Σε μερικές δεκαετίες τα ράφια με τα κρασιά στα σούπερ-μάρκετ και τις κάβες θα έχουν ετικέτες από πολύ διαφορετικές περιοχές, μερικές ανύπαρκτες σήμερα στον παγκόσμιο «χάρτη» της οινοπαραγωγής.
Οι οινοπαραγωγικές χώρες, ιδίως της Νότιας Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, απειλούνται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με μείωση παραγωγής έως 85%, σύμφωνα με μία νέα διεθνή επιστημονική έρευνα, που γενικά προβλέπει τα αμπέλια να μετακινούνται από τον Νότο προς τον Βορρά.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, η μελέτη εκτιμά ότι, καθώς θα ανεβαίνει ο «πυρετός» της Γης και το κλίμα θα γίνεται ολοένα πιο θερμό και ξηρό, ενώ παράλληλα η παγκόσμια ζήτηση για κρασιά θα αυξάνει συνεχώς, νέες περιοχές θα αναδειχτούν στον «χάρτη» των κρασιών παγκοσμίως, όπως η βόρεια Ευρώπη, οι βορειοδυτικές ΗΠΑ και η Κίνα, υποσκάπτοντας την κυριαρχία των παραδοσιακών, όπως το Μπορντό στη Γαλλία, η Τοσκάνη στην Ιταλία και η Καλιφόρνια.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Λι Χάνα από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια- Σάντα Μπάρμπαρα και την περιβαλλοντική οργάνωση Conservation International, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν» και το «Live Science», επισημαίνουν ότι τα αμπέλια αποτελούν άκρως ευαίσθητα φυτά, ευάλωτα και στις παραμικρές αλλαγές του περιβάλλοντος, όπως στον ήλιο, στη βροχή, στη θερμοκρασία και στην υγρασία.
Οι ερευνητές, χρησιμοποίησαν 17 διαφορετικά κλιματικά μοντέλα, που προβλέπουν διάφορα σενάρια για τη μελλοντική άνοδο της θερμοκρασίας. Όλα λίγο- πολύ καταλήγουν στο ότι θα υπάρξει μια δραματική αναστάτωση στον κόσμο του κρασιού διεθνώς. Καθώς ο πλανήτης συνεχώς θερμαίνεται και ο καιρός γίνεται πιο ασταθής σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, η αμπελουργία θα δεχθεί πιέσεις και, σύμφωνα με τη μελέτη, θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στις οινοπαραγωγικές περιοχές έως το 2050.
«Περιμέναμε να δούμε σημαντικές μεταβολές, αλλά όχι σε αυτό τον βαθμό. Το δεδομένο είναι ότι η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε μια τεράστια αναδιάταξη της γεωγραφικής κατανομής της οινοπαραγωγής», δήλωσε ο Λι Χάνα σχετικά με τις προβλέψεις των μοντέλων που εφάρμοσαν οι ερευνητές. Όπως είπε, «θα είναι όλο και πιο δύσκολο να καλλιεργηθούν οι ποικιλίες που σήμερα ευδοκιμούν στην Ευρώπη».
Μέχρι τα μέσα του τρέχοντος αιώνα, τεράστιες περιοχές στη Νότια Ευρώπη (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία κ.α.) προβλέπεται ότι θα έχουν γίνει ακατάλληλες πλέον για την παραγωγή κρασιών, με συνέπεια η παραγωγή από αυτές τις περιοχές να μειωθεί περίπου κατά τα δύο τρίτα. Στις περιοχές του Μπορντό, της Τοσκάνης και του Ρήνου η μείωση της οινοπαραγωγής μπορεί να φθάσει το 85% έως το 2050.
Επίσης, ανάλογες επιπτώσεις θα υπάρξουν στην Αυστραλία (μείωση παραγωγής έως 74%), καθώς επίσης στις φημισμένες κοιλάδες Νάπα και Σονόμα της Καλιφόρνια (μείωση έως 70%), που πλέον θα είναι τόσο ξηρές και ζεστές, ώστε σταδιακά τα κρασιά τους μπορεί να εξαφανιστούν από τα ράφια των καταστημάτων ανά τον πλανήτη. Ακόμα, υποχώρηση της οινοπαραγωγής αναμένεται κατά 55% στη Νότια Αφρική και κατά 40% στη Χιλή.
Σε παραδοσιακές περιοχές, όπου θα διασωθεί η καλλιέργεια αμπελιών, αυτή πιθανότατα θα απαιτεί πια πολύ μεγαλύτερες ποσότητες νερού για την άρδευση, κάτι που όμως θα δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες, με δεδομένη τη σταδιακή έλλειψη των υδάτινων αποθεμάτων σε πολλές περιοχές της Γης. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συνέπεια θα είναι ότι η παραγωγή κρασιών στη Νότια Ευρώπη, την Καλιφόρνια κ.α. θα γίνει πιο δαπανηρή υπόθεση, ασκώντας ανοδικές πιέσεις και στις τιμές των προϊόντων τους.
Μια άλλη περιβαλλοντική επίπτωση θα είναι ότι οι μελλοντικές οινοπαραγωγικές περιοχές θα αναδυθούν σε οικοσυστήματα με μεγαλύτερο υψόμετρο και χαμηλότερη θερμοκρασία, που όμως σήμερα αποτελούν συχνά το τελευταίο καταφύγιο επαπειλούμενων ειδών. Κάτι τέτοιο πιθανώς θα ξεσηκώσει αντιδράσεις από οικολογικές οργανώσεις λόγω των απειλών στην παγκόσμια βιοποικιλότητα.
Για παράδειγμα, χώρες με τεράστια εσωτερική αγορά όπως η Κίνα, η οποία σήμερα εισάγει τα περισσότερα κρασιά που καταναλώνει (μεταξύ αυτών και ελληνικά), είναι πιθανό ότι στο μέλλον θα ενθαρρύνει τη δική της εγχώρια οινοπαραγωγή. Όμως, συμπτωματικά, αυτό αναμένεται να συμβεί σε ημιορεινές περιοχές, όπου σήμερα ζουν τα τελευταία «πάντα», ίσως τα πιο αναγνωρίσιμα ζώα του πλανήτη.
Μεταξύ άλλων, οι ερευνητές συνιστούν στους παραγωγούς ως «αμυντικές» κινήσεις την υιοθέτηση νέων τεχνικών προστασίας των αμπελιών από τη ζέστη, καθώς και τη σταδιακή καλλιέργεια νέων ποικιλιών αμπελιών πιο ανθεκτικών στην ξηρασία. Παράλληλα, προτείνουν το έγκαιρο μάρκετινγκ αυτών των νέων ποικιλιών στην αγορά, ώστε να τραβήξουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών.
