Σοκ και δέος έχουν προκαλέσει στην κυβέρνηση, την αγορά και τα νοικοκυριά τα προκαταρκτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, για το πληθωρισμό τον Απρίλιο. Η εκτόξευση του εναρμονισμένου δείκτη καταναλωτή που χρησιμοποιεί στις σταθμίσεις της η Eurostat, έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη, στο 9,4%, συνεχίζοντας την ξέφρενη ανοδική πορεία του. Τον Μάρτιο είχε αναρριχηθεί στο 8%, τον Φεβρουάριο είχε φτάσει στο 6,3% και τον Ιανουάριο στο 5,5%.
Με δεδομένο, ότι η ΕΛΣΤΑΤ χρησιμοποιεί τον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή για τις σταθμίσεις της, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό τον Απρίλιο θα σπάσουν το φράγμα του 10%. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα βρεθούν αντιμέτωποι μ’ ένα νέο σφοδρό «κύμα» ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά, προϊόντα και υπηρεσίας, τη στιγμή, μάλιστα, που η πληγή της ενεργειακής ακρίβειας δεν λέει να κλείσει.
Αν και η ενέργεια ήταν και τον Απρίλιο η βασική πηγή της ακρίβειας στην Ευρωζώνη, καθώς οι τιμές της αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 38% από 44,4% τον Μάρτιο, χαρακτηριστικές είναι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, αλκοόλ και καπνού (6,4% από 5%), των μη βιομηχανικών προϊόντων (3,8% έναντι 3,4%) και των υπηρεσιών (3,3% έναντι 2,7%).
Ο λεγόμενος δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των νωπών τροφίμων, αυξήθηκε στην Ευρωζώνη στο 3,9% τον Απρίλιο από 3,2% τον Μάρτιο.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι από τις αρχές του μήνα, οι τιμές σε υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα και τρόφιμα συνέχισαν να αυξάνονται, γεγονός που είναι πιθανό να οδηγήσει στον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και δεκαετίες.
Νέο πακέτο μέτρων
Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να ανακοινωθεί το πακέτο μέτρων στήριξης του Μαΐου που θα περιλαμβάνει την ίδια επιδότηση για το ρεύμα και παράταση της επιδότησης για το πετρέλαιο κίνησης. Στα μέσα Μαίου θα ανακοινωθούν τα μέτρα στήριξης για το επόμενο χρονικό διάστημα με το μηχανισμό στήριξης για το ηλεκτρικό ρεύμα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή.
Στο τραπέζι έχει μπει και μια πρόσθετη οικονομική ενίσχυση των φτωχότερων νοικοκυριών ώστε να μπορέσουν να καλύψουν και τις εκρηκτικές αυξήσεις στα τρόφιμα. Στο πλαίσιο αυτό όπως έγραψε το Newsbeast, υπάρχει πρόταση να καταβληθεί προς τους χαμηλόμισθους μια επιταγή ύψους 200 ευρώ την οποία θα χρησιμοποιήσουν για την αγορά βασικών καταναλωτικών αγαθών από τα σούπερ μάρκετ ή άλλα καταστήματα.
Αν και η ενέργεια ήταν και τον Απρίλιο η βασική πηγή της ακρίβειας στην Ευρωζώνη, καθώς οι τιμές της αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 38% από 44,4% τον Μάρτιο, χαρακτηριστικές είναι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, αλκοόλ και καπνού (6,4% από 5%), των μη βιομηχανικών προϊόντων (3,8% έναντι 3,4%) και των υπηρεσιών (3,3% έναντι 2,7%).
Ο λεγόμενος δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των νωπών τροφίμων, αυξήθηκε στην Ευρωζώνη στο 3,9% τον Απρίλιο από 3,2% τον Μάρτιο.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι από τις αρχές του μήνα, οι τιμές σε υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα και τρόφιμα συνέχισαν να αυξάνονται, γεγονός που είναι πιθανό να οδηγήσει στον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και δεκαετίες.
Πότε θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση
Το υπουργείο Οικονομικών στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που απέστειλε στις Βρυξέλλες τοποθετεί τον πληθωρισμό φέτος στο 5,6%, για να υποχωρήσει σε 1,6% το 2023 και να διαμορφωθεί σε 1,7% το 2024 και το 2025. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι για την Ελλάδα η αποκλιμάκωση αναμένεται να ξεκινήσει από το δεύτερο εξάμηνο, μετά τον Ιούνιο, καθώς η σύγκριση γίνεται με το α΄τετράμηνο πέρυσι, όπου η Ελλάδα είχε τον χαμηλότερο (μηδενικό ή αρνητικό) πληθωρισμό στην Ευρώπη. Βέβαια δεν σημαίνει ότι εάν μειωθεί ο πληθωρισμός θα μειωθούν και οι τιμές.
Όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται το κύμα των ανατιμήσεων θα εξαπλώνεται και θα διαχέεται σχεδόν σε όλα τα αγαθά και τις πρώτες ύλες. «H ακρίβεια ήρθε για να μείνει» λένε χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς που συνδέουν τις αυξήσεις με το ράλι στις τιμές της ενέργειας.
Οι γραμμές άμυνας
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, υπήρξαν πέντε «γραμμές άμυνας» για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις απανωτές κρίσεις :
1. Τα 43 δισ. ευρώ μέτρα στήριξης της προηγούμενης περιόδου, που ενίσχυσαν το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη και μείωσαν την ανεργία.
2. Οι συνεχείς και μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, που τονώνουν το διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
3. Οι επιδοτήσεις μέρους του αυξημένου ενεργειακού κόστους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, κυρίως στους πιο ευάλωτους, ύψους 3,5 δισ. ευρώ έως σήμερα.
4. Οι ενισχύσεις ευάλωτων νοικοκυριών, η στήριξη του πρωτογενούς τομέα και οι επιδοτήσεις καυσίμων, ύψους 900 εκατ. ευρώ έως σήμερα.
5. Η διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στο 2022, συνολικού ποσοστού 9,7% (11,8% εάν συνυπολογιστεί η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων).
