Τι σημαίνει το κούρεμα χρέους με βάση το αγγλικό δίκαιο

Πρόσθετη προστασία για τους ιδιώτες αλλά και δυσμενέστερους όρους για την Ελλάδα, σε περίπτωση νέας διαγραφής χρέους, σημαίνει η υπαγωγή των ομολόγων, που θα ανταλλαγούν στο πλαίσιο του PSI, στο αγγλικό δίκαιο.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να καταστεί σχεδόν απαγορευτική μια ενδεχόμενη μελλοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Η υπαγωγή των νέων ομολόγων στο αγγλικό δίκαιο ήταν πρόταση, που είχε εξαρχής καταθέσει ο σύμβουλος του Ελληνικού Δημοσίου, η νομική εταιρεία Cleary Gottlieb Steen and Hamilton και με την οποία συμφωνεί και η Lazard, ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος της χώρας μας.

Έτσι, σε συνεννόηση με τα διεθνή νομικά γραφεία White & Case LLP και Allen & Overy, που εκπροσωπούν την πλευρά των ιδιωτών πιστωτών, το συγκεκριμένo θέμα αποτέλεσε τη βάση της διαπραγμάτευσης για το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων και έκλεισε τελικά με συνοπτικές διαδικασίες και με ελληνική υπαναχώρηση.

Σήμερα, περίπου το 93% των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου υπάγονται στο ελληνικό δίκαιο, κάτι που σημαίνει πως η Ελληνική Βουλή μπορεί να αλλάξει – αναδρομικά- όποτε κρίνει αναγκαίο, τους όρους έκδοσης τους, ήτοι το ποσό αποπληρωμής, τα επιτόκια, τη διάρκεια αποπληρωμής κ.α..

Το υπόλοιπο ποσοστό του ελληνικού χρέους υπάγεται στο αγγλικό δίκαιο και δεν μπορεί να αναδιαρθρωθεί, καθώς αυτό θα συνεπαγόταν σοβαρές νομικές επιπτώσεις για την Ελλάδα, η οποία θα έπρεπε να καταβάλει εμπράγματες εξασφαλίσεις στους πιστωτές της.
Σύμφωνα με έγκριτους νομικούς κύκλους, το παράρτημα της συμφωνίας ανταλλαγής ομολόγων, που αναφέρεται στο αγγλικό δίκαιο θα έχει περίπου ως εξής:

« Εφαρμοστέο Δίκαιο και Δικαιοδοσία

-Η παρούσα Σύμβαση καθώς και κάθε εξωσυμβατική υποχρέωση, που τυχόν προκύψει από την παρούσα ή σε σχέση με την παρούσα σύμβαση, διέπεται και ερμηνεύεται σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο.

-Οι συμβαλλόμενοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να υποβάλουν οποιαδήποτε διένεξη προκύψει σχετικά με τη νομιμότητα, την ισχύ, την ερμηνεία ή την εκτέλεση της παρούσας Σύμβασης στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

-Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πλήρως δεσμευτικές και εκτελεστές από τα συμβαλλόμενα μέρη.

-Οι Δανειστές μπορεί να εκτελέσουν ή να επιδιώξουν να εκτελέσουν οποιαδήποτε απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζεται στην παρούσα ή άλλα δικαιώματα κατά του Δανειολήπτη στα δικαστήρια της χώρας του Δανειολήπτη.

-Με την παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς, της ασυλίας όσον αφορά στην άσκηση αγωγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή, και όσον αφορά στην εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του, στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος”.

Σε κάθε περίπτωση, με την υιοθέτηση του αγγλικού δικαίου, οποιαδήποτε νέα αναδιάρθρωση θα καθιστούσε το
ελληνικό χρέος αντικείμενο δικαστικών διενέξεων μεταξύ των ιδιωτών πιστωτών και του Ελληνικού Δημοσίου. Καθώς το αγγλικό δίκαιο δεν αναγνωρίζει στο ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα της ετεροδικίας, αυτό θα είχε ως συνέπεια την έκδοση δικαστικών αποφάσεων εις βάρος της Ελλάδας. Για παράδειγμα, θα μπορούσε μέσω της αναγκαστικής εκτέλεσης να κατασχεθούν ακίνητα ανήκοντα στην λεγόμενη ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, καθώς να γίνει κατάσχεση εις χείρας τρίτου χρηματικών απαιτήσεων του Ελληνικού Δημοσίου (φόροι, τέλη , δασμοί , έσοδα από αποκρατικοποιήσεις).

Σε περίπτωση πτώχευσης, η Ελλάδα θα έπρεπε να πληρώσει το χρέος της στους δανειστές σε ευρώ, παρά το γεγονός ότι, σε περίπτωση ενδεχόμενης επιστροφής της σε εθνικό νόμισμα, η χώρα θα είχε επιστρέψει σε ένα σημαντικά υποτιμημένο εθνικό νόμισμα. Έτσι, το χρέος της Ελλάδας θα πολλαπλασιαζόταν και καθώς η χώρα θα αδυνατούσε να το αποπληρώσει, οι δανειστές θα αποκτούσαν δικαίωμα κατάσχεσης επί της ελληνικής περιουσίας.

Μια ακόμη λεπτομέρεια του PSI είναι ότι συμφωνήθηκε να δοθεί στους ομολογιούχους προτεραιότητα σε σχέση με τους άλλους δανειστές του Δημοσίου, αντίστοιχη με αυτή που απολαμβάνουν το ΔΝΤ και τα κράτη της Ευρωζώνης, που δανείζουν την Ελλάδα.

Έτσι, το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται έως ότου όλο το κεφάλαιο των νέων ομολόγων, όλοι οι τόκοι, και τα πρόσθετα ποσά επιστραφούν πλήρως, να μην εξασφαλίσει με υποθήκη, ενέχυρο ή άλλο βάρος πάνω στην ίδια περιουσία ή στα έσοδα, τυχόν υφιστάμενο ή μελλοντικό σχετικό χρέος και οποιαδήποτε εγγύηση ή αποζημίωση, εκτός εάν τα δάνεια την ίδια στιγμή διαμοιράζονται ισότιμα και αναλογικά έχοντας την ίδια διασφάλιση, αλλά και να μη χορηγήσει σε οποιονδήποτε άλλο πιστωτή ή κάτοχο του δημόσιου χρέους, προτεραιότητα σε σχέση με τους δανειστές που αντάλλαξαν τα ομολογά του στο πλαίσιο του PSI.

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι η υπαγωγή στο αγγλικό δίκαιο των ομολόγων, που θα ανταλλαγούν στο πλαίσιο του PSI, είναι μια πολύ σοβαρή απόφαση με μεγάλες πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις που δεσμεύει την χώρα σε βάθος τουλάχιστον 30 ετών.