Η πενθήμερη απόδραση στη Νήσο Στιούαρτ (ή Ρακιούρα) στη Νέα Ζηλανδία για πεζοπορία και εξερεύνηση, σημάδεψε ανεξίτηλα την ψυχή της Liz Carlson, μιας ταξιδιωτικής μπλόγκερ από τις ΗΠΑ, που είδε μπροστά στα μάτια της σε παραλία του κόλπου Μέισον, τουλάχιστον 145 φάλαινες που έχασαν τον προσανατολισμό τους και εξόκειλαν στην παραλία, να ψυχορραγούν.
«Ήταν μια από εκείνες τις στιγμές που σου πέφτει το σαγόνι», δήλωσε στο BBC η μπλόγκερ. «Πήγαμε στην παραλία το ηλιοβασίλεμα και παρατηρήσαμε κάτι στα ρηχά. Όταν συνειδητοποιήσαμε πως ήταν φάλαινες, πετάξαμε τον εξοπλισμό μας και τρέξαμε να τις βοηθήσουμε».
Δεν είχε ξαναδεί φάλαινες σε άγρια κατάσταση. «Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει γι’ αυτό, ήταν απλά τρομακτικό», αναφέρει. Μαζί με τον φίλο της έσπευσαν να βοηθήσουν τις φάλαινες προσπαθώντας να τις σπρώξουν σε πιο βαθιά νερά. «Γρήγορα όμως καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, γιατί απλά είναι πολύ μεγάλες. Η ματαιότητα ήταν το χειρότερο. Φώναζαν η μία στην άλλη, μίλαγαν και σπαρταρούσαν αλλά δεν υπήρχε τρόπος να τις βοηθήσεις».
Η παραλία, όπως και το νησί άλλωστε, είναι απομονωμένη και δεν ήταν εύκολο να βρουν βοήθεια. Δεν είχαν συναντήσει κάποιο πεζοπόρο τις δύο προηγούμενες μέρες που εξερευνούσαν την περιοχή, ήξεραν όμως πως σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από εκείνο το σημείο υπάρχει μια καλύβα που αποτελεί τη βάση κάποιων εργατών. Χωρίς σήμα στα κινητά τους τηλέφωνα ήλπιζαν πως στην καλύβα θα υπήρχε ασύρματος ώστε να καλέσουν σε βοήθεια. Ο φίλος της Julian Ripoll προσφέρθηκε να πάει τρέχοντας μέχρι την καλύβα αφήνοντας τη Liz μόνη της σε μια αχανή παραλία -μήκους 19 χιλιομέτρων- γεμάτη από φάλαινες που περίμεναν το τέλος.
«Ποτέ δεν θα ξεχάσω το κλάμα τους, τον τρόπο που με κοίταζαν καθώς καθόμουν δίπλα τους στο νερό, το πόσο απεγνωσμένα προσπαθούσαν να κολυμπήσουν αλλά το βάρος τους τις έχωνε όλο και πιο βαθιά στην άμμο», έγραψε στο Instagram. «Η καρδιά μου έσπασε εντελώς».
Κάποια στιγμή εντόπισε μια μικρή φάλαινα και προσπάθησε να τη σπρώξει στο νερό. Και τα κατάφερε, καθώς το βάρος της ήταν σαφώς μικρότερο από τις υπόλοιπες.
«Έδωσα ό,τι είχα για να τη σπρώξω στο νερό, αλλά εκείνη επέστρεφε έξω στην παραλία», δήλωσε η 30χρονη στο BBC. «Όταν έφυγε ο Julian κάθισα εκεί δίπλα της. Μπορείς να αισθανθείς τον φόβο στα ζώα, σε κοιτούν, σε βλέπουν και έχουν πολύ ανθρώπινα μάτια».
«Ήξερα ότι ο θάνατός τους ήταν αναπόφευκτος. Έκατσα στην άμμο με τα γόνατά μου, ούρλιαζα από απογοήτευση και έκλαιγα, υπό τον ήχο δεκάδων φαλαινών που ξεψυχούσαν πίσω μου», έγραψε στο Instagram.
Λίγες ώρες αργότερα ο Julian επέστρεψε στην παραλία μαζί με μια ομάδα από δασοφύλακες. Είχε πέσει όμως το σκοτάδι και δεν μπορούσε να γίνει τίποτα. Οι περισσότερες φάλαινες ήταν αποπροσανατολισμένες και εξακολουθούσε να υπάρχει άμπωτη.
Έτσι η Liz και ο Julian πήγαν στο χώρο που είχαν κατασκηνώσει ελπίζοντας πως κατά τη διάρκεια της νύχτας τα δύο κοπάδια φαλαινών θα κατάφερναν να επιστρέψουν στον ωκεανό.
Το επόμενο πρωί η κατάσταση είχε γίνει ακόμα πιο άσχημη. Υπήρχε άμπωτη και οι φάλαινες κείτονταν σε στεγνή άμμο. Κάποιες είχαν ήδη πεθάνει και κάποιες άλλες πονούσαν και τις έκαιγε ο ήλιος. «Είχαν δάκρυα στα μάτια τους. Έκλαιγαν και έκαναν λυπηρούς ήχους», περιγράφει η Liz. Ήταν πια ξεκάθαρο πως δεν υπήρχε σωτηρία. Χρειάζονταν πέντε άτομα για να μετακινήσουν μια φάλαινα στο νερό και οι φάλαινες στην παραλία ήταν εκατοντάδες. Επιπλέον, το δυναμικό ήταν πολύ μικρό, ενώ δεν υπήρχε χρόνος για να έρθει βοήθεια.
Έτσι, οι δασοφύλακες πήραν την απόφαση να προχωρήσουν σε ευθανασία όσων βρίσκονταν ακόμα στη ζωή. Η εναλλακτική που υπήρχε ήταν να τις αφήσουν εκεί να βιώσουν έναν αργό και οδυνηρό θάνατο.
Το Υπουργείο Προστασίας Άγριας Ζωής της Νέας Ζηλανδίας ανέφερε πως οι σοροί των φαλαινών θα μείνουν στην παραλία και η φύση θα φροντίσει για αυτές.
Σύμφωνα με το Υπουργείο δεν είναι ξεκάθαρο γιατί οι φάλαινες βρέθηκαν στα ρηχά. Μεμονωμένα περιστατικά είναι συχνά στη Νέα Ζηλανδία, αλλά τόσο μαζικά σπανίζουν.
Οι φάλαινες κολυμπούν μόνο προς τα εμπρός και κινδυνεύουν να εξοκείλουν εάν βρεθούν σε πολύ ρηχά νερά. Το φαινόμενο μπορεί να οφείλεται σε ασθένεια των θηλαστικών ή σε σφάλμα πλοήγησης. Ένα άλλο ενδεχόμενο έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι φάλαινες πιλότοι είναι εξαιρετικά κοινωνικές και «όταν μια φάλαινα χάσει το δρόμο της και εξοκείλει, τα υπόλοιπα μέλη του κοπαδιού της θα κινηθούν προς το μέρος της για να τη βοηθήσουν».