Στη φάση της προετοιμασίας πώλησης των μεριδίων του στις 4 συστημικές τράπεζες βρίσκεται το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Με προωθούμενες διατάξεις, το (ΤΧΣ) αναλαμβάνει την αποστολή να προχωρήσει στη σταδιακή πώληση των τραπεζικών μετοχών που κατέχει, μέσα στα επόμενα 3,5 χρόνια.
Όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ένα δύσκολο κεφάλαιο της πολυετούς οικονομικής κρίσης, που δοκίμασε τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, επιχειρείται να κλείσει με το νομοσχέδιο που εισάγεται, σήμερα Τρίτη, στην Ολομέλεια της Βουλής.
Να προχωρήσει δηλαδή, την καλούμενη «στρατηγική αποεπένδυση», με απώτερο χρονικό ορίζοντα το 2025, οπότε και το ΤΧΣ θα ολοκληρώσει τον ρόλο του. Έτσι, μετά από 12 χρόνιας θεσμικής μνήμης της λειτουργίας αυτού του μηχανισμού, η σημερινή συζήτηση που αρχίζει στη Βουλή στις 12.00, αναπόφευκτα αναδεικνύει το μείζον ερώτημα: Και μετά το ΤΧΣ, τί;
Mε το νομοσχέδιο, το Ταμείο δεν θα λειτουργεί πλέον ως εποπτικός φορέας ελέγχου και έγκρισης των αποφάσεων τραπεζών, αλλά ως ένας μέτοχος που θα έχει λόγο κυρίως στο ζήτημα του εταιρικού μετασχηματισμού των τραπεζικών ιδρυμάτων. Η διαδικασία αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τις τράπεζες στις οποίες σήμερα διατηρεί συμμετοχή, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το 2025. Με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, αναμορφώνεται και το μοντέλο διοίκησης του Τ.Χ.Σ., με στόχο την απλούστευσή του και την ενίσχυση της ευελιξίας του, κατά τη λήψη αποφάσεων, και με βασική στόχευση την έγκαιρη από-επένδυση από τα πιστωτικά Ιδρύματα, στα οποία σήμερα συμμετέχει.
Επίσης, αίρονται οι υφιστάμενοι περιορισμοί στα δικαιώματα ψήφου του Ταμείου, το οποίο εφεξής θα το ασκεί ως κοινός μέτοχος. Στο νομοσχέδιο αποτυπώνονται οι γενικές αρχές που διέπουν τη στρατηγική αποεπένδυσης και οι προδιαγραφές, για τη διαμόρφωση και υλοποίηση της. Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι η πολιτική αποεπένδυσης οφείλει να τηρεί τις αρχές του ανταγωνισμού και να διέπεται από αρχές, όπως η οικονομική και λειτουργική βιωσιμότητα του πιστωτικού ιδρύματος, οι συνθήκες της αγοράς, οι μακροοικονομικές συνθήκες, οι συνθήκες που διέπουν τον κλάδο των πιστωτικών ιδρυμάτων, ο σεβασμός στην αρχή της διαφανούς δράσης, η κατάρτιση χρονοδιαγράμματος, η υλοποίηση στρατηγικής αποεπένδυσης, η ανάγκη επιστροφής του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τομέα σε καθαρά ιδιωτική μετοχική σύνθεση. Επίσης περιορίζονται, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, ως αρμόδιας για την εφαρμογή της τραπεζικής νομοθεσίας, τα ειδικά δικαιώματα διοίκησης του Ταμείου στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών, προκειμένου να αρθούν επικαλύψεις της ισχύουσας τραπεζικής νομοθεσίας και να αυξηθεί η επενδυσιμότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Κατά το στάδιο της επεξεργασίας, στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, η ΝΔ ψήφισε υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου. Καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη για την τελική τους στάση στην Ολομέλεια, δήλωσαν το ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση, με το ΠΑΣΟΚ να έχει ήδη προειδοποιήσει πως εκτός εξαιρετικού απροόπτου αλλαγών στο νομοσχέδιο, η τελική του στάση τείνει στο «κατά».
Οι θέσεις της κυβερνητικής πλειοψηφίας και της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνοψίζονται ως εξής: Η κυβερνητική πλειοψηφία υπογραμμίζει ότι η παρουσία του Ταμείου στις τράπεζες, στη βάση τουλάχιστον του καταστατικού τους σκοπού, σημαίνει προβληματικό τραπεζικό σύστημα, σημαίνει μειωμένη κερδοφορία, σημαίνει μη βιώσιμο αριθμό μη εξυπηρετούμενων δανείων, σημαίνει αδυναμία προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων και σημαίνει ασύμμετρους όρους ανταγωνισμού, με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές και διεθνείς τράπεζες. «Το να ισχυριζόμαστε ότι το δημόσιο χάνει την εποπτεία των τραπεζών, είναι στην καλύτερη περίπτωση, πολιτικά αφελές, διότι ένας τέτοιος ισχυρισμός παριστάνει πως αγνοεί τον ισχυρό εποπτικό ρόλο που ασκεί η ΤτΕ και μέσω αυτής, η ΕΚΤ», ανέφεραν οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, που στήριξαν το νομοσχέδιο, σημειώνοντας μάλιστα ότι το ΤΧΣ ιδρύθηκε για να διασώσει τις τράπεζες και όχι για να επιτελέσει ρόλο δημόσιου πυλώνα του τραπεζικού συστήματος.
Στον αντίποδα, η αξιωματική αντιπολίτευση είπε ότι το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να διαθέτει το δικό του πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να έχει ρόλο στη χάραξη συγκεκριμένης χρηματοπιστωτικής πολιτικής, με στόχους κοινωνικούς και αναπτυξιακούς. Όταν αποχωρήσει το Ταμείο από τη μετοχική σύνθεση των τραπεζών, τότε θα χαθεί και ο έλεγχος του δημοσίου στο τραπεζικό σύστημα, είπαν οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης που προειδοποιούν για εκρηκτική κατάσταση στην κοινωνία, με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. «Το πρόβλημα των ‘κόκκινων’ δανείων δεν αποτελεί απλό λογιστικό πρόβλημα των Ισολογισμών των τραπεζών, ούτε λύνεται μέσω μιας υποτιθέμενης εξυγίανσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων», ανέφεραν βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατά τη φάση της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, σημειώνοντας ότι «τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια καθίστανται διαχειρίσιμα και περιορίζονται, μέσω παρεμβάσεων στην πραγματική οικονομία και με μέτρα ελάφρυνσης των πολιτών και των επιχειρήσεων από τα δυσθεώρητα και διογκούμενα βάρη, τα οποία συνοδεύουν αυτά τα δάνεια». Όλα αυτά ενώ, όπως τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, η ροή της τραπεζικής χρηματοδότησης είναι εξαιρετικά περιορισμένη και είναι διάχυτος ο φόβος μεταξύ των επιχειρηματιών, οι οποίοι αναμένουν επιδείνωση της διαθεσιμότητας κεφαλαίων στο εγγύς μέλλον, τη στιγμή που η όποια αναπτυξιακή πορεία εκμηδενίζεται λόγω της υπέρογκης αύξησης του κόστους παραγωγής.
Η αντιπολίτευση στο σύνολο της, προειδοποιεί ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα μπορεί να διαθέτει τις μετοχές του, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το δημόσιο συμφέρον και γι΄αυτό, ακόμα και η αρχή σεβασμού του δημοσίου συμφέροντος δεν περιλαμβάνεται, πλέον, μεταξύ των αρχών που διέπουν τις αποφάσεις του ΤΧΣ, για την λεγόμενη «αποεπένδυση». Επισημαίνει εξάλλου ότι το Δημόσιο θα χάσει ειδικά δικαιώματα, τα οποία κατείχε στα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών.
Οι θέσεις των κομμάτων για την «στρατηγική αποεπένδυση»
ΝΔ: Ανάκτηση της πλήρους αυτονομίας του τραπεζικού συστήματος
Ειδικότερα και ως προς το βασικό κορμό των διατάξεων για την αναμόρφωση του ρόλου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο εισηγητής της ΝΔ Γιάννης Κεφαλογιάννης, κατά τη φάση της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, είπε ότι «σήμερα μετά από πάρα πολλά χρόνια, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή θέση. Ωστόσο, πρέπει να κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα, που δεν είναι άλλο από την ανάκτηση της πλήρους αυτονομίας του. Το βήμα αυτό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός του ευρύτερου θεσμικού πλαισίου ελέγχου των αποφάσεων τραπεζών που διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης και που ως κύριο ζητούμενο είχε κυριολεκτικά την επιβίωσή του». Όσο θα μειώνεται το ποσοστό του ΤΧΣ στις τράπεζες, τόσο θα αυξάνουν οι δυνατότητες αυτών, για την προσέλκυση επενδύσεων επιτυγχάνοντας εν τέλει, τον στρατηγικό στόχο της αυτονομίας της λειτουργίας τους, είπε ο εισηγητής της ΝΔ σημειώνοντας ότι η διαδικασία αποεπένδυσης θα γίνει συντεταγμένα, με πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές και ασφαλιστικές δικλείδες. Ο βουλευτής της ΝΔ στάθηκε ιδιαίτερα στην σημασία της αυτονομίας του τραπεζικού συστήματος, παρατηρώντας ότι «η ελληνική κοινωνία έχει χειροπιαστές πλέον αποδείξεις από τη λειτουργία των τραπεζών, υπό κρατικό έλεγχο, από τη δεκαετία του 80 και αργότερα», όταν δηλαδή «τα επιτόκια ήταν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον εκάστοτε πληθωρισμό, αποτρέποντας δια μακρόν την πρόσβαση του ελληνικού νοικοκυριού και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε στεγαστικά δάνεια και άλλες μορφές ιδιωτικής χρηματοδότησης», ή την εποχή με τα «δεκάδες θαλασσοδάνεια και τις απώλειες χαρτοφυλακίων που μεταφράστηκαν σε ζημιές και διαγραφές απαιτήσεων», και όταν υγιείς επιχειρήσεις, για να χρηματοδοτηθούν, θα έπρεπε να έχουν «το δικό τους μπάρμπα στην τραπεζική κορώνη».
ΣΥΡΙΖΑ: Στόχος το όφελος των μεγαλοεπενδυτών με αγνόηση του δημοσίου συμφέροντος
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Ιωάννης Σαρακιώτης αν και έχει χαρακτηρίσει «εύλογη» την παράταση της λειτουργίας του ΤΧΣ έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2025, δεδομένης της ανάγκης ύπαρξης μεταβατικής περιόδου, ενόψει του διαδόχου σχήματος, έχει επισημάνει ότι ανακύπτουν κρίσιμα ερωτήματα. Δηλαδή, «τι θα ακολουθήσει την ουσιαστική αποχώρηση του δημοσίου από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας; Πώς θα διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον εν απουσία του ίδιου του δημοσίου;» και ακόμα αν «θα αφεθούν οι τράπεζες στον αυτόματο πιλότο ή στα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια;». Στο ίδιο κλίμα, και η Τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου έχει δηλώσει ότι η Κυβέρνηση κάνει ακόμη ένα βήμα σε μια συνολική στρατηγική που ακολουθεί εξ αρχής στον τραπεζικό τομέα και η οποία έχει ως στόχο την πλήρη απουσία ή την κατάργηση κάθε παρουσίας του δημοσίου στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Είναι μια στρατηγική, όμως, συγχρόνως που μεριμνά και για την ωφέλεια κυρίως μεγαλοεπενδυτών και που δυστυχώς αγνοεί επιδεικτικά το δημόσιο συμφέρον», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής της κυβέρνησης, επικαλέστηκε την περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς αλλά και την πρόβλεψη για το ακαταδίωκτο της διοίκησης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όταν οι ενέργειες της ζημιώνουν το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή, «ακόμη και σε περιπτώσεις πώλησης μετοχών του δημοσίου, κάτω από την χρηματιστηριακή τους αξία».
ΠΑΣΟΚ: Ιδιωτικοποιείτε τα κέρδη, κοινωνικοποιείτε τις ζημίες
«Αφού τελείωσαν τα μνημόνια, δεν έχουμε κανένα λόγο να υπάρχουν μνημονιακοί μηχανισμοί», έχει δηλώσει ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Κώστας Σκανδαλίδης και έχει υπογραμμίσει ότι «πρέπει να διαμορφωθεί στρατηγική εξόδου του ΤΧΣ από τον ρόλο εποπτείας των τραπεζών, η τεχνογνωσία να ‘απορροφηθεί’ από τους άλλους θεσμούς, που έχουν πλέον καθιερωθεί. Το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο να διατηρηθεί αυτοτελώς ή να υπαχθεί στο υπουργείο Οικονομικών και σταδιακά να διατεθεί στην αγορά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, με όρους πάντα προστασίας του δημοσίου συμφέροντος». Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι εμμένει στην πολιτική «να ιδιωτικοποιεί τα κέρδη και να κοινωνικοποιεί τις ζημίες», είπε ότι με το νομοσχέδιο, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα επιστρέφει σε καθαρά ιδιωτική μετοχική σύνθεση και επισήμανε ότι «το πλέον ανησυχητικό για τα συμφέροντα του Δημοσίου, είναι ότι η διάθεση των μετοχών του ΤΧΣ (άρθρο 10) θα γίνεται με βιβλίο προσφορών, και όχι με δημόσια προσφορά, σε τιμές που θα προσδιορίζουν ως εύλογες, οι εκάστοτε σύμβουλοι ακόμα και κάτω από τις χρηματιστηριακές αξίες ή την τιμή των μετοχών στην οποία αγόρασε το ΤΧΣ». Αν αυτό συμβεί, είπε ο κ. Σκανδαλίδης, «τότε μιλάμε για ακόμα ένα ξεπούλημα μετοχών ίδιο με εκείνο του 2014, του 2015 και το πρόσφατο 2021, με τη μετατροπή των CoCos, που κατείχε το Ελληνικό Δημόσιο στην Τράπεζα Πειραιώς». Η στρατηγική αποεπένδυσης δεν είναι επιτρεπτό να γίνει εις βάρος του δημοσίου, είπε ο Κώστας Σκανδαλίδης σημειώνοντας ότι βασικός στόχος θα έπρεπε να είναι η προστασία της αξίας του εναπομείναντος ποσοστού του Δημοσίου στις τράπεζες.
ΚΚΕ: Να δεις τι σου έχω για μετά, το λέμε εμείς…,
«Δεν κλείνει το κεφάλαιο της πολυετούς εποπτείας, και μπαίνουμε στον παράδεισο. Να δεις τι σου έχω για μετά, το λέμε εμείς…», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης και πρόσθεσε ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αποτελεί βασικό κρατικό εργαλείο κεφαλαιακής ενίσχυσης του τραπεζικού συστήματος, «έχει αμαρτωλό παρελθόν και παρόν και πιθανότατα και μέλλον». Με τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, είπε ο Μανώλης Συντυχάκης, «η κυβέρνηση μεθοδεύει το πως, με τη διαδικασία της αποεπένδυσης, θα περάσουν εκτός κρατικού ελέγχου οι συμμετοχές του ΤΧΣ σε Εθνική Τράπεζα, σε Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank, δηλαδή, οι κόποι του ελληνικού λαού, με σταδιακή απόσυρση του δημοσίου από το μετοχικό κεφάλαιο των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, συνολικής αξίας των μετοχών 2,15 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με αυτό λοιπόν το αμαρτωλό ταμείο, όπως λέμε, στα 12 χρόνια ύπαρξής του οι εργαζόμενοι έχασαν 45 δισ. ευρώ, τις αποταμιεύσεις τους δηλαδή, κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετούς καπιταλιστικής κρίσης. Η αποεπένδυση σημαίνει, ότι απαγορεύει σε οποιαδήποτε επιχείρηση του δημοσίου, να αποκτήσει μέρος των μετοχών αυτών και η διάθεση των μετοχών, θα γίνεται με βιβλίο προσφορών και σε τιμές που θα καθορίζονται από τους συμβούλους, κάτω από τις χρηματιστηριακές αξίες. Αυτό, στην πράξη, σημαίνει ξεπούλημα μετοχών».
Ελληνική Λύση: Αποτυχημένος θεσμός το ΤΧΣ, όπως και τα μνημόνια
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος έχει δηλώσει πως «η κυβέρνηση προσπαθεί να κλείσει κάποιες εκκρεμότητες της ενισχυμένης εποπτείας, όπως αποκαλείται η τέταρτη μνημονιακή εποχή, πριν τις εκλογές, που μάλλον δεν θα αργήσουν, λόγω των συνεχών αποτυχιών της οικονομικής της πολιτικής». Ο κ. Βιλιάρδος που προεξόφλησε ότι «θα είναι σίγουρα προσχηματική η ενδεχόμενη έξοδος από την εποπτεία, όπως άλλωστε τα θετικά σχόλια των οίκων αξιολόγησης, αφού η Ελλάδα δεν παράγει πλούτο, αλλά δίδυμα ελλείμματα και δίδυμα χρέη, με το δημόσιο χρέος του κεντρικού κράτους να έχει εκτοξευθεί στα 394,5 δισ. ευρώ, στα τέλη Μαρτίου», είπε ότι το ΤΧΣ είναι «ένας αποτυχημένος οργανισμός, όπως άλλωστε και η πολιτική των μνημονίων. Πόσο μάλλον όταν έχει χάσει όλα του τα κεφάλαια, με τις τράπεζες να παραμένουν σε κακή κατάσταση». Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης έθεσε το ερώτημα «πώς γνωρίζει η κυβέρνηση ότι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια θα είναι ο καλύτερος χρόνος για την πώληση των μετοχών των συστημικών τραπεζών;» και «τι θα συμβεί με το χαρτοφυλάκιο των υπό εκκαθάριση τραπεζών;». «Ασφαλώς επιθυμούμε όλοι έναν ισχυρό χρηματοπιστωτικό κλάδο. Με οποιοδήποτε κόστος όμως; Με τα περίπου 45 δισ. ευρώ που κόστισαν οι ανακεφαλαιοποιήσεις τους στους Έλληνες, με τα 17 δισ. του αναβαλλόμενου φόρου και με τα 22 δισ. ευρώ των προγραμμάτων ΗΡΑΚΛΗΣ που η Eurostat ήθελε να προσθέσει στο χρέος;», είπε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης για να προσθέσει: «Επειδή τώρα το ΤΧΣ δεν ανήκει στο δημόσιο αλλά στο Υπερταμείο των ξένων, που η ίδρυσή του ήταν προϋπόθεση του τρίτου μνημονίου, δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά, τις αντιρρήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αφού όχι μόνο συμμετείχε στο έγκλημα αλλά, ακόμη χειρότερα, δολοφόνησε την τελευταία ελπίδα των Ελλήνων, δυστυχώς!».
ΜέΡΑ25: Πώληση τραπεζών στους ιδιώτες, με τεράστια ζημία για το δημόσιο
«Πραγματικά, γιορτάσαμε την έξοδο από τα μνημόνια, μπήκαμε στην ενισχυμένη εποπτεία, τώρα γιορτάζουμε την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία και την είσοδο στον μεταπρογραμματικό έλεγχο ή όποιος είναι ο προσδιορισμός», σχολίασε και ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Κρίτων Αρσένης που εκτίμησε ότι το νομοσχέδιο έρχεται γιατί «οι άνθρωποι που συμμετέχουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να έχουν το ελεύθερο να αποφασίσουν ότι θα πουλήσουν τις τράπεζες ξανά στους ιδιώτες με τεράστια ζημία του δημοσίου, των πολιτών δηλαδή, που δανείστηκαν ούτε λίγο ούτε πολύ μέχρι στιγμής 64 δισ. ευρώ για να τις σώσουν». Το ΜέΡΑ25 έχει ζητήσει, και ο κ. Αρσένης το επανέλαβε, «ανάκτηση δημοκρατικής κυριαρχίας στον δανεισμό και στις συναλλαγές. Στην ουσία, ένταξη του ΤΑΙΠΕΔ και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στη νέα δημόσια Αναπτυξιακή Αγροτική τράπεζα. Κατάργηση του Υπερταμείου και αντικατάστασή του από την εταιρεία «ΑΘΗΝΑ», την Εθνική Αναπτυξιακή Εταιρεία Δημόσιας Περιουσίας και Δημοσιονομικών Συναλλαγών στην οποία υπάγεται η Εθνική Εταιρεία Τραπεζικών Μετοχών που θα αντικαταστήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας». «Τι είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας; Είναι η δομή που έφτιαξαν οι δανειστές για να διαχειρίζεται τις τράπεζες στην πράξη. Έχει τραπεζικές μετοχές της Εθνικής 40%, της Πειραιώς 27%, Alpha Bank 9%, 1,5% Eurobank και 63% της Τράπεζας Αττικής», είπε ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 και πρόσθεσε: «Είναι κάτι που έχει φτιαχτεί για το δημόσιο όφελος; Ο Γιάνης Βαρουφάκης, αναλαμβάνοντας ως υπουργός Οικονομικών, θέλησε να κάνει εξορθολογισμό στις αμοιβές των στελεχών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τι έγινε τότε; Ήρθε ο κ. Βάϊσερ και του είπε αν τυχόν αγγίξετε τους μισθούς αυτούς τότε τελειώνουν οι διαπραγματεύσεις. Τους μισθούς, όχι αν θα υπάρχει Ταμείο. Τους μισθούς».
Σταϊκούρας: «Θέλουμε υγιές, σταθερό, ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα, που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια»
Με βασική κυβερνητική αρχή το «υγιές, σταθερό, ισχυρό, εύρωστο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, μακριά από λογικές που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή παράλληλου τραπεζικού συστήματος υπό κρατικό έλεγχο», ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είπε στα μέλη της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα κληθεί, εντός άμεσου χρονικού διαστήματος, να δρομολογήσει την αποεπένδυση από τις τράπεζες στις οποίες σήμερα διατηρεί συμμετοχή. Εκ προοιμίου, επισήμανε εξάλλου ότι οι προωθούμενες διατάξεις ήταν αντικείμενο συστηματικής διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και έχουν τη θετική έκφραση γνώμης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το σχέδιο, νόμου, είπε επίσης ο υπουργός, αναμένεται να στηρίξει τη μετάβαση των Ελληνικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων σε καθεστώς κοινών εποπτευόμενων οντοτήτων και να συμβάλει στη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού με άλλα Ευρωπαϊκά Ιδρύματα, άρα την επιστροφή στην κανονικότητα. Αναφορικά με το θέμα που εγείρει η αντιπολίτευση, δηλαδή «γιατί γίνεται αυτό με την τιμή διάθεσης χαμηλότερα από την αξία αγοράς, χρηματιστηριακή αξία», ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι «όλα αυτά προβλέπονται στο νόμο της 20/11/2015 και η σημερινή κυβέρνηση δεν έκανε καμία παρέμβαση, σε σχέση με αυτό που βρήκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ». Ο κ. Σταϊκούρας προέτρεψε ιδίως τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αναλογιστούν ότι αυτή είναι μια πρόβλεψη που φέρει τις ψήφους και του ΣΥΡΙΖΑ. «Εσείς το έχετε ψηφίσει το Νοέμβριο του 2015. Ο κ. Τσακαλώτος έχει δηλώσει 11 Μαρτίου 2021: υπάρχει η δυνατότητα να πουλάει το ΤΧΣ πιο χαμηλά από την τιμή κτήσης και τη χρηματιστηριακή αξία. Είναι ο νόμος 4254/2014. Αυτό εμείς δεν το αλλάξαμε το κρατήσαμε», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών και πρόσθεσε: «Οφείλω να ομολογήσω ότι κάνατε μια προσπάθεια, το Νοέμβριο του 2015, να το αλλάξετε και μετά από 20 ημέρες νομοθετήσατε ακριβώς, αυτό για το οποίο διαμαρτύρεστε σήμερα. Τη δική σας ψήφο φέρει. Και τώρα ρωτάτε την κυβέρνηση; Από το 2015 ισχύει αυτό για το ΤΧΣ». Επιπλέον, όπως τόνισε, στο νόμο προβλέπονται δύο εκθέσεις αποτίμησης, τόσο από τον Σύμβουλο Διάθεσης όσο και από τον Ανεξάρτητο Χρηματοοικονομικό Σύμβουλο, ώστε να διασφαλίζεται η επιμελής διαχείριση της περιουσίας του Ταμείου.
Το αυτό ισχύει, επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών, και για τον προβληματισμό που εξέθεσε η αντιπολίτευση «στο τι είναι αυτό που μπήκε μέσα στο νομοσχέδιο, τι υποκρύπτεται», αναφορικά με ενέργειες οποιουδήποτε μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου που παραμένουν έγκυρες, παρά τη διαπίστωση ελαττώματος αναφορικά με το διορισμό του. «Τελικά τι κρύβεται από πίσω; Το 2012, αυτή η διάταξη μπήκε για το Γενικό Συμβούλιο και το 2015, επί ΣΥΡΙΖΑ, μπήκε για την Εκτελεστική Επιτροπή. Επειδή εμείς εδώ την Εκτελεστική Επιτροπή και το Γενικό Συμβούλιο το κάνουμε ένα Όργανο, που είναι το Διοικητικό Συμβούλιο, απλώς αντικαθιστούμε την Εκτελεστική Επιτροπή και το Γενικό Συμβούλιο με το Διοικητικό Συμβούλιο, δηλαδή, δεν αλλάζουμε τίποτα σε σχέση με αυτό που βρήκαμε», εξήγησε ο κ. Σταϊκούρας.
Αναφορικά με το 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι θα αποτελείται από τρία εκτελεστικά και έξι μη εκτελεστικά μέλη. Εξ’ αυτών, το υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος, θα ορίζουν από κοινού, ένα εκτελεστικό μέλος. Υπενθύμισε δε ότι σήμερα το υπουργείο Οικονομικών, δεν έχει αντίστοιχη δυνατότητα ορισμού μέλους στην τριμελή Εκτελεστική Επιτροπή του Τ.Χ.Σ. και μόνο η Τράπεζα της Ελλάδος έχει. Περαιτέρω, τόσο το υπουργείο Οικονομικών όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος, θα ορίζουν από ένα μη εκτελεστικό μέλος. Τα υπόλοιπα μέλη ορίζονται σύμφωνα με την προβλεπόμενη και σήμερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, διαδικασία της επιτροπής επιλογής, όπως είπε.
ΤΧΣ: διασώσαμε τις τράπεζες χωρίς να χαθούν οι καταθέσεις
«Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ιδρύθηκε το 2010 με την ιδιότητα του φορέα διασώστη του τραπεζικού συστήματος. Εν μέσω και εξαιτίας των μνημονίων, μαζί με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπου πραγματοποιήθηκαν συνολικά τρεις, το 2013, το 2014 και το 2015. Δόθηκαν στο Ταμείο συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δικαιώματα τα οποία την δεδομένη χρονική στιγμή και βάσει των τότε συνθηκών, είχαν κριθεί αναγκαία για λόγους δημοσίου συμφέροντος», είπε ο πρόεδρος του ΤΧΣ Ανδρέας Βερύκιος, ο οποίος μιλώντας στους βουλευτές-μέλη της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, υπογράμμισε ότι «σήμερα, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες ενός υγιούς τραπεζικού συστήματος και βάσει της νομοθεσίας που έχει αλλάξει, με τις ρητές πλέον αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, οι συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δικαιώματα οφείλουν να αρθούν και ορθώς, αίρονται στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο».
Αναφερόμενος στη διαδρομή του ΤΧΣ, ο κ. Βερύκιος είπε ότι το Ταμείο, από ρόλο διασώστη, ανέλαβε στη συνέχεια να παρακολουθεί τα σχέδια αναδιάρθρωσης των τραπεζών, τα οποία στην πλειονότητα τους έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς, «να μειώνει το ποσοστό του, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αναπτυξιακά σχέδια και σχέδια εξυγίανσης χαρτοφυλακίων και ισολογισμών, να συμμετέχει σε αναπτυξιακές αυξήσεις, με πρόσφατα παραδείγματα αυτά των εξαιρετικά επιτυχημένων αυξήσεων Μετοχικού Κεφαλαίου της τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank». Τα συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως επισήμανε, επέφεραν αλλαγές στον νόμο του ΤΧΣ και το Ταμείο κατάφερε με την ειδική τεχνογνωσία και εξειδίκευση του στελεχιακού δυναμικού του να συνεισφέρει με επιτυχία στις παραπάνω δράσεις επιβεβαιώνοντας το ρόλο του.
«Πλέον, το Ταμείο καλείται με προς ψήφιση αλλαγές, τις οποίες υποδεχόμαστε με μεγάλη ικανοποίηση, να προσαρμοστεί εκ νέου σε ένα ρόλο όπως αυτός επαναπροσδιορίζεται μέσα από τη διαδικασία αποεπένδυσης. Η αποεπένδυση πλέον, συμπεριλαμβάνεται στον σκοπό του ΤΧΣ, παράλληλα με τις έννοιες του δημοσίου συμφέροντος και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς συστηματικά όλα αποβλέπουν στον ίδιο σκοπό, δηλαδή την ανάταξη και στήριξη σε στέρεες βάσεις της εθνικής οικονομίας σε μακροχρόνιο ορίζοντα», είπε ο Ανδρέας Βερύκιος και πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτό, καταργούνται ειδικά δικαιώματα μνημονιακού χαρακτήρα και θεσπίζονται κριτήρια και διαδικασίες, για την ομαλή και μεθοδική μείωση της μετοχικής συμμετοχής του ΤΧΣ στις τράπεζες, χωρίς όμως να αφαιρείται από το Ταμείο το ταυτόχρονο δικαίωμα αρνησικυρίας σε μειώσεις του ποσοστού του όταν, δικαιολογημένα μεν ανεξάρτητα δε, κρίνει ότι υπέρτεροι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, όπως προβλέπονται από τον νόμο του, επιβάλλουν την προσωρινή διατήρησή του.
Ο πρόεδρος του ΤΧΣ απάντησε και στις τοποθετήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής η δράση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όταν η αξία του χαρτοφυλακίου που σήμερα κατέχει είναι τόσο πεσμένη σε σχέση με τα αρχικά επενδεδυμένα κεφάλαια, για τις ανακεφαλαιοποιήσεις και την υποστήριξη των υπό εκκαθάριση τραπεζών.
«Το ΤΧΣ μπορεί να έχει αρκετές αρμοδιότητες και εξουσίες, αλλά δεν ελέγχει το χρηματιστήριο, δεν ελέγχει την κεφαλαιαγορά. Το Ταμείο βρέθηκε με μετοχές των τραπεζών, κατά τη διάρκεια της ζωής του, οι οποίες μετοχές υπέστησαν φοβερή πτώση στην αξία τους και βρεθήκαμε και σαν Ταμείο, μαζί με όλους τους επενδυτές και όλους τους μετόχους, στη δυσάρεστη θέση που είμαστε σήμερα, που βεβαίως οι αξίες είναι πολύ πεσμένες σε σχέση με τα αρχικά επενδεδυμένα κεφάλαια», είπε για να υπογραμμίσει: «Δεν μπορώ όμως να δεχθώ, ότι αυτό είναι λάθος διαχείριση του Ταμείου. Το Ταμείο είχε ένα θεσμικό ρόλο να παίξει. Δεν είχε το δικαίωμα να εκποιήσει τις μετοχές αυτές σε τιμές εξευτελιστικές, που θα ήταν το μόνο που θα μπορούσε να είχε κάνει, αν ήθελε να αποφύγει την περαιτέρω πτώση. Ο ρόλος του Ταμείου ήταν να διασώσει τις τράπεζες σε μία δύσκολη περίοδο. Και αυτό επετεύχθη χωρίς να χάσει ούτε ένας καταθέτης τις καταθέσεις του στις τράπεζες, ενώ αυτό συνέβη, όπως ξέρουμε, σε άλλες χώρες».
«Η εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, είναι σαφής», είπε επίσης ο πρόεδρος του ΤΧΣ και πρόσθεσε: «ως εκ τούτου, πιστεύω ότι το αποτέλεσμα είναι θετικό. Είναι θετικό, με την έννοια ότι παρόλο ότι τα κεφάλαια δεν θα μπορέσουμε να τα επανακτήσουμε, πωλώντας το χαρτοφυλάκιο που έχει στη διάθεσή του το ταμείο, παρόλα αυτά έχουμε διασώσει ένα τραπεζικό σύστημα υγειές, με τρομακτικά μειωμένα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, έτοιμο να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της οικονομίας και να παίξει το ρόλο που χρειάζεται».
