Υπάρχει ένα ντοκιμαντέρ φύσης αλλιώτικο από τα άλλα, το οποίο βουτά με γενναιότητα στο γήινο σκοτάδι για να φέρει στο φως όσα δεν έχει δει ποτέ ανθρώπου μάτι.
Και βέβαια μοιραία οι εικόνες του μοιάζουν εξωπραγματικές και απόκοσμες, σαν να προέρχονται λες από άλλον πλανήτη.
Κι ενώ όλα τα καλά ντοκιμαντέρ φύσης έχουν στιγμές που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό, τα 6 αυτά επεισόδια έχουν δεσμευτεί να μη μοιάζουν με τίποτα απ’ όσα έχουμε δει ποτέ.
Επαναστατικές κάμερες, θερμικές απεικονίσεις, διόπτρες νυκτός, υπέρυθρη ακτινοβολία και τέτοιες τεχνολογίες επιστρατεύονται εδώ για να μας δώσουν πρόσβαση στο αθέατο.
Ατρόμητα τηλεοπτικά συνεργεία ρίχνονται στο απόλυτο σκοτάδι και τις απαιτητικές νυχτερινές συνθήκες για να μας πουν ξανά την ιστορία των ζώων. Ζώα που ξέρουμε μεν, αλλά μέσα στο σκοτάδι μοιάζουν ολότελα αγνώριστα.
Για τη Νύχτα στη Γη (Night on Earth) ο λόγος, μια μίνι σειρά ντοκιμαντέρ που αποβιβάστηκε το 2020 στο Netflix και έχει γράψει ήδη Ιστορία…
Γυρίζοντας τη Νύχτα στη Γη
Όταν ο ήλιος δύει, ένας νέος κόσμος αναδύεται στη Γη. Και με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, ο άνθρωπος μπορεί πλέον να μάθει πολλά.
Αυτή θα ήταν μια ανεπίσημη σύνοψη του καταπληκτικού ντοκιμαντέρ, το οποίο προλογίζει το Netflix: «Η τεχνολογία της σειράς ντοκιμαντέρ σηκώνει το πέπλο της νύχτας και φανερώνει την άγνωστη ζωή πλασμάτων του κόσμου, από πεινασμένα λιοντάρια μέχρι νυχτερίδες».
Τοπία και ζώα αποκτούν άλλη διάσταση και άλλες ιδιότητες τη νύχτα και αυτά ακριβώς αποσκοπεί να φέρει στην επιφάνεια το Night on Earth.
Η σειρά χρειάστηκε περισσότερο από έναν χρόνο γυρισμάτων, σε 60 διαφορετικές τοποθεσίες 30 χωρών. Επιστράτευσε μάλιστα όλους όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με την καταγραφή της άγριας ζωής, ανθρώπους που έχουν συνεργαστεί στα κορυφαία ντοκιμαντέρ του BBC και του National Geographic.
«Θέλαμε να δείξουμε το χρώμα και τη μαγεία της νύχτας», λέει λιτά και περιεκτικά ο παραγωγός Bill Markham. Είχαν όμως έναν μεγάλο σκόπελο να ξεπεράσουν, τι ιστορίες μπορείς να δείξεις από τη Μητέρα Φύση που να συμβαίνουν τη νύχτα;
Η δυσκολία ήταν απύθμενη, καθώς η νυχτερινή ζωή των ζώων είναι άγνωστη ακόμα και στην επιστήμη. Η παρατήρηση της συμπεριφοράς των ζώων όταν πέφτει το σκοτάδι παραμένει εξάλλου ζητούμενο για την επιστημονική κοινότητα.
Οι δημιουργοί έπρεπε να σκεφτούν ανατρεπτικά. Εξίσου τεράστιες ήταν και οι τεχνικές απαιτήσεις. Έπρεπε να τροποποιήσουν τις κάμερες, να διαλέξουν άλλους φακούς και να βρουν τελικά συνεργεία διατεθειμένα να ρισκάρουν τη ζωή τους ώστε να βγουν στις αφιλόξενες νυχτερινές συνθήκες στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι.
Κάτω από τέτοιες συνθήκες, «δεν μπορείς να δεις και πολλά, ό,τι δεν φαίνεται στο βιζέρ», παρατηρεί ο Markham. Μόνο που κάποια από αυτά τα «πολλά» που δεν βλέπεις είναι επικίνδυνα, όπως έντομα και ερπετά, λαθροθήρες και κακοποιοί και τόσες ακόμα δυνητικά απειλητικές καταστάσεις.
Ο Markham, για παράδειγμα, ήταν επικεφαλής των γυρισμάτων στη Ζιμπάμπουε. Καταγράφοντας ένα κοπάδι ελεφάντων τη νύχτα, είδε λιοντάρια και ύαινες να στρέφονται σε ένα μωρό ελέφαντα και βρέθηκε εν αγνοία του μέσα στη δράση.
Άλλο πάλι συνεργείο ακολουθούσε κάτι φλαμίνγκο στο Μεξικό και μπήκε μέσα σε ένα ποτάμι γεμάτο κροκόδειλους. Δυσκολότερο ήταν μάλλον το έργο του συνεργείου που κινηματογραφούσε στο Περού και έπρεπε να αποφύγει τις επιθέσεις των νυχτερίδων-βάμπιρων.
Τη χειρότερη μοίρα είχε όμως ένας οπερατέρ που δαγκώθηκε από μακάκο στην Ταϊλάνδη και τον έτρεχαν να κάνει αντιλυσσικό εμβόλιο.
Πώς είναι να δουλεύεις σε συνθήκες απόλυτου σκότους
Το φως είναι προφανώς πολύ σπάνιο αγαθό όταν προσπαθείς να καταγράψεις νυχτερινές εικόνες. Εκεί που τα ντοκιμαντέρ φύσης ποντάρουν στα καθηλωτικά κοντινά στην άγρια ζωή και τις εντυπωσιακές λήψεις σε αργή κίνηση, από την ασφάλεια της απόστασης που χαρίζει ο τηλεφακός, όλα αυτά είναι αδύνατα μέσα στο σκοτάδι.
Οι συνθήκες χαμηλού φωτισμού απαγορεύουν τo slow motion και θέτουν απίστευτες προκλήσεις στους κινηματογραφιστές. Τις περισσότερες φορές ήταν υποχρεωμένοι να περιμένουν την πανσέληνο για να τραβούν το υλικό τους, στις λίγες ώρες που το Φεγγάρι ήταν πιο φωτεινό.
Αλλού ωστόσο, όπως μέσα στο δάσος, κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατό. Για να καταγράψει μια αποικία πιθήκων στην Αργεντινή, το συνεργείο έπρεπε να επιστρατεύσει την υπέρυθρη ακτινοβολία για να φωτίσει τα φυλλώματα.
Το φως δεν ήταν ορατό στους πιθήκους ή τους ανθρώπους, το έπιανε μόνο η μηχανή λήψης. Άλλο συνεργείο πέρασε νύχτες και νύχτες σε μια πανύψηλη πλατφόρμα 10 ορόφων στις ζούγκλες του Βόρνεο ώστε να μας δώσει ενσταντανέ θερμικής απεικόνισης της άγριας ζωής.
Εξίσου δύσκολο ήταν και το έργο του συνεργείου που επιφορτίστηκε να καταγράψει τη νυχτερινή ζωή των μεγάλων αιλουροειδών. Για να συλλάβουν φωτογραφικά τους αεικίνητους γατόπαρδους, προσάρμοσαν κάμερες σε τζιπ και οδηγούσαν με διόπτρες νυκτός, ώστε να μη διαταράσσουν με τους προβολείς του οχήματος το σκοτάδι της νύχτας.
Πλάι στα συνεργεία υπήρχαν πάντα επιστήμονες, αλλά και ντόπιοι οδηγοί που γνώριζαν καλά τα μέρη. Ό,τι έπιανε η κάμερα, ήταν αυτομάτως και νέα γνώση για την επιστήμη. Ξέραμε, ας πούμε, ότι οι γατόπαρδοι είναι ξύπνιοι τη νύχτα, δεν ξέραμε όμως ως τώρα τι ακριβώς κάνουν αυτές τις ώρες.
Στο επεισόδιο «Νύχτες της ζούγκλας» καταγράφηκε για πρώτη φορά ένας ουρακοτάγκος να τρώει κάτι τα μεσάνυχτα. Η επιστήμη δεν είχε ιδέα ότι το κάνουν αυτό.
Ακόμα και όταν δεν κατάφεραν να καταγράψουν αυτό που ήθελαν, οι εκπλήξεις που κόμιζε το βασίλειο των ζώων τη νύχτα ήταν πολλές και σπουδαίες. «Επειδή ξεπεράσαμε το όριο του σκότους, εξερευνήσαμε έναν νέο κόσμο όπου δεν ήξερες πραγματικά τι να περιμένεις», εξηγεί χαρακτηριστικά ο Markham.
Τι ακριβώς είναι το Night on Earth
Είναι μια μίνι σειρά ντοκιμαντέρ φύσης, σε 6 μέρη των 40-45 λεπτών, που γυρίστηκε με τη βοήθεια καινοτόμου εξοπλισμού. Μας μεταφέρει σε πολλά σημεία του κόσμου, πάντα βυθισμένα στο μαύρο, για να μας δείξει όχι μόνο τι κάνουν τα ζώα τη νύχτα, αλλά και πώς είναι ο κόσμος τους χωρίς φως.
Πώς κυνηγάς μετά τη δύση του ήλιου; Πώς ζευγαρώνεις όταν δεν βλέπεις τη μύτη σου; Η σειρά έχει επίσης και τη βελούδινη φωνή της βραβευμένης Σαμίρα Γουάιλι ως αφηγήτριας, ο συναισθηματισμός της οποίας δένει απόλυτα με τις εικόνες που μοιάζουν πολλές φορές να έχουν ξεπηδήσει από ταινία τρόμου.
Πλάσματα σαν ξωτικά και φαντάσματα κυκλοφορούν τη νύχτα, λες και το μεταφυσικό έγινε πραγματικότητα. Η ασυνήθιστη αυτή προσέγγιση κάνει τη φύση να μοιάζει ακόμα πιο μαγική και απόκοσμη.
Είναι μια πολύτιμη εξερεύνηση για το τι ακριβώς συμβαίνει στη φύση όταν πέφτει το σκοτάδι. Και είναι αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό, η κινηματογράφηση τη νύχτα, που το κάνει να μοιάζει τελείως διαφορετικό απ’ ό,τι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε ντοκιμαντέρ φύσης. Με τη φωνή συνήθως του Ντέιβιντ Ατένμπορο.
Κάμερες εξαιρετικά ευαίσθητες στο σεληνόφως έχουν επιστρατευτεί για να μας πουν τι κάνουν τα νυκτόβια ζώα όταν δεν μπορεί να τα δει κανείς. Και εδώ συγκρίσεις δεν μπορούν να γίνουν. Αυτή είναι η μεγάλη σαγήνη του Night on Earth, ότι δεν έχεις καμία προσδοκία για το τι θα δεις. Και αυτό που βλέπεις, πώς λειτουργούν τα ζώα στο σκοτάδι, είναι από μόνο του εντυπωσιακό.
Ακόμα και το απλό περπάτημα του λιονταριού είναι ολοκαίνουριο ως εικόνα. Η οπτική αυτή ελευθερία κατακτά αβίαστα τον πρώτο λόγο, προσδίδοντας κύρος σε ό,τι κι αν εξελίσσεται στην οθόνη. Όσο τετριμμένο κι αν είναι.
Τι μας λέει η Νύχτα στη Γη; Πως υπάρχουν πολλά ακόμα να ανακαλύψουμε για τη Γη και τα πλάσματά της. Ακόμα και όσα λέμε ότι ξέρουμε, ίσως δεν τα ξέρουμε με την αποφασιστικότητα που αρεσκόμαστε να τα περιβάλλουμε.
Το Night on Earth είναι ήδη στον θρόνο του, πλάι σε μεγάλες στιγμές της επικράτειας του ντοκιμαντέρ φύσης, όπως το Hostile Planet του Nat Geo και τα Planet Earth, Blue Planet και Our Planet.
Οι New York Times το συστήνουν ανεπιφύλακτα, περιλαμβάνοντάς το στα 50 καλύτερα πράγματα που μπορείς να δεις αυτή τη στιγμή στο Netflix.
Τα ζώα όπως δεν τα έχεις ξαναδεί λοιπόν…
