Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βιέννης δεν πίστευαν στα μάτια τους όταν είδαν τους παπαγάλους να φτιάχνουν αγκίστρια από εύπλαστα υλικά για να πιάσουν ξηρούς καρπούς από δυσπρόσιτα μέρη. Το θέλετε ακόμα πιο εντυπωσιακό; Οι παπαγάλοι δεν είχαν δει ποτέ στη ζωή τους αγκίστρια!

Σε μια δεύτερη δοκιμασία, τα πουλιά έπρεπε να ισιώσουν και πάλι το αγκίστρι για να σπρώξουν αυτή τη φορά το φαγητό από έναν διαφορετικό σωλήνα. Κάποια τα κατάφεραν μάλιστα και στα δύο τεστ επιδεικνύοντας μια τρομακτική νοημοσύνη σε έργα που δεν είχαν ξανακάνει ποτέ. Έπρεπε να εφεύρουν δηλαδή λύσεις από υλικά που δεν υπάρχουν στον κόσμο τους και να φτιάξουν εργαλεία που δεν χρησιμοποιούν ακριβώς στην καθημερινότητά τους!

Ο νέος κύκλος πειραμάτων έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που ήξεραν οι ζωολόγοι ήδη από τις αρχές του 2000, όταν ένα κοράκι ονόματι Μπέτι είχε σοκάρει την επιστημονική κοινότητα φτιάχνοντας κι αυτή αγκίστρια για να ανακτήσει φαγητό από δυσπρόσιτους σωλήνες. Κι ενώ τότε η γνωστική δεξιότητα των πουλιών ήταν ακόμα αρκετά ασυνήθιστη ερευνητικά, πλέον ξέρουμε καλά πως κοράκια και παπαγάλοι προβαίνουν σε περίπλοκες αλληλουχίες σκέψεων και συμπεριφορών, με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι πίθηκοι, οι χιμπατζήδες και οι άνθρωποι. pgglkos1 Λέγεται συχνά στην επιστήμη ότι η κατασκευή εργαλείων ήταν αυτή που έκανε τον άνθρωπο άνθρωπο, μόνο που στο ζωικό βασίλειο παρατηρείται υπόπτως συχνά μια τέτοια συμπεριφορά. Ήδη από το 1990 η περιβόητη Τζέιν Γκούνταλ είδε πως οι χιμπατζήδες της έφτιαχναν εργαλεία για να ξετρυπώνουν τους τερμίτες από τις φωλιές τους ή χρησιμοποιούσαν κατασκευές από φύλλα για να προστατεύονται από τη βροχή. Αλλά και οι ελέφαντες κόβουν κλαδιά για να διώχνουν τις πάντα ενοχλητικές μύγες από πάνω τους, ενώ και οι αρκούδες χρησιμοποιούν πέτρες για την… απολέπιση του σώματός τους. Ακόμα και μύγες έχουν εκπαιδευτεί στη χρήση εργαλείων!

Είναι όμως η διαδικασία της κατασκευής εργαλείων και όχι η απλή χρήση τους αυτή που ευθύνεται για την ανώτερη νοημοσύνη κορακιών και ιδίως παπαγάλων, κάτι που παραμένει αρκετά σπάνιο στον ζωικό κόσμο. Κι ενώ κοράκια και τρυποκάρυδοι έχουν εντοπιστεί να κάνουν δημιουργικότατες χρήσεις εργαλειακών κατασκευών, είναι και πάλι οι παπαγάλοι αυτοί που μπορούν και τροποποιούν ένα εργαλείο για μια νέα χρήση, μια ανώτερη γνωστική λειτουργία δηλαδή. Ο βουνίσιος παπαγάλος της Νέας Ζηλάνδιας εξάλλου, το πανούργο κέα, χρησιμοποιεί ξυλάκια για να απενεργοποιεί τις ανθρώπινες παγίδες! pgglkos2 Όπως μας λένε οι επιστήμονες, η ανώτερη γνωστική ικανότητα των παπαγάλων ντροπιάζει τα παιδιά του ανθρώπου όταν μιλάμε για προβλήματα δεξιότητας που απαιτούν σκέψη έξω από τα συνηθισμένα. Τα περισσότερα παιδιά κάτω των πέντε ετών αποτυγχάνουν εξάλλου στο τεστ των παπαγάλων με το αγκίστρι και πρέπει να φτάσουν στα οχτώ τους χρόνια (κατά μέσο όρο πάντα) για να σημειώσουν αντίστοιχες επιδόσεις με τα τροπικά πουλιά…