Με βάση μια συντονισμένη στρατηγική, τα κορυφαία στελέχη της ΕΕ -ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπαϊ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο κ.ά.- τηλεφώνησαν σε Έλληνες πολιτικούς ηγέτες τις τελευταίες ημέρες για να διαμηνύσουν ότι εάν η Ελλάδα θέλει να μείνει στο ευρώ, πρέπει να εφαρμόσει τους όρους της δανειακής σύμβασης με την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, σύμφωνα με συγκλίνουσες ευρωπαϊκές πηγές που επικαλείται το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησής της Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και άλλοι αξιωματούχοι οι οποίοι έχουν ισχύ και επιρροή, όπως το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Γεργκ Άσμουσεν, έστειλαν το ίδιο μήνυμα με δημόσιες τοποθετήσεις τους.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες φέρονται να έχουν συμπεράνει ότι στην Ελλάδα θα χρειαστεί να γίνουν νέες εκλογές κι ασκούν πιέσεις στους πολιτικούς και στους ψηφοφόρους με στόχο να υπάρξει πλειοψηφία υπέρ των κομμάτων που τάσσονται υπέρ των όρων της δανειακής σύμβασης, γράφει το Ρόιτερς. Κατ’ ιδίαν, αξιωματούχοι της ΕΕ δηλώνουν θορυβημένοι από την δυνητική αναστάτωση στην ευρωζώνη για το ενδεχόμενο η Ελλάδα να εγκαταλείψει το πρόγραμμα λιτότητας και να κηρύξει στάση πληρωμών.
«Ασφαλώς έχουμε πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης και παραδίδουμε το μήνυμά μας χωρίς καμιά παρέκκλιση», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ που συνέβαλε στο συντονισμό των τηλεφωνημάτων, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ. «Δεν είμαστε οι μόνοι. Το ίδιο μήνυμα μεταδίδεται από παντού».
Πέραν του να πιεστούν οι Έλληνες πολιτικοί και να μην τους μείνει αμφιβολία για την καταστροφή που θα αντιμετώπιζε η χώρα, στόχος εκτός των άλλων είναι να προκληθεί σοκ στους ψηφοφόρους, ώστε να γίνει μια πιθανή νέα εκλογική διαδικασία να αποτελέσει άτυπο δημοψήφισμα για το εάν η χώρα θα παραμείνει ή όχι εντός ευρώ, ώστε να υπάρξει ένα σαφέστερο αποτέλεσμα, σημειώνει το Ρόιτερς.
Δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι το 75-80% των ψηφοφόρων στην Ελλάδα θέλουν η χώρα να παραμείνει στο ευρώ. Ο υπολογισμός που κάνουν οι Βρυξέλλες είναι ότι η επιθυμία τους να μείνει η χώρα στο ενιαίο νόμισμα θα μειώσει τα ποσοστά των κομμάτων που αντιτίθενται στο μνημόνιο, πάντα κατά το Ρόιτερς. Εάν οι προσπάθειες να σχηματιστεί κυβέρνηση αποτύχουν, οι επόμενες εκλογές θα μπορούσαν να γίνουν στα μέσα Ιουνίου.
Αυτό αφήνει περιθώριο ενός μήνα στις Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να ασκήσουν πιέσεις στην Αθήνα και στον ελληνικό λαό.
Ο Σόιμπλε, σφοδρός επικριτής της Ελλάδας για την «αποτυχία» της να εφαρμόσει τους δημοσιονομικούς στόχους που είχαν τεθεί, είπε ξεκάθαρα στις Βρυξέλλες ότι εάν η Ελλάδα θέλει να μείνει στο ευρώ οφείλει να εφαρμόσει τις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις. Πρόσθεσε ότι εάν η Ελλάδα θέλει να φύγει από το ευρώ, δεν μπορούν να γίνουν και πολλά για να αποτραπεί κάτι τέτοιο. Η δήλωση αυτή θυμίζει τη ρητορική της καγκελαρίου Άγγελας Μέρκελ και του απερχόμενου προέδρου της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί το Νοέμβριο, όταν η Ελλάδα έμοιαζε επίσης να βρίσκεται κοντά στην έξοδο από την ευρωζώνη.
Ο Σόιμπλε είπε ότι «δεν θα μπορούσαμε να τη σταματήσουμε» εάν η Ελλάδα ήθελε να φύγει από το ευρώ, επισημαίνοντας ότι ο Άσμουσεν έκανε παρόμοιες δηλώσεις. «Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο».
Η επίσημη γραμμή είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση των όρων της δανειακής σύμβασης, που εγκρίθηκαν οριστικά το Φεβρουάριο. Αλλά κατ’ ιδίαν ορισμένοι αξιωματούχοι υπολογίζουν πόση χρηματοδότηση θα χρειαζόταν επιπλέον η Ελλάδα εάν οι στόχοι αναβάλλονταν για ένα χρόνο ώστε να μειωθεί λίγο η σφοδρότητα και οι συνέπειες της λιτότητας.
Η ευρωζώνη ενέτεινε την πίεση χθες όταν ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΜΧΣ), το ταμείο από όπου εκταμιεύονται τα δάνεια προς την Ελλάδα, παρακράτησε ένα μέρος της δόσης που επρόκειτο να αποδεσμευτεί. Αν και δεν υπήρξε κάποια σαφής δήλωση περί του ότι η απόφαση ήταν συντονισμένη ή συνδεδεμένη με τις πολιτικές πιέσεις που ασκούνται, το διοικητικό συμβούλιο του ΕΜΧΣ, στο οποίο συμμετέχουν μέλη και των 17 κρατών-μελών της ευρωζώνης, συμφώνησε να αποδεσμεύσει μόνο τα 4,2 δισ. ευρώ από τα 5,2 δισ. ευρώ που ήταν συμφωνημένο, διότι «τα υπόλοιπα κεφάλαια… δεν χρειάζονται πριν από τον Ιούνιο», όπως ανέφερε το ευρωπαϊκό ταμείο σε ανακοίνωσή του.
Ο επικεφαλής του ταμείου Κλάους Ρέγκλινγκ -εντείνοντας ακόμα περισσότερο την πίεση- είπε ότι δεν θα αποδεσμευτεί κανένα περαιτέρω ποσό έως ότου δώσουν την έγκρισή τους για αυτό επιθεωρητές της Τρόικας.
Η επόμενη επίσκεψη τους επρόκειτο να γίνει τον Ιούνιο αλλά πλέον δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί πριν να υπάρξει νέα ελληνική κυβέρνηση.
Στόχος της πίεσης που ασκεί η ΕΕ είναι όχι μόνο να διασφαλιστεί ότι θα σχηματιστεί μια κυβέρνηση που θα τηρήσει τους όρους της δανειακής σύμβασης, αλλά και ότι η χώρα θα αποπληρώσει τους πιστωτές της, που πλέον είναι κράτη-μέλη της Ένωσης. Μετά το PSI, πλέον εάν η Ελλάδα «χρεοκοπήσει, θα χρεοκοπήσει σε βάρος μας», είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ ο οποίος λαμβάνει μέρος στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος.
«Από τακτικής σκοπιάς, έχει νόημα να τίθεται το ζήτημα με όρους ‘είτε εφαρμόζετε, ή φεύγετε’. Αλλά στην ουσία δεν μπορεί να τεθεί έτσι, διότι δεν μπορούμε να αντέξουμε το να χάσουμε την Ελλάδα», είπε ο αξιωματούχος αυτός.
Το ζητούμενο για τους ευρωπαίους, παρατηρεί το Ρόιτερς, είναι να πιεστεί η Ελλάδα χωρίς να εξωθηθεί να βγει από την ευρωζώνη. Ωστόσο άλλος αξιωματούχος είπε ότι δεν θα δοθεί και «Τρίτη» ευκαιρία στην Ελλάδα. «Εάν δεν μπορούν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα θα χρεοκοπήσουν», δήλωσε η πηγή αυτή. «Δεν βλέπω πώς οι πιστωτές θα άνοιγαν ξανά τα πορτοφόλια τους», πρόσθεσε.