Μετά από πολύχρονη αναμονή, αστροφυσικοί από ολόκληρο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν για τα επίσημα εγκαίνια του μεγαλύτερου και πλέον ισχυρού ραδιοτηλεσκόπιου στη Γη. Το Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array, ή απλά ALMA, βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, σε υψόμετρο πάνω από 5.000 μέτρα στην οροσειρά των Άνδεων.
Η κατασκευή του διήρκησε πολλά χρόνια, ενώ χρειάστηκαν πάνω από 1,3 δισ. δολάρια. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ πολλών χωρών. Χιλή, ΗΠΑ, δεκάδες χώρες από την ανατολική Ασία, τη Β. Αμερική και την Ευρώπη συνεργάστηκαν για την κατασκευή του εντυπωσιακού τηλεσκοπίου.
Παρά το γεγονός ότι τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν μόλις χτες, λειτουργούσε ήδη κάμποσο καιρό, αν και αρκετά κάτω από τις πλήρεις δυνατότητές του.
Μάλιστα ανακοινώθηκαν κιόλας από τους αστρονόμους σημαντικές ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου, το οποίο φαίνεται πως μπορεί να ξαναγράψει την ιστορία του σύμπαντος. Ήδη, το ALMA ανίχνευσε τα πιο μακρινά μόρια νερού που έχουν ποτέ βρεθεί στο διάστημα, σε απόσταση περίπου 12,7 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.
Στην πραγματικότητα πρόκειται όχι για ένα τηλεσκόπιο, αλλά για μια διάταξη 66 ξεχωριστών αλλά διασυνδεμένων ραδιοτηλεσκοπίων (τα περισσότερα με διάμετρο 12 μέτρων). Από κοινού συνεργάζονται για να δημιουργήσουν εικόνες τόσο λεπτομερείς, που μόνο ένα ενιαίο γιγάντιο τηλεσκόπιο διαμέτρου 16 χιλιομέτρων θα μπορούσε να δώσει. Προς το παρόν, λειτουργούν οι 56 αντένες, βάρους 1 τόνου η κάθε μία, ενώ όλες θα τεθούν σε λειτουργία έως το καλοκαίρι.
Για την επεξεργασία των στοιχείων του ALMA, χρησιμοποιείται ένας υπερυπολογιστής ικανός για 17 πεντάκις εκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο!
Με αφορμή τα εγκαίνια του ALMA, μια ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής το Γιοακίν Βιέιρα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, ανακοίνωσαν πως μέσω του ραδιοτηλεσκοπίου παρατήρησαν ότι οι πιο έντονες φάσεις εκρηκτικής δημιουργίας νέων άστρων στο σύμπαν έλαβαν χώρα πολύ νωρίτερα από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι αστρονόμοι.
Από τα δεδομένα που συγκέντρωσαν οι επιστήμονες, προκύπτει ότι στην «αυγή» κιόλας του σύμπαντος, στο εσωτερικό γαλαξιών, ήδη υπήρχε ένας «οργασμός» γέννησης τουλάχιστον 1.000 άστρων κάθε χρόνο (έναντι μόλις ενός το χρόνο στο δικό μας γαλαξία). Αυτό συνέβαινε περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια νωρίτερα από τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις.
Μάλιστα, σε έναν από τους γαλαξίες-νήπια εντοπίστηκαν μόρια νερού! Αυτός βρίσκεται σε τέτοια απόσταση, ώστε το φως του ξεκίνησε το μακρινό ταξίδι του προς τον πλανήτη μας όταν ακόμα το σύμπαν είχε ηλικία μόνο ενός δισεκατομμυρίου ετών φωτός. Είναι η πιο μακρινή στο χωρόχρονο ανίχνευση νερού που έχει γίνει ποτέ.
Δείτε φωτογραφίες από το ALMA….
Στις παρακάτω φωτογραφίες φαίνεται ο τρόπος που «βλέπει» το σύμπαν ένα τηλεσκόπιο σαν το γνωστό Hubble, και πώς το ALMA…
Η εικόνα του σύμπαντος μέσω του ALMA
Η εικόνα του σύμπαντος μέσω τηλεσκοπίου σαν το Hubble
Η εικόνα του σύμπαντος συνδυάζοντας τα δύο τηλεσκόπια