Οι αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών στο ασφαλιστικό σύστημα, αν και παρουσιάστηκαν ως μεταρρυθμίσεις, ελάχιστες δομικές βελτιώσεις επέφεραν.
Του Κωνσταντίνου Μίχαλου*
Εξακολουθούμε ακόμη να προσπαθούμε να διατηρήσουμε με εισπρακτικά μέτρα ένα ασφαλιστικό σύστημα το οποίο είναι στη βάση του μη λειτουργικό, άδικο, αναξιοπιστο και αντιαναπτυξιακό.
Είναι μη λειτουργικό, αν σκεφτεί κανείς ότι το 2016 το ετήσιο έλλειμμά του έφθασε τα 17 δις ευρώ, ενώ η χρηματοδότησή του απορροφά το 40% των φορολογικών εσόδων.
Η ετήσια δαπάνη συντάξεων είναι 17% του ΑΕΠ, η υψηλότερη στον κόσμο, ενώ παγκόσμιο ρεκόρ καταρρίπτει το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και ως προς το ύψος των εισφορών.
Είναι άδικο για τους σημερινούς εργαζομένους, οι οποίοι οι οποίοι επιβαρύνονται με υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ έχουν να αναμένουν πολύ χαμηλές παροχές. Είναι αναξιόπιστο, γιατί οι ανεδαφικές υποσχέσεις προς τους σημερινούς συνταξιούχους πλέον διαψεύδονται σταδιακά.
Είναι αντιαναπτυξιακό, γιατί επιβάλλει δυσβάσταχτο μη μισθολογικό κόστος, υπονομεύοντας την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση, τις ίδιες δηλαδή τις πηγές, από τις οποίες τροφοδοτείται.
Ανεξάρτητα με το αν αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση ή όχι, η Ελλάδα χρειάζεται μια σοβαρή μεταρρύθμιση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη μια θεμελιώδη παραδοχή: ότι δεν μπορεί ένα σύστημα ασφάλισης να αντιμετωπίζεται ανεξάρτητα από το στόχο της ανάπτυξης. Βασικό σημείο μιας τέτοιας μεταρρύθμισης πρέπει να είναι η σταδιακή μετάβαση σε ένα σύστημα τριών πυλώνων, προσαρμόζοντας την εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών και η συνδυασμένη εφαρμογή όλων των διαθέσιμων υποχρεωτικών και προαιρετικών μεθόδων ασφάλισης.
Εξίσου απαραίτητη είναι και η σταδιακή μείωση των κύριων ασφαλιστικών εισφορών, με ρυθμό της τάξης του 2% κατ’ έτος, ώστε να φθάσουν στα επίπεδα του 10%. Μια τέτοια παρέμβαση είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της καταγεγραμμένης απασχόλησης, ενώ η μείωση των εσόδων για τα ταμεία ανά υπόχρεο, θα αντισταθμιστεί από την αντίστοιχη αύξηση του αριθμού των υπόχρεων εισφοράς.
Υπεύθυνες και τεκμηριωμένες προτάσεις για μια ουσιαστική ασφαλιστική μεταρρύθμιση υπάρχουν. Αυτό που μέχρι τώρα λείπει, είναι πολιτική βούληση, αποφασιστικότητα και ουσιαστική συναίνεση.
*Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος
