Η πρόσφατη αλλαγή πολιτικής από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) έχει προκαλέσει σημαντική ανακούφιση και ενθουσιασμό στους δανειολήπτες στην Ευρώπη. Η αλλαγή αυτή δημιουργεί προσδοκίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ενδέχεται να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι, επιταχύνοντας τη διαδικασία αποκλιμάκωσης των επιτοκίων που έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι.
Αρχικά, οι δανειολήπτες ανέμεναν ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος προτού αρχίσουν να βλέπουν ελάφρυνση στις μηνιαίες δόσεις τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι εμπορικές τράπεζες, ακολουθώντας την κυβερνητική εντολή, έχουν παγώσει το Euribor στο 2,8% για τα περισσότερα δάνεια, ενώ το τρέχον ποσοστό είναι στο 3,5%. Για να επιτευχθεί η επιθυμητή μείωση των δόσεων, απαιτείται επιπλέον μείωση της τάξεως των 70 μονάδων βάσης.
Το αρχικό χρονοδιάγραμμα της ΕΚΤ για τη μείωση των επιτοκίων ήταν αρκετά συγκρατημένο, προβλέποντας δύο μειώσεις των 25 μονάδων βάσης το 2024. Για να επιτευχθεί η συνολική μείωση των 70 μονάδων βάσης που απαιτείται για τη βελτίωση των συνθηκών για τους δανειολήπτες, χρειάζεται και μία τρίτη μείωση. Ειδάλλως, για να δουν οι δανειολήπτες σημαντική ανακούφιση, απαιτείται και μία τέταρτη μείωση. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι αυτό θα συμβεί μετά το πρώτο τρίμηνο του 2025, αλλά δεν αποκλείεται η διαδικασία να επιταχυνθεί, εάν η επιθετική στάση της Fed επηρεάσει τη στρατηγική της ΕΚΤ.
Στο πλαίσιο αυτής της δυναμικής, είναι πιθανό να δούμε την αναζωπύρωση ενός άτυπου «πολέμου» εντός της ΕΚΤ, ανάμεσα στους «γεράκια» και τα «περιστέρια». Η διαμάχη αυτή αντανακλά τις διαφορετικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης, με το ένα στρατόπεδο να υποστηρίζει μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική και το άλλο να ζητά μεγαλύτερη ευελιξία και πιο χαλαρές παρεμβάσεις.
Πολλοί οικονομολόγοι και αναλυτές, όπως εκείνοι από την Barclays και την Danske Bank, προειδοποιούν ότι οι αγορές δεν πρέπει να είναι υπερβολικά αισιόδοξες για την ταχύτητα με την οποία η ΕΚΤ θα ακολουθήσει τη Fed σε περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων. Σε αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν πριν από τις ανακοινώσεις της Fed, οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι η ΕΚΤ είναι πιο πιθανό να κινηθεί σε πιο σταδιακές μειώσεις επιτοκίων. Παράλληλα, οι αναλυτές προτείνουν στις αγορές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, καθώς τα δεδομένα της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν δικαιολογούν ιδιαίτερα ταχείες παρεμβάσεις.
Η κατάσταση αναμένεται να εξελιχθεί με ενδιαφέρον, καθώς η ΕΚΤ αντιμετωπίζει την πρόκληση της ισορροπίας μεταξύ της ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης και της διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η πορεία της νομισματικής πολιτικής θα έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για τους δανειολήπτες, αλλά και για την ευρύτερη οικονομία της Ευρώπης, επηρεάζοντας τις επενδύσεις, την κατανάλωση και τελικά την οικονομική ευημερία των πολιτών.
