Τα πέντε «κόλπα» με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης

Αδικίες δημιουργεί ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε και εξακολουθεί να εφαρμόζεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Την περίοδο 2011-2016 εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι πλήρωσαν άδικα την εισφορά ή κατέβαλαν ποσά εισφοράς μεγαλύτερα απ’ αυτά που θα έπρεπε κανονικά να πληρώσουν, εξαιτίας πέντε «μεθοδεύσεων» του υπουργείου Οικονομικών και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που επιβάρυναν και εξακολουθούν να επιβαρύνουν μικρούς και μεσαίους φορολογούμενους.

Πρόκειται για ερμηνεία κατά το δοκούν των διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, προκειμένου να διατηρηθεί μια σημαντική πηγή εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως συμβαίνει και με τα φετινά εκκαθαριστικά σημειώματα, σύμφωνα με τη Ναυτεμπορική.

Τα πέντε τρικ είναι τα εξής:

-Εδώ και 6 χρόνια το υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων υπολογίζουν με ειδικό τρόπο την ειδική εισφορά αλληλεγγύης επί των τεκμαρτών εισοδημάτων χιλιάδων συνταξιούχων ηλικίας άνω των 65 ετών. Η επιβολή της εισφοράς γίνεται με βάση υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, οι οποίες έχουν ερμηνεύσει αυθαίρετα την ισχύουσα νομοθεσία, καθώς προβλέπουν τον μη συνυπολογισμό της μείωσης του τεκμαρτού εισοδήματος κατά 30%, η οποία ισχύει για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Τo αποτέλεσμα είναι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης να υπολογίζεται επί σημαντικά υψηλότερου τεκμαρτού εισοδήματος απ’ αυτό που θα έπρεπε κανονικά να λαμβάνεται υπόψη και χιλιάδες συνταξιούχοι άνω των 65 ετών να έχουν χρεωθεί άδικα επί 6 χρόνια με ποσά εισφοράς αλληλεγγύης εκατοντάδων έως και χιλιάδων ευρώ!

-Το υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων επέβαλαν από φέτος ειδική εισφορά αλληλεγγύης και στα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρίες κάτω του 80%.

 

-Στο τεκμαρτό εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν συνυπολογίζονται τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Όσα παιδιά και να έχει ένας φορολογούμενος, είτε 1 είτε… 10, πληρώνει την ίδια εισφορά αλληλεγγύης με έναν φορολογούμενο χωρίς παιδιά! Ως μοναδικό κριτήριο για τον προσδιορισμό του ύψους της επιβάρυνσης με ειδική εισφορά αλληλεγγύης λαμβάνεται υπόψη το ετήσιο εισόδημα εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ.

Με την εξαίρεση των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από τον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, γλίτωσαν από την πληρωμή μεγάλων ποσών εισφοράς πολιτικά πρόσωπα, αλλά και οικονομικά ισχυροί φορολογούμενοι, που, συχνά πυκνά, λόγω της οικονομικής τους επιφάνειας, δαπανούσαν σημαντικού ύψους ποσά για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής και λοιπών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας και ως εκ τούτου βαρύνονταν με πολύ μεγάλα ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων. Ειδικά δε τα πολιτικά πρόσωπα, κατά τα έτη 2011-2016 που εφαρμόστηκε η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, γλίτωσαν από πολύ μεγαλύτερες επιβαρύνσεις, καθώς ειδικά γι’ αυτούς ίσχυε συντελεστής εισφοράς αλληλεγγύης 5%, υψηλότερος από των περισσότερων υπόλοιπων φορολογουμένων.

-Ο τρόπος με τον οποίο υπολογίστηκε η ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα έτη 2011-2016 στις περιπτώσεις που το (προσδιοριζόμενο βάσει αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης) εισόδημα των φορολογουμένων ήταν μεγαλύτερο του δηλωθέντος δεν ήταν ορθός.

Συγκεκριμένα, κατά την 6ετία 2011-2016 κατά την οποία η ειδική εισφορά αλληλεγγύης εφαρμόστηκε επί των εισοδημάτων των ετών 2010-2015 ίσχυσαν οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, της υπουργικής απόφασης υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1167/2-8-2011 και της εγκυκλίου υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1099/9-4-2014, οι οποίες προέβλεπαν ότι σε περίπτωση που το υπολογιζόμενο βάσει τεκμηρίων διαβίωσης εισόδημα του φορολογούμενου είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν πραγματικό του εισόδημα, τότε, ακόμη κι αν αυτός καλύψει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης (επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, πώληση περιουσιακών στοιχείων του κ.λπ.) η εισφορά εξακολουθεί να υπολογίζεται όχι επί του πιο χαμηλού πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος, αλλά επί του υψηλότερου τεκμαρτού! Με αυτόν τον τρόπο χιλιάδες φορολογούμενοι υπερφορολογήθηκαν με εισφορά αλληλεγγύης για ανύπαρκτα τεκμαρτά εισοδήματα.

Από την πρώτη στιγμή που θεσπίστηκαν αυτές οι διατάξεις και συγκεκριμένα από τον Σεπτέμβριο του 2011, ασκήθηκε από δύο φορολογούμενους προσφυγή για την ανατροπή τους. Η προσφυγή, λόγω της σπουδαιότητάς της, έφτασε το 2013 στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που εξέδωσε τελικά το 2015 δύο αποφάσεις, τις υπ’ αριθμόν 2563/2015 και 2564/2015. Με αυτές το ΣτΕ έκρινε ότι αντίκεινται στις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 και της υπ’ αριθ. ΠΟΛ. 1167/2-8-2011 απόφασης του τότε αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τις οποίες η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται υποχρεωτικά επί του τεκμαρτού εισοδήματος του φορολογούμενου εφόσον αυτό είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος, ακόμη και στην περίπτωση που αυτός έχει καλύψει τη διαφορά μεταξύ δηλωθέντος και τεκμαρτού εισοδήματος επικαλούμενος κεφάλαιο αναλωθέν από εισοδήματα παρελθόντων ετών.

Βάσει των αποφάσεων αυτών του ΣτΕ, η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα έπρεπε ήδη από το 2015 να είχε προχωρήσει σε αλλαγή των διατάξεων του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και σε ακύρωση τόσο της απόφασης ΠΟΛ. 1167/2.8.2011 όσο και της εγκυκλίου ΠΟΛ. 1099/9-4-2014 ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος, όπως όριζαν οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ.

Με την εξαίρεση των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από τον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης γλίτωσαν από την πληρωμή μεγάλων ποσών εισφοράς πολιτικά πρόσωπα, αλλά και οικονομικά ισχυροί φορολογούμενοι.

Ταυτόχρονα, η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα έπρεπε να είχε προχωρήσει σε αναδρομικό επανυπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όλες τις περιπτώσεις φορολογουμένων οι οποίοι στις φορολογικές δηλώσεις των ετών 2011-2015 κάλυψαν τις προστιθέμενες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος που προέκυψαν λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης, ώστε τα επιπλέον ποσά εισφοράς αλληλεγγύης που χρεώθηκαν παράνομα να τους επιστραφούν. Επιπλέον, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν θα έπρεπε να επιτρέψει την εφαρμογή των διατάξεων στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.

Αντί αυτών, όμως, η τωρινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, με το άρθρο 112 του ν. 4387/2011, προσάρμοσε τη νομοθεσία για την εφαρμογή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στις επιταγές του Συντάγματος από τα εισοδήματα του 2016 που θα φορολογηθούν το 2017 και όχι αναδρομικά για τα εισοδήματα των ετών 2010-2015, ως όφειλε.

 

-Επιβολή ίδιας εισφοράς αλληλεγγύης τόσο σε άτεκνους όσο και σε φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα τέκνα. Κατά την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης εφαρμόστηκε και εξακολουθεί να εφαρμόζεται με τρόπο άδικο για όσους φορολογούμενους έχουν οικογενειακά βάρη. Όσα παιδιά και να έχει ένας φορολογούμενος, είτε 1 είτε… 10, πληρώνει την ίδια εισφορά αλληλεγγύης με έναν φορολογούμενο χωρίς παιδιά! Ως μοναδικό κριτήριο για τον προσδιορισμό του ύψους της επιβάρυνσης με ειδική εισφορά αλληλεγγύης λαμβάνεται υπόψη το ετήσιο εισόδημα, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ.