Η Τάφρος των Μαριανών έχει περιγραφεί σαν ένα απόκοσμο τοπίο που θυμίζει «εξωγήινο», καθώς πρόκειται για το βαθύτερο σημείο στον πλανήτη μας, 11.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού Ωκεανού. Οι συνθήκες που επικρατούν μπορούν να χαρακτηριστούν ακραίες.

Σε αυτές συγκαταλέγεται η χαμηλή θερμοκρασία, πίεση περίπου 1.100 μεγαλύτερη από εκείνη στην επιφάνεια της θάλασσας, πλήρες σκοτάδι

Παρόλα αυτά η ζωή δεν απουσιάζει, καθώς ένα άκρως δραστήριο οικοσύστημα μικροβίων ανακαλύφθηκε από μια διεθνής επιστημονική ομάδα. Για την έρευνα, χρησιμοποιήθηκε ένα μη επανδρωμένο ρομποτικό βαθυσκάφος βάρους 600 κιλών, το οποίο συνέλλεξε δείγματα από το λασπωμένο ίζημα του βυθού σε βάθος έως 20 εκατοστών.

Η ανάλυση έδειξε μεγάλες ποσότητες οξυγόνου και ένα μεγάλο αριθμό μικροβίων. Κάθε κυβικό εκατοστό του ιζήματος του βυθού περιείχε περίπου 10 εκατ. μικρόβια. Μάλιστα, οι πρωτόγονοι μονοκύτταροι μικροοργανισμοί ήσαν δέκα φορές περισσότεροι και δύο φορές πιο δραστήριοι σε βάθος 11 χιλιομέτρων από ό,τι σε πιο ρηχά νερά βάθους πέντε έως έξι χιλιομέτρων.

«Τα βαθύτερα μέρη των βαθιών θαλασσών σίγουρα δεν αποτελούν νεκρές ζώνες», ανέφερε ο σκοτσέζος ερευνητής Ρόμπερτ Τούρνεβιτς. «Αυτά τα μικρόβια αναπνέουν όπως εμείς. Υπάρχει εντυπωσιακά μεγάλη ποσότητα τροφής εκεί κάτω και μάλιστα φρέσκια και πολύ θρεπτική», πρόσθεσε.

Τα μικρόβια βρίσκουν αφθονία νεκρής φυτικής και ζωικής ύλης, που καταβυθίζεται σιγά-σιγά από τα μικρότερα βάθη και αποσυντίθεται αργά όταν πια φθάσει στο βυθό και αρχίσει να μετατρέπεται σε ίζημα.

Είναι τελικά τόσο μεγάλες αυτές οι ποσότητες οργανικών υλικών (βρώσιμων από τα μικρόβια), που οι επιστήμονες δεν αποκλείουν πλέον ότι η τάφρος και οι άλλες αβυσσαλέες περιοχές των ωκεανών, παρόλο που αποτελούν μόνο το 2% των παγκόσμιων ωκεανών, παίζουν τελικά ρόλο – κλειδί στον λεγόμενο «κύκλο του άνθρακα» στον πλανήτη μας και, κατά συνέπεια, στη ρύθμιση του κλίματος της Γης.

Οι επιστήμονες σχεδιάζουν να κάνουν εντός του 2013 ανάλογη συλλογή δειγμάτων από το δεύτερο βαθύτερο σημείο των ωκεανών, την τάφρο Κερμαντέκ – Τόνγκα, κοντά στις νήσους Φίτζι του Ειρηνικού, σε βάθος 10,8 χιλιομέτρων.