Χωρίς τα φυτά, οι άνθρωποι και τα ζώα δε θα μπορούσαν να επιβιώσουν· δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς που πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί λάτρευαν τα φυτά και προσπαθούσαν να έρθουν σε επικοινωνία μαζί τους μέσω τελετών και άλλων τρόπων.

Στην εποχή μας, ωστόσο, οι «γητευτές των φυτών», δηλαδή οι υπερευαίσθητοι λάτρεις των φυτών που μιλούν στα νεαρά λάχανά τους ή παίζουν Μότσαρτ στις ορχιδέες τους, έχουν διασυρθεί σε μεγάλο βαθμό. Ακόμα και ο πρίγκιπας Κάρολος του Ηνωμένου Βασιλείου, όντας φανατικός κηπουρός, δηλώνει πως έχει αποκληθεί «τρελός» για τη συνήθειά του να μιλά με τα δέντρα και τα φυτά του. Αυτός ο μοντέρνος τρόπος επικοινωνίας με τα φυτά ήρθε στο προσκήνιο στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, κυρίως λόγω του μπεστ-σέλερ Η μυστική ζωή των φυτών¸ το οποίο φέρεται να αποδεικνύει ότι τα φυτά είναι ενσυνείδητα όντα με συναισθήματα που μπορούν να επικοινωνούν με τους ανθρώπους.

Το βιβλίο έγινε αργότερα ντοκιμαντέρ, ωστόσο το περιεχόμενό του χαρακτηρίστηκε ως ψευδοεπιστήμη από τους επιστήμονες.

Μετά από τέσσερις δεκαετίες και αμέτρητες επιστημονικές έρευνες, οι πόλεμοι για την κουλτούρα των φυτών αναζωπυρώνονται, με κάποιους να ζητούν την ηθική μεταχείριση των φυτών.

Η ελβετική Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ηθικής στη μη-ανθρώπινη Βιοτεχνολογία τάσσεται υπέρ της «ηθικής θεώρησης των φυτών».

Ο Michael Marder, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της χώρας των Βάσκων στην Ισπανία, υποστηρίζει πως η αδιαφορία των ανθρώπων απέναντι στα φυτά έχει οδηγήσει σε άγνοια για πολλές πλευρές της ύπαρξής τους. Η μείωση της βιοποικιλότητας του πράσινου, μετατρέποντάς το σε αποθήκη ενέργειας ή βιταμινών είναι, σύμφωνα με τον Marder, πολύ λανθασμένη.

Μια νέα έρευνα έδειξε ότι τα φυτά, ενώ δεν έχουν κάποιο κεντρικό νευρικό σύστημα, έχουν ζωή με όλη την έννοια της λέξεως. Οι βιολόγοι έχουν βρει κύτταρα που επιτρέπουν στα φυτά να βλέπουν, να μυρίζονται, να αισθάνονται και να θυμούνται. Ο Daniel Chamovitz, βιολόγος, λέει ότι τα φυτά είναι πολύ πιο περίπλοκα απ’ όσο γνωρίζαμε και έχουν «πλήρη αντίληψη του κόσμου γύρω τους».

Μια καίρια ανακάλυψη σχετικά με την επικοινωνία των φυτών είναι το ότι τα μπιζέλια μπορούν να «εκπέμψουν σήμα» σε άλλα μπιζέλια στο ίδιο χωράφι. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Ben-Gurion του Ισραήλ βρήκαν ότι μπιζέλια που εκτέθηκαν σε ξηρασία εξέκριναν χημικές ουσίες από τις ρίζες τους, οι οποίες έκαναν τα κοντινά μη εκτεθειμένα φυτά να θωρακιστούν για την αντιμετώπιση της ξηρασίας. Αυτή είναι μοναχά μια από τις πολλές έρευνες που έδειξαν ότι τα φυτά μπορούν όχι μόνο να μαθαίνουν από τις πληροφορίες αλλά και να αντιδρούν και να θυμούνται.

Από μια γενικότερη άποψη, οι ανακαλύψεις αυτές ίσως μοιάζουν με καθαρή νίκη για τους γητευτές των φυτών. Ωστόσο, καλό θα ήταν να μην προτρέχουν.

«Πρέπει να γνωρίζουμε τις περιστάσεις αυτές όταν χρησιμοποιούμε τα φυτά σαν οθόνες προβολής των ανησυχιών μας» λέει ο Marder, απαντώντας στο αν μιλά με τα φυτά του. «Ας μην υποθέτουμε πως η υποκειμενικότητα των φυτών είναι ίδια με την ανθρώπινη». Τονίζει επίσης πως το γεγονός ότι τα φυτά αισθάνονται και σκέφτονται δε σημαίνει απαραίτητα πως έχουν ανθρώπινα συναισθήματα και ικανότητα αφηρημένης σκέψης.

Πάντως, είναι βέβαιο πως τα φυτά δεν απαντούν στις απελπισμένες προσπάθειες επικοινωνίας των ανθρώπων. Ο λόγος είναι προφανής: δεν έχουν ανάγκη τους ανθρώπους. «Τα φυτά μπορούν να επιβιώσουν μια χαρά χωρίς εμάς» λέει ο Chamovitz. «Εμείς όμως δε θα μπορούσαμε ούτε λεπτό χωρίς αυτά».