Η Ελλάδα είναι και επισήμως η τελευταία χώρα της ευρωζώνης, που παραμένει μετά από έξι χρόνια εξαρτημένη από τη βοήθεια των εταίρων της. Μια βασική αιτία είναι ότι, με ευθύνη κυρίως των κυβερνήσεων αλλά και των δανειστών της, εφάρμοσε ένα εντελώς λανθασμένο μείγμα πολιτικής.

Του Κωνσταντίνου Μίχαλου*

Αντί να διορθωθούν οι δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας – το υψηλό κόστος σε συνδυασμό με τη χαμηλή αποτελεσματικότητα του δημοσίου τομέα και η ύπαρξη σοβαρών στρεβλώσεων και περιορισμών στη λειτουργία των αγορών – εφαρμόστηκε μια πολιτική που αποδυνάμωσε τις υγιείς δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τον παραγωγικό ιδιωτικό τομέα.

Αυτό που τελικά έγινε ήταν να σημειωθεί στην Ελλάδα μια μεγάλη εσωτερική υποτίμηση, η οποία επηρέασε το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, μέσω της συμπίεσης των μισθών και του διαθέσιμου εισοδήματος, χωρίς όμως να προσθέτει τίποτα στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα παρουσιάζεται στο βιβλίο των κ. Θοδωρή Πελαγίδη και Μιχάλη Μητσόπουλου «Who’s to Blame for Greece?», όπου γίνεται σύγκριση μεταξύ Ελλάδας και Πορτογαλίας, ως προς τις εξαγωγές αγαθών την περίοδο 2009 – 2014. Η άνοδος των εξαγωγών στην Πορτογαλία έφθασε στο 50%, ενώ στην Ελλάδα η αύξηση ήταν περίπου 15% – κι αυτή οφείλεται αποκλειστικά σχεδόν στην υπερπροσπάθεια των Ελλήνων εξαγωγέων. Ειδικά στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, οι εξαγωγές είχαν αρνητικό πρόσημο. Κι αυτό δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση, τη στιγμή που το κόστος της ενέργειας για τις βιομηχανίες αυτές είναι μέχρι και κατά 40% υψηλότερο σε σύγκριση με ανταγωνιστές τους στην Ευρώπη.

Ανάλογες στρεβλώσεις στην αγορά υπάρχουν πολλές και εξακολουθούν να ισχύουν, παρά τις – άτολμες – μεταρρυθμιστικές κινήσεις των τελευταίων ετών. Στο κόστος τους έχει προστεθεί τώρα και το κόστος που δημιουργούν οι φορολογικές αυξήσεις, η ακριβή και δυσεύρετη χρηματοδότηση, η αβεβαιότητα.

Με την πολιτική που εφαρμόστηκε ως τώρα, η ελληνική οικονομία παρέμεινε καθηλωμένη και οι θυσίες των εργαζομένων έμειναν ουσιαστικά χωρίς αντίκρισμα. Όσο για τις ελληνικές επιχειρήσεις, βρέθηκαν να μετρούν λουκέτα και ζημιές. Μόνο οι εισηγμένες στο Χ.Α. επιχειρήσεις έχουν χάσει 5,5 δισ. ευρώ λειτουργικής κερδοφορίας, από το 2007. Εάν δεν αλλάξει σύντομα ο προσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής, η Ελλάδα έχει ελάχιστες πιθανότητες εξόδου από τα προγράμματα στήριξης.

*Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας