Πρωτογενές πλεόνασμα 5,017 δισ. ευρώ το 2019 – Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν

Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 5,017 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προϋπολογισμός το 2019 έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,4 δισ.ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών που πιστοποιούν την υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων του περασμένου έτους. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (Γενική Κυβέρνηση) ύψους 168 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 839 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα:

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 55,097 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 72 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 60,141 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 84 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 19 εκατ. ευρώ ή 0,9%,

β) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 12 εκατ. ευρώ ή 2,6%,

γ) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 87 εκατ. ευρώ ή 4,8%,

δ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 53 εκατ. ευρώ ή 1,2%,

ε) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 446 εκατ. ευρώ ή 21,5%

εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ ή 67,9%.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 11 εκατ. ευρώ ή 0,6%,

β) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 13 εκατ. ευρώ ή 0,3 %,

γ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 10 εκατ. ευρώ ή 0,4%

εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 15 εκατ. ευρώ ή 0,5%,

δ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 54 εκατ. ευρώ ή 0,5%,

ε) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 22 εκατ. ευρώ ή 1,8%,

στ) Φόροι κεφαλαίου κατά 19 εκατ. ευρώ ή 7,2%,

ζ) Μεταβιβάσεις κατά 352 εκατ. ευρώ ή 7,4%,

η) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 48 εκατ. ευρώ ή 2,7%,

θ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 16 εκατ. ευρώ ή 60,3%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,044 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 12 εκατ. ευρώ από το στόχο. Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,857 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 691 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,668 δισ. ευρώ μειωμένο κατά 309 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Επισημαίνεται ότι στις εισπράξεις μεταβιβάσεων Δεκεμβρίου 2019 περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7,442 δισ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 263 εκατ. ευρώ.

Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Δεκέμβριο 2019, είναι οι κάτωθι:

α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 12 εκατ. ευρώ,

β) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 19 εκατ. ευρώ,

γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 26 εκατ. ευρώ,

δ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 368 εκατ. ευρώ

εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 336 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Δεκέμβριο 2019 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:

α) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 22 εκατ. ευρώ,

β) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 20 εκατ. ευρώ,

γ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 47 εκατ. ευρώ

εκ των οποίων : Φόροι οχημάτων κατά 97 εκατ. ευρώ,

δ) Μεταβιβάσεις κατά 589 εκατ. ευρώ,

ε) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 12 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 933 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 913 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Δεκεμβρίου 2019 ανήλθαν σε 774 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 55,265 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 599 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. H κυριότερη αιτία της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 508 εκατ. ευρώ.

Αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες δαπανών:

α) στις κοινωνικές παροχές κατά 381 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της διανομής του κοινωνικού μερίσματος ύψους 186 εκατ. ευρώ και της πληρωμής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης πρώτου τριμήνου 2019 από το κράτος ύψους 172 εκατ. ευρώ, το οποίο πλέον δίδεται μέσω επιχορήγησης στον ΟΠΕΚΑ (περίπτωση διαφορετικής παρουσίασης),

β) στις μεταβιβάσεις κατά 267 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της πληρωμής Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας περιόδου 2007-2011 ύψους 150 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο η αύξηση αυτή εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό από την ανάλωση του αποθεματικού που πλέον είναι επιμερισμένο σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019 παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1,107 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) της μείωσης των πληρωμών από καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 573 εκατ. ευρώ και

β) των μειωμένων δαπανών ΠΔΕ κατά 595 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (αυξημένη δαπάνη σε σχέση με το 2018) κινήθηκαν οι πληρωμές για τόκους κατά 549 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι κατά το έτος 2019 διανεμήθηκαν 186 εκατ. ευρώ ως κοινωνικό μέρισμα και 149 εκατ. ευρώ ως επίδομα θέρμανσης.

Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 8.,758 δισ. ευρώ αυξημένο κατά 1,285 δισ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω της υπέρβασης του στόχου στις κατηγορίες:

α) ΠΔΕ κατά 373 εκατ. ευρώ,

β) μεταβιβάσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 210 εκατ. ευρώ,

γ) εξοπλιστικά προγράμματα κατά 268 εκατ. ευρώ

δ) κοινωνικές παροχές κατά 283 εκατ. ευρώ (κυρίως λόγω διανομής κοινωνικού μερίσματος και επιδόματος θέρμανσης).