«Περί τυφλότητας» του Ζοζέ Σαραμάγκου στο θέατρο Bios

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

12·12·2017 13:59

Όσο περιμέναμε στο μπαρ του Bios να αρχίσει η παράσταση μας πλησιάζουν ευγενικά οι ηθοποιοί της ομάδας Ferodo bridges. Κολλάνε στο ρούχο μας μια λευκή καρτούλα με μια προσωπική μας ένδειξη.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Είμαστε: «η Κυρία με το χαμόγελο», ο «Κύριος με το δερμάτινο», η «Δεσποινίς με το φουλάρι» κλπ, πολίτες μιας κατεστραμμένης Αθήνας, που σε λίγο θα βιώσουμε θεατρικά το «περί τυφλότητας» έργο του Ζοζέ Σαραμάγκου. Όταν μεταβούμε σε μια αίθουσα κενή θα φορέσουμε τα ειδικά γυαλιά, που θα προσδώσουν στην όρασή μας μια ιδιαίτερη λευκή τυφλότητα. Αυτομάτως ανήκουμε στα θύματα , στα κρούσματα της πλατιάς επιδημίας που αιφνιδιάζει την πόλη. Ως τυφλοί πιασμένοι από σχοινιά κι’ αγγίζοντας ο ένας θεατής τον ώμο του άλλου θα μεταφερθούμε στην υποτιθέμενη απομονωμένη αίθουσα του ασύλου, όπου η κυβέρνηση απομόνωσε τους τυφλούς. Μια μοναδική θεατρική παράσταση αρχίζει.

Ο Πορτογάλος Νομπελίστας έγινε ευρύτερα γνωστός με το ομώνυμο μυθιστόρημά του, μια «αντι-ολοκληρωτική αλληγορία» που μιλά για την τυφλότητα της λογικής αντίληψης. Για την προσέγγιση «του οράν» και «του ιδείν» μέσα από την εμπειρική φιλοσοφία που ολοκληρώνει ηθικά τον άνθρωπο. Μια βαθιά ενδοσκόπηση ώστε ο άνθρωπος να ανελιχθεί στην ανώτερη σφαίρα ύπαρξης, δίνοντας προτεραιότητα σε ηθικές αξίες. Ώστε το κενό στο βλέμμα και η αναλγησία της πνευματικής τυφλότητας που οδηγεί στο σκότος, η σύγχρονη επιδημία του χρήματος και προσβάλει επιδημικά την ανθρώπινη ύπαρξη, να περιοριστεί.

Σε μια πόλη μια φοβερή επιδημία χτυπά τον πληθυσμό της. Οι κάτοικοι ξαφνικά χάνουν την όρασή τους, θύματα μιας ιδιαίτερης λευκής τυφλότητας που μολύνει αδιακρίτως. Η κυβέρνηση και η εξουσία απομονώνει τους τυφλούς σε κάποιο άσυλο. Εκεί σ’ ένα «στρατόπεδο συγκέντρωσης» μια ομάδα αγνώστων θα προσπαθήσει να επιβιώσει εκβιαστικά και θα έρθει αντιμέτωπη με μια βίαιη παρέα τυφλών. Η μάχη για την επικράτηση και την επιβίωση θα είναι προκλητική.

Ο ένας εκμεταλλεύεται τον άλλο, προσπαθεί να τον χρησιμοποιήσει, να τον εξουσιάσει, επιδίδονται σε ακατονόμαστες πράξεις, κοντεύουν να φάνε ο ένας τον άλλο, ασελγούν κι’ αρπάζουν την τροφή ζώντας σε μια πρωτόγονη κατάσταση. Δίχως νερό, θέρμανση και καθαριότητα ζούνε σαν ζώα σε μια ατμόσφαιρα μολυσμένη, που ζέχνει από βρωμιά.

Ανάμεσα στο πλήθος των τυφλών υπάρχει μια γυναίκα που βλέπει, αλλά προσποιούμενη την τυφλή ακολουθεί οικειοθελώς εκεί τον μολυσμένο σύζυγό της, γιατρός στο επάγγελμα. Η γυναίκα που διαθέτει ευαισθησίες, ανθρωπιά και αγάπη για τον συνάνθρωπο προσφέρεται με δικό της κίνδυνο να τους βοηθήσει, να τους εξανθρωπίσει οδηγώντας τους στο πραγματικό φως και στη λύτρωση.

Η παράσταση, βασισμένη στη διασκευή του έργου σε μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά, είναι μια μοναδική, συνταρακτική εμπειρία του τι σημαίνει να ζεις σε χάος και σκοταδισμό.

Η ευρηματική διαδραστική σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου και οι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών υπέβαλλαν τους θεατές στην παραβολική ερμηνεία του υπέροχου κειμένου. Ενδεχομένως να κούρασε κάποιους η λευκή τυφλότητα των γυαλιών, όμως το συναίσθημα κορυφώνεται μέσω των δρώμενων και των ήχων, των τονισμών και του ύφους των φωνών, του ήχου του νερού, το ξάφνιασμα με τις κουβέρτες για το κρύο, της απομόνωσης και του φόβου που νιώθεις.

Αυτός «ο φόβος που μας κρατά τυφλούς» κάτω από την εξουσία του χρήματος που αλλοτριώνει τα ανθρώπινα ένστικτα. Ο σκηνοθέτης Πήτερ Μπρούκ έχει πει: «Η χειρότερη ύβρις είναι η τυφλότητα, που σημαίνει αδιαφορία».

Η παράσταση με το αισιόδοξό της μήνυμα, αφυπνίζει εξετάζοντας τα όρια της ψυχικής και της ηθικής αντοχής. Μπράβο στους συντελεστές.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία – Διασκευή κειμένου: Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος
Συνεργαζόμενη σκηνοθέτις: Βίκυ Κυριακουλάκου
Ενδυματολογική επιμέλεια – Κατασκευές: Μαρία – Σεσίλ Ιγγλέση
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ισαβέλλα Μαργάρα
Σχεδιασμός Ήχου: Ερασμία Τσίπρα
Παραγωγή: Απόλλωνας Μπόλλας (ACB Productions)