλυνση των περιορισμών από την πλευρά της προσφοράς που εμποδίζουν τις οικονομίες μας. Η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η υποστήριξη των επενδύσεων για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση παραμένουν προτεραιότητες, όπως επίσης η διαρθρωτική διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και η βελτίωση της ενεργειακής ανεξαρτησίας, λαμβάνοντας υπόψη την πρωτοβουλία REPowerEU και κάνοντας αποτελεσματική χρήση του RRF και άλλων κονδυλίων της ΕΕ, όπου χρειάζεται. Επιπλέον, η Διακήρυξη των Βερσαλλιών ορίζει μια ατζέντα για την ενίσχυση των αμυντικών μας δυνατοτήτων, τη μείωση των ενεργειακών μας εξαρτήσεων και την οικοδόμηση μιας πιο ισχυρής οικονομικής βάσης που πρέπει να προωθηθεί από όλους, μεμονωμένα κράτη μέλη και συλλογικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα ευρείας βάσης δημοσιονομικά μέτρα, όπως οι γενικές μειώσεις φόρων και ειδικών φόρων κατανάλωσης, είχαν ως στόχο να μετριάσουν τον αντίκτυπο της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας σε εθνικό επίπεδο, αλλά αυτές θα πρέπει να είναι προσωρινές και να προσαρμόζονται ολοένα και περισσότερο ώστε να στοχεύσουν σε πιο ευάλωτους. Καθώς προετοιμάζουμε τους εθνικούς μας προϋπολογισμούς για το 2023, οι προσαρμογές πολιτικής θα πρέπει να διατηρήσουν τα κίνητρα για την ενεργειακή μετάβαση. Από αυτή την άποψη, μέτρα που σχετίζονται με το εισόδημα είναι, καταρχήν, προτιμότερα από τα μέτρα που στοχεύουν τις τιμές. Θα συνεχίσουμε να συντονίζουμε τα μέτρα μας ως προς αυτό και να κάνουμε απολογισμό της προόδου μας στο πλαίσιο του ελέγχου των προϋπολογισμών προς το τέλος του έτους. Αναγνωρίζουμε ότι η αρνητική επίδραση στα εισοδήματα λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε βάθος χρόνου μέσω αντισταθμιστικών δημοσιονομικών μέτρων, αλλά θα απαιτηθούν επενδύσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα στην ενεργειακή απόδοση και στην ανάπτυξη περιβαλλοντικά βιώσιμων τοπικών πηγών ενέργειας.
