Η πραγματική οικονομία πεθαίνει

Το λουκέτο στις τράπεζες, σε συνδυασμό με τον έλεγχο κεφαλαίων και την πολιτική αστάθεια των τελευταίων δύο εβδομάδων, μετουσιώθηκε σε πλήγμα για την εγχώρια αγορά. Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπίρης Κλάδοι όπως αυτοί του τουρισμού, του εμπορίου, των φαρμάκων, της εστίασης, αλλά και της αγοράς ειδών πρώτης ανάγκης, άλλοι σημείωσαν σοβαρές ελλείψεις και άλλοι αξιοσημείωτη πτώση. Πέντε παράγοντες της αγοράς μιλούν στο newsbeast.gr, περιγράφοντας την εικόνα που επικρατεί αυτή τη στιγμή. Εκφράζουν από κοινού την ελπίδα για την εξεύρεση λύσης το συντομότερο, με την επίτευξη συμφωνίας και το άνοιγμα των τραπεζών, γεγονότα τα οποία, όπως λένε, θα βοηθήσουν στην εξομάλυνση της κατάστασης που επικρατεί αυτή τη στιγμή.

Ανδρέας Ανδρεάδης  πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων -ΣΕΤΕ

Η τουριστική βιομηχανία είναι από τους κλάδους που γνωρίζουν ισχυρό πλήγμα τις τελευταίες δύο εβδομάδες, τη στιγμή που η αγορά έδειχνε να κινείται ανοδικά με αύξηση της τάξεως του 10% στις αφίξεις σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα ένα χρόνο νωρίτερα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Ανδρέας Ανδρεάδης, αυτή στη στιγμή ο εισερχόμενος τουρισμός συγκρατεί το οικοδόμημα της τουριστικής αγοράς σε αντίθεση με τον εγχώριο, ο οποίος εμφανίζει πτώση της τάξεως του 50%. «Περιμένουμε όλοι να δούμε τι θα συμβεί. Σε ό,τι αφορά την τουριστική κίνηση εμφανίζει πτώση στο ρυθμό των κρατήσεων, της τάξεως του 30%-40% στις νέες κρατήσεις. Προς το παρόν υπάρχουν μεμονωμένες ακυρώσεις, χωρίς να είναι ακόμα πολλές, ενώ ο η πλειονότητα του κόσμου δεν επισκέπτεται τα συστήματα κρατήσεων με τους ρυθμούς που θα έπρεπε κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Προσπαθούμε να κρατήσουμε τους 800.000 ξένους επισκέπτες, οι οποίοι βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, να τους κάνουμε να αισθανθούν άνετα και να μην επηρεαστούν από την επικρατούσα κατάσταση». Επισημαίνει ότι η τουριστική βιομηχανία βασίζεται κυρίως στον εισερχόμενο τουρισμό, ενώ την ίδια στιγμή η κίνηση των Ελλήνων τουριστών εμφανίζει πτώση της τάξεως του 50%. «Μέχρι και τον Ιούνιο ο τουρισμός κατέγραφε θετικό πρόσημο που ανερχόταν περίπου στο 10% στις αφίξεις. Η εικόνα όμως άρχισε να αντιστρέφεται όταν προκηρύχθηκε το δημοψήφισμα. Προσπαθούμε να διατηρούμε χαμηλούς τόνους, ελπίζοντας στη γρήγορη αποκατάσταση της υπάρχουσας κατάστασης με την επίτευξη μίας συμφωνίας και την ομαλοποίηση της κατάστασης στις τράπεζες».

Μεγάλη πτώση στον εγχώριο τουρισμό, διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα ο εισερχόμενος

«Σε ό,τι αφορά των εσωτερικό τουρισμό δεν μπορούμε να αναμένουμε έσοδα που θα ξεπερνούν το 1 δισ. σε αντίθεση με το 1,5 δισ.  που ήταν πέρυσι.  Επομένως, όλες μας οι ελπίδες εναποτίθενται στον ξένο τουρισμό, ο οποίος την προηγούμενη χρονιά άφησε στη χώρα μας έσοδα 15 δισ. Αντιλαμβάνεστε ότι ο εισερχόμενος τουρισμός είναι 10 φορές μεγαλύτερος από τον εγχώριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μία πτώση στο εσωτερικό, της τάξεως του 50%, δεν θα είναι σημαντική. Ωστόσο θα επηρεάσει το σύνολο της τουριστικής κίνησης μόνο σε ποσοστό 5%. Να σημειώσουμε πάντως ότι οι ακτοπλοϊκές εταιρείας έχουν ανακοινώσει πτώση στις κρατήσεις που ανέρχεται στο 40%. Παρόλ’ αυτά οι κρατήσεις που χάνονται – 30.000 έως 50.000 την ημέρα – δεν σημαίνει ότι χάνονται οριστικά, αλλά ότι εάν επανέλθει η κατάσταση στους φυσιολογικούς τις ρυθμούς, θα μπορέσουμε να τις καλύψουμε τουλάχιστον κατά ένα μεγάλο ποσοστό.

Θεόδωρος Βάρδας, επιχειρηματίας – οικονομολόγος, ιδιοκτήτης καταστημάτων VARDAS

Ο γνωστός επιχειρηματίας Θεόδωρος Βάρδας, παρουσιάζει ως ζοφερή την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στον εμπορικό κλάδο και κυρίως στα καταστήματα ένδυσης, παρά το γεγονός ότι αρκετοί επιχειρηματίες επέλεξαν να εφαρμόσουν το μέτρο των δεκαήμερων προσφορών. «Προς το παρόν τα μαγαζιά στο χώρο της ένδυσης παρουσιάζουν πτώση της τάξεως του 70% – 80%, ενώ τα μεγάλα καταστήματα έχουν σημειώσει πτώση που ανέρχεται στο 60%»,σημειώνει ο Θεόδωρος  Βάρδας. «Παρά το δεκαήμερο εκπτώσεων που έχει εφαρμόζεται από κάποιους στην αγορά, ο κόσμος δεν έχει χρήματα να διαθέσει. Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τη στιγμή που έκλεισαν οι τράπεζες είχαμε μία μικρή άνοδο των πωλήσεων. Από τη στιγμή όμως που επιβλήθηκε η τραπεζική αργία, η βουτιά στις πωλήσεις ήταν αναπόφευκτη», συμπληρώνει.

«Απολύσεις, μειώσεις μισθών και κλείσιμο καταστημάτων»

«Ο μόνος προγραμματισμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή προβλέπει απολύσεις, μειώσεις μισθών και κλείσιμο καταστημάτων σε συνδυασμό με τις ελλείψεις σε εμπορεύματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι μιλούσα με τους προμηθευτές μου στο τηλέφωνο  και μου έλεγαν: ‘’Σε αγαπάμε πάρα πολύ, σε ξέρουμε χρόνια, αντιλαμβάνεσαι όμως ότι δεν μπορούμε να σου στείλουμε εμπορεύματα εάν δεν μας στείλεις μετρητά’’». «Άλλωστε, το κοστούμι είναι και ένα είδος που δεν συγκαταλέγεται στα αγαθά πρώτης ανάγκης. Δεν θα πεθάνει ο κόσμος εάν δεν αγοράσει ένα κοστούμι. Ούτε θα πεθάνει εάν δεν πάρει ένα πουκάμισο. Αντιθέτως όμως σε σούπερ μάρκετ ή άλλες επιχειρήσεις τα ράφια έχουν αρχίσει να αδειάζουν. Γίνονται αιτήματα για εισαγωγές φαρμάκων και τροφίμων, τα οποία δεν εγκρίνονται από τις αρμόδιες επιτροπές».

Γιάννης Καραγιαννόπουλος, φαρμακοποιός

Την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των φαρμάκων περιγράφει από την πλευρά του ο Γιάννης Καραγιαννόπουλος. Διαψεύδει την ανακοίνωση που εξέδωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων, σύμφωνα με την οποία υπάρχει επάρκεια φαρμάκων. «Είναι ένα μικρό ψέμα αυτό που ειπώθηκε. Γιατί τουλάχιστον την προηγούμενη εβδομάδα, αρκετοί φαρμακοποιοί ανέφεραν ότι η AstraZeneca θα ξεκινούσε τη διάθεση των φαρμάκων τη Δευτέρα μετά το δημοψήφισμα. Αυτή τη στιγμή όμως δεν υπάρχουν φάρμακα στην AstraZeneca, παρά μόνο όσα βρίσκονται σε απόθεμα στις φαρμακαποθήκες. Ανάλογα φαινόμενα παρατηρήθηκαν και σε άλλες εταιρείες όπως η Sanofi. Δεν μπορούμε να βρούμε φάρμακα καθημερινής χρήσεως και μάλιστα φάρμακα χωρίς σημαντικό κόστος, όπως το Lasix ή το Losec. Ευτυχώς έχουμε κρατήσει κάποια φάρμακα σε απόθεμα και καταφέρνουμε μέχρι στιγμής να καλύπτουμε τη ζήτηση».

Λουκέτο στην κρατική βιομηχανία φαρμάκων – Ελλείψεις σε φάρμακα για σπάνιες παθήσεις

«Σημαντικό πρόβλημα υπάρχει και στην κρατική εταιρεία προμήθειας φαρμάκων. Το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), έχει βάλει λουκέτο τις τελευταίες δέκα ημέρες και δεν μπορούν να προμηθευτούν σκευάσματα οι φαρμακαποθήκες. Δεν υπάρχουν αποθέματα σε φάρμακα στον ΙΦΕΤ, με αποτέλεσμα να είναι αναγκασμένο το κράτος να εισάγει από άλλες χώρες. Ο ΙΦΕΤ είναι ο φορέας, ο οποιός τροφοδοτεί την αγορά κυρίως με φάρμακα που αφορούν σε σοβαρές ή σπάνιες ασθένειες. Έτσι, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τις συνταγές, οι οποίες σχετίζονται με προμήθειες από τον ΙΦΕΤ», εξηγεί ο κύριος Καραγιαννόπουλος.

Ποια φάρμακα λείπουν από τα ράφια

«Οι κυριότερες ελλείψεις αυτή τη στιγμή εμφανίζονται σε σκευάσματα όπως το Lasix, το Lexotanil, το Abilify. Για να εξασφαλίσει ένας φαρμακοποιός τα παραπάνω φάρμακα θα πρέπει να είναι από τους καλύτερους πελάτες σε φαρμακαποθήκες για να μπορέσει να λάβει έστω και ένα κομμάτι. Κάποιοι πάλι έχουν καταφέρει να κάνουν εξαγωγές, διατηρώντας κάποιες διασυνδέσεις, προμηθεύονται φάρμακα και τα στέλνουν στο εξωτερικό, κερδίζοντας αρκετά χρήματα, καθώς τα πουλάνε αρκετά ακριβότερα από την τιμή της λιανικής κάτι που συμβαίνει και από τις φαρμακαποθήκες. Έτσι, ενώ μπορεί μία εταιρεία να έχει προμηθεύσει την αγορά με ένα συγκεκριμένο αριθμό φαρμάκων, δεν αποκλείεται το ¼ αυτών να φεύγει προς πώληση στο εξωτερικό. Προς το παρόν πάντως δέχομαι κανονικά τις συνταγές από τα ταμεία. Από τη Δευτέρα δεν ξέρω τι θα γίνει».

Στέφανος Μπαλάσκας, πρόεδρος ομίλου ΕΛΕΤΑ – PROTON και ιδιοκτήτης μικρής αλυσίδας σούπερ μάρκετ

Μετά την αρχική έξαρση της ζήτησης στα super market, η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί, όπως σημειώνει ο ιδιοκτήτης αλυσίδας super market, Στέφανος Μπαλάσκας. Αρκετές όμως είναι οι ελλείψεις που εμφανίζονται σε εισαγόμενα προϊόντα, ενώ σε ό,τι αφορά στα εγχώρια προϊόντα, η αύξηση των ρυθμών παραγωγής βοήθησε στην κάλυψη της ζήτησης. «Η ανησυχία του κόσμου φαίνεται στα πρόσωπά του, στη συμπεριφορά του, σε αυτά που ακούμε. Η κατάσταση φαίνεται να έχει εξομαλυνθεί σε ένα βαθμό, μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής», λέει ο Στέφανος Μπαλάσκας. «Έχουν καταλαγιάσει οι ανησυχίες και ο πανικός που επικράτησε τις πρώτες ημέρες. Τα αισθητήρια των ανθρώπων ήταν πιο ακραία τις προηγούμενες ημέρες, δεδομένου ότι επικρατούσε ο φόβος για το εάν θα συνεχίσουν να έχουν μακαρόνια ή ρύζι στα ντουλάπια τους.  Οι περισσότεροι πολίτες προσέτρεξαν στα σούπερ και άδειασαν τα ράφια με τα μακαρόνια, τις φακές ή τα λάδια. Συμπεριφορές οι οποίες ήταν αναμενόμενες. Παράλληλα όμως, τα εργοστάσια χρειάστηκε να δουλέψουν σε πολύ πιο έντονους ρυθμούς για να καλύψουν τη ζήτηση που υπήρχε σε είδη πρώτης ανάγκης», συμπληρώνει ο κύριος Μπαλάσκας. «Ενώ είχαμε απόθεμα ενός τόνου μακαρόνια, η ζήτηση ήταν για δύο τόνους» «Παρόλ’ αυτά αντεπεξήλθαμε με συνέπεια, καθώς δεχτήκαμε κανονικά τις πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, ενώ καλύψαμε χωρίς προβλήματα τη ζήτηση που εμφανίστηκε σε προϊόντα. Κατά διαστήματα εμφανίστηκαν ελλείψεις, τις οποίες θα χαρακτήριζα ελλείψεις της στιγμής. Για παράδειγμα, ενώ είχαμε απόθεμα 1 τόνο μακαρόνια, ξαφνικά έπρεπε να καλύψουμε ζήτηση που αντιστοιχούσε σε 2 τόνους.  Σε ό,τι αφορά τις ελλείψεις, εντοπίζονται κυρίως σε εισαγόμενα προϊόντα, με έμφαση στα πιο ακριβά είδη, καθώς και σε ορισμένες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την παραγωγή ελληνικών προϊόντων». «Εάν ομαλοποιηθεί η αγορά θα τελειώσουμε πολύ γρήγορα με αυτή την κατάσταση. Νομίζω ότι σύντομα θα καταφέρουμε», καταλήγει.

Χρήστος Πότσιος, επιχειρηματίας – ιδιοκτήτης εστιατορίου ΦΟΥΑΡ

«Κλείσαμε ένα μήνα νωρίτερα για να μην μπούμε μέσα» «Επρόκειτο να κλείσουμε για καλοκαίρι  και συγκεκριμένα την 1η Αυγούστου. Τελικά κλείσαμε την 1η Ιουλίου. Κι αυτό γιατί εάν χάναμε ένα ακόμα Σαββατοκύριακο θα είχαμε μεγάλες ζημίες στην επιχείρησή μας. Δεν φαινόταν να αλλάζει κάτι κι έτσι δεν μπορούσαμε να παρατείνουμε κι άλλο τη λειτουργία μας, δεδομένου ότι ο Ιούλιος ήταν για εμάς ένας μήνας συντήρησης και όχι μήνας κερδοφορίας», λέει ο ιδιοκτήτης του γνωστού καταστήματος εστίασης. «Είχαμε στην άκρη κάποια χρήματα για ασφάλεια, τα οποία εξαντλήθηκαν με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Έτσι αποφασίσαμε να κλείσουμε το μαγαζί για να μην μπούμε μέσα. Άλλωστε φαινόταν ότι δεν υπήρχε τρόπος να επανακάμψουμε». «Σε ό,τι αφορά τους προμηθευτές μας, ζητούσαν όλοι να πληρωθούν τοις μετρητοίς. Ευτυχώς χρησιμοποιήσαμε το σύστημα ηλεκτρονικών συναλλαγών και έτσι δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα σε ό,τι αφορά την τροφοδοσία κατά τις τελευταίες ημέρες της λειτουργίας μας».