Στις 8 Νοεμβρίου 2013 οι Φιλιππίνες δέχονται το φονικό χτύπημα του τυφώνα Haiyan, που εξαφάνισε τα πάντα στο πέρασμά του. Περνώντας αρχικά από την ανατολική επαρχία του Guiuan ισοπέδωσε ό,τι βρήκε μπροστά του πριν κινηθεί στα δυτικά της χώρας, διαλύοντας τα γραφικά νησάκια των Φιλιππίνων και συνεχίσει την καταστροφική του πορεία προς το Βιετνάμ και το Λάος.
Καθώς οι άνεμοι έπνεαν με ταχύτητα 194 χιλιομέτρων την ώρα τα φοινικόδεντρα έσπαγαν στα δύο, τα κτίρια διαλύονταν και τα οχήματα διέγραφαν μια τρελή πορεία στον αέρα καταλήγοντας στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο. Μέσα σε 48 ώρες περισσότερα από ένα εκατομμύριο σπίτια διαλύθηκαν και πάνω από 6.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Οι εικόνες που έκαναν το γύρο του κόσμου ήταν σοκαριστικές. Εικόνες απόλυτης καταστροφής με τα ερείπια να γεμίζουν τους δρόμους και τις άλλοτε γραφικές παραλίες. Παιδιά περπατούσαν σαστισμένα ανάμεσα τους και χειρόγραφες πινακίδες έκαναν έκκληση για βοήθεια και ανάγκη φαγητού, νερού και στέγης. Η ζωή είχε δώσει τη θέση της στη σκόνη και το θάνατο.
Η Μαλαπάσκουα, ένα μικρό νησιωτικό θέρετρο, που βρέθηκε στην πορεία του τυφώνα, καταστράφηκε στο μεγαλύτερο μέρος της. Τα σπίτια έγιναν μια άμορφη μάζα, οι βάρκες διαλύθηκαν, κάθε μορφή επικοινωνίας χάθηκε, το ίδιο και η ηλεκτροδότηση. Στα μάτια των περισσοτέρων το άλλοτε διάσημο μέρος που γέμιζε με τουρίστες είχε σβηστεί από το χάρτη. Υπήρχε ακόμα όμως μια μικρή ελπίδα ζωντανή: η Μαλαπάσκουα είχε ακόμα τους καρχαρίες της.
Καρχαρίες, μια τουριστική ατραξιόν
Ο καρχαρίας του γένους Αλωπίας (Alopias vulpinus – thresher shark) είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός και κύριο χαρακτηριστικό του είναι ο μεγάλος άνω λοβός του πτερυγίου του που το χρησιμοποιεί για να μαστιγώνει τα κοπάδια των ψαριών και να τα τρώει.
Κάθε μέρα οι καρχαρίες κατευθύνονται στο Monad Shoal, ένα βυθισμένο νησάκι στα ανοιχτά των ακτών της Μαλαπάσκουα που δεν έχουν επιλέξει τυχαία. Ο καρχαρίας αυτός, όπως και άλλα άγρια είδη, φιλοξενούν ένα μεγάλο αριθμό εξωτερικών παρασίτων. Για να απαλλαγούν από αυτά, νωρίς το πρωί, πλησιάζουν την ακτή και ωφελούνται από τις «υπηρεσίες» των μικρότερων ψαριών, που ουσιαστικά τρώνε τα παράσιτα, καθαρίζοντας τους καρχαρίες. Ο ύφαλος έχει επίσης και μεγάλες ποσότητες από σαρδέλες και έτσι ο χρόνος που περνάνε οι καρχαρίες στους «σταθμούς καθαρισμού» τούς επιτρέπει επίσης να κυνηγούν και να τρέφονται.
Οι δύτες επισκέπτονται αυτή την περιοχή από το 1999 για να γίνουν μάρτυρες αυτού του θαύματος της φύσης. Βουτάνε στα 20 μέτρα και περιμένουν τους καρχαρίες να πλησιάσουν. «Δεν υπάρχουν κλουβιά, ούτε δολώματα, έχουμε εντάξει τους καρχαρίες στο τουριστικό προϊόν μας» λέει στο BBC η Anna Oposa, ένα από τα ιδρυτικά μέλη του γκρουπ «Save Philippine Seas». Οι καρχαρίες λοιπόν κατάφεραν να βοηθήσουν τη Μαλαπάσκουα να γεννηθεί ξανά από τις καταστροφές συνέπειες του τυφώνα Haiyan.
«Δύο είναι οι λόγοι που βοήθησαν στην ανοικοδόμηση της Μαλαπάσκουα. Πρώτον παλιοί και νέοι τουρίστες αγαπούν το νησί τόσο πολύ που προσέφεραν κάθε είδους βοήθεια για να φτιαχτούν όλα τα κατεστραμμένα. Δεύτερον οι καρχαρίες δεν επηρεάστηκαν από τον τυφώνα με αποτέλεσμα μέσα σε λίγες εβδομάδες να επανέλθουν οι ορδές τουριστών που πήγαιναν να τους δουν, ενισχύοντας το εισόδημα των ντόπιων» λέει η Oposa.
O Στιβ ντε Νιφ, φωτορεπόρτερ από τις Φιλιππίνες, ταξίδεψε πολύ σε όλη τη χώρα για να καταγράψει τις απώλειες που προκάλεσε ο τυφώνας. «Δύο μέρες μετά το πέρασμα του Haiyan κάποιοι ντόπιοι πήρε τη μοναδική βάρκα που δεν είχε καταστραφεί και πήγαν να ελέγξουν την κατάσταση στο Monad Shoal. Ευτυχώς κανένας από τους ύφαλους δεν είχε υποστεί ζημιές και οι καρχαρίες συνεχίζουν να τριγυρνούν εκεί» λέει ο Νιφ. Χάρη στον οικοτουρισμό η Μαλαπάσκουα επέστρεφε στην ήρεμη καθημερινότητά της.
«Όταν επέστρεψα στο νησί λίγες μέρες μετά το χτύπημα του τυφώνα δεν μπορούσα να αναγνωρίσω το μέρος. Έμοιαζε λες και ένας γίγαντας είχε πατήσει πάνω του. Θυμάμαι ότι πολύ συχνά χανόμουν καθώς σημάδια όπως καλύβες και δομές είχαν καταστραφεί. Τώρα όλα μοιάζουν όπως πριν. Σπίτια, θέρετρα και καταστήματα με καταδυτικά είδη χτίστηκαν ξανά. Κάποιοι ντόπιοι λένε ότι τώρα τα σπίτια τους είναι πιο γερά και ασφαλή» λέει η Oposa.
Οι ντόπιοι γνωρίζουν πολύ καλά πόσο σημαντικοί είναι οι καρχαρίες στην ανάπτυξη του τουρισμού, όπως επισημαίνει και ο εκπαιδευτής καταδύσεων Dennis Bait. «Το εισόδημα μου έρχεται από τους καρχαρίες, όπως και των περισσότερων ντόπιων. Υπάρχουν επιχειρηματίες που ξεκίνησαν σαν απλοί ψαράδες. Είναι εκπληκτικό πόσο συνδέονται οι ζωές των κατοίκων με τους καρχαρίες. Όταν περπατάς στο νησί βλέπεις τους καρχαρίες σε πίνακες, τοιχογραφίες, πινακίδες, σουβενίρ» λέει.
Ο Renato Reuyan, ιδιοκτήτης καταστήματος σουβενίρ φτιάχνει μικρά αγάλματα σε μορφή καρχαρία. «Οι καρχαρίες είναι πολύ σημαντικοί για τη Μαλαπάσκουα, είναι δώρο Θεού, καθώς δίνουν δουλειά σε πολλούς. Είναι μια καλή επιχείρηση για μένα καθώς οι τουρίστες μετά τις καταδύσεις έρχονται για ψώνια στο μαγαζί μου» λέειστο BBC.
Αν και οι περισσότεροι αναγνωρίζουν τη συμβολή των θηλαστικών στον πλούτο του νησιού υπάρχει ένας παράγοντας που τα απειλεί: η παράνομη αλιεία. Τα πτερύγια του είδους Alopias αντιπροσωπεύουν το 2,3% των πτερυγίων που εμπορεύεται ετησίως το Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με έρευνα του 2006 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Conservation Biology». Αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί σε εκατομμύρια καρχαρίες που δολοφονούνται κάθε χρόνο.
