Την Κυριακή, 1 Φεβρουαρίου, δημοσίευμα της εφημερίδας Handelsblatt έδινε τη διαβεβαίωση ότι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θέλει να «καταργήσει την τρόικα». Χθες, 2 Φεβρουαρίου, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς επιβεβαίωνε ότι «μελλοντικά» είναι ανοικτό το ενδεχόμενο «αντικατάστασης» της τρόικας, αλλά αρνήθηκε την ύπαρξη συγκεκριμένων σκέψεων για την μορφή που θα λάβει στο μέλλον η «δομή» που θα αναλάβει να εποπτεύει την παροχή διεθνούς βοήθειας στην Ελλάδα. Σήμερα, η εφημερίδα Handelsblatt δημοσιεύει την πληροφορία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «εξετάζει το ενδεχόμενο» αποχώρησης από την τρόικα των διεθνών δανειστών της Ελλάδας, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν δήλωσε στο Reuters ότι «νέα εργαλεία με νέα ονόματα μπορούν να την αντικαταστήσουν. Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν».
Αν και η γερμανική κυβέρνηση αντέδρασε χθες δια της εκπροσώπου του υπουργού Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο κατάργησης της «τριμερούς» το γεγονός ότι η τρόικα οδεύει προς την εξαφάνισή της τους επόμενους μήνες ή, τουλάχιστον, τη ριζική μετάλλαξή της, είναι μία πληροφορία που ούτε αποτελεί είδηση, ούτε προκαλεί κατάπληξη, σύμφωνα με δημοσίευμα της Le Monde.
Η μεταρρύθμιση της τριμερούς περιλαμβανόταν στο πρόγραμμα της εκστρατείας του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, την άνοιξη του 2014, στη διαδρομή του προς την ανάληψη της προεδρίας της Επιτροπής.
«Στο μέλλον θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αντικαταστήσουμε την τρόικα με μία δομή με μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση και περισσότερο υπόλογη για τις ενέργειές της, βασισμένη στις ευρωπαϊκές δομές, με ενισχυμένο κοινοβουλευτικό έλεγχο, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο», αναφέρεται στο πρόγραμμα του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Ενώ στις 16 Ιανουαρίου ενώπιον της Εθνικής Σχολής Διοίκησης (ENA) στο Στρασβούργο ο πρόεδρος της Επιτροπής τόνιζε: «Οι μηχανισμοί διαχείρισης της κρίσης που είχαμε δεν ήσαν πολύ δημοκρατικοί. Ανέκαθεν θεωρούσα ότι έπρεπε να προσθέσουμε μία δόση δημοκρατίας στην τρόικα. Σημειώνω εξάλλου ότι ο γενικός συνήγορος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου (…) φαίνεται ότι θέλει να απαγορεύσει στην ΕΚΤ να παραμείνει μέλος της τρόικα εάν, στο εξής, όπως έχει κάνει στο παρελθόν, η ΕΚΤ μπορεί να ορίζει τους όρους ενός προγράμματος προσαρμογής και παράλληλα να συμμετέχει στην εφαρμογή του προγράμματος αυτού. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η τρόικα υπό την μορφή που την έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα δεν έχει μέλλον».
«Θα ήθελα να υπάρξει μία κοινοβουλευτική δομή, από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλη των εθνικών κοινοβουλίων, που θα συνέρχεται συστηματικά για να συζητήσει τα μεγάλα οικονομικά θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είχε επίσης προτείνει ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Η τελευταία αυτή παρατήρηση για την ανάγκη της θέσπισης κοινοβουλευτικού, δηλαδή δημοκρατικού, ελέγχου δεν είναι «αθώα», σχολιάζεται στο δημοσίευμα της Le Monde.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τήρησε πολύ επικριτική στάση την άνοιξη του 2014 απέναντι στο έργο της «τριμερούς» στα συμπεράσματα έρευνας που έτυχε μεγάλης προβολής από τα μέσα ενημέρωσης και στο οποίο αναφερόταν ότι στην Ελλάδα η τρόικα έδωσε προτεραιότητα στις δημοσιονομικές περικοπές αντί των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ότι δεν έλαβε υπόψη επαρκώς τις κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα.
Επέκρινε επίσης το γεγονός ότι απαρτιζόταν από «τεχνοκράτες» και μάλιστα «δευτεροκλασάτους» και ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έλλειψη αποτελεσματικότητας: Πώς η ελληνική πολιτική εξουσία μπορούσε να μην αισθάνεται τεράστια ταπείνωση αποδεχόμενη τις εντολές των υπαλλήλων των Βρυξελλών;
Στη σημερινή συγκυρία και ακόμη και αν Έλληνες και Ευρωπαίοι (και ΔΝΤ) αποφασίσουν τελικά σε μερικές εβδομάδες ένα τρίτο πρόγραμμα βοήθειας για την Ελλάδα – εάν η χώρα συνεχίσει να μην είναι σε θέση να πετάξει, σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο, με τα δικά της φτερά- είναι πολύ πιθανό ότι η τρόικα θα τροποποιηθεί. Και θα μετονομασθεί, αναφέρεται στο δημοσίευμα της Le Monde.
Θα γίνει «τρίο» ή «task force» και θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα των πιστωτών. Ίσως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα να μην συμμετέχει πλέον. Η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα είναι ίσως πιο διακριτική.
Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι τουλάχιστον για λόγους συμβολισμού, οφείλουν να δώσουν στους Έλληνες αυτή την εγγύηση: Η τρόικα υπήρξε σε υπερθετικό βαθμό το σύμβολο, αυτά τα τελευταία χρόνια, της συστηματικής αφαίμαξης, της ταπείνωσης ενός ολόκληρου λαού, καταλήγει το δημοσίευμα.
