Ο τραπεζοϋπάλληλος Γιόζεφ Κ, μια μέρα στα καλά του καθουμένου, δέχεται στο σπίτι του την επίσκεψη δυο αγνώστων, που του ανακοινώνουν ότι θα τον οδηγήσουν στον ανακριτή.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Εκεί δίχως να έχει διαπράξει κάτι επιλήψιμο, που να στηρίξει την οποιαδήποτε κατηγορία εναντίον του, έχει την αίσθηση πως τον θεωρούν ένοχο. Στην επόμενη ανάκριση, σε μια μουντή αίθουσα δικαστηρίου, βασανίζεται από τυραννικές ερωτήσεις. Ανυπεράσπιστος και ταραγμένος στο αδιέξοδο που έχει μπλεχτεί, καταφεύγει στη βοήθεια ενός δικηγόρου.

Εκείνος, όργανο της εξουσίας, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη θέση του. Αναζητά τότε τη βοήθεια ενός φίλου του ζωγράφου και ενός ιερέα, όμως ούτε η τέχνη, ούτε η θρησκεία θα επηρεάσουν τους δικαστές, που τον δικάζουν για ένα έγκλημα που δεν γνωρίζει. Η ψυχολογία του Γιόζεφ καταρρέει και πιστεύει πως όλοι τον παρακολουθούν, τον κατασκοπεύουν και τον καταδικάζουν, ως ανυπόληπτο πολίτη. Έτσι εντελώς απελπισμένος περιμένει την καταδίκη και την ποινή του. Ένα βράδυ δυο μαυροφορεμένοι άνδρες θα τον οδηγήσουν σ’ ένα ερημικό λατομείο, όπου σκληρά κι απάνθρωπα, θα τον «σφάξουν σαν το σκυλί».

Η «Δίκη», ένα δύσκολο και ακατανόητο έργο, γράφτηκε το 1914 και δέχτηκε πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Από ψυχαναλυτική προσέγγιση, «ο Κάφκα μεταφέρει στο χαρτί τις παράδοξες και σκληρές φαντασιώσεις του, που τις ντύνει με ευπρεπή τρόπο για να μην προκαλέσει». Από άποψη θρησκευτική, κατηγορήθηκε ως άθεος, ενώ οι Εβραίοι τον συνέταξαν στους δικούς τους κατατρεγμένους. Διάφορες κριτικές διχογνωμίες προσδίδουν στο έργο πολιτικό πνεύμα, ενώ οι διανοητές του προσδίδουν στοιχεία υπαρξισμού ή το κατατάσσουν στη σφαίρα του παραλόγου.

Το έργο που ξεκινά από την πραγματικότητα και βαθμιαία μπαίνει σ’ ένα τοπίο παράδοξο, ανοίκειο κι εφιαλτικό, υπαινίσσεται τη βαθύτερη ανησυχία και εσωτερικότητα του Κάφκα. Ο θεατής συμπάσχει από την αρχή στην αγωνιώδη δικαστική διαδρομή του Γιόζεφ, τον ακολουθεί στα αδιέξοδά του για να τον συναντήσει και να συμμεριστεί εν μέρει τις αδυναμίες του. Κοινές και για τους δύο, σε μια κοινωνία όπου καθένας εξουσιάζει τον κατώτερό του και υπάρχει σ’ ένα σύστημα εξουσίας που τον εξουδετερώνει.

Η διασκευή και η εκπληκτική σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου προσέδωσε στο σκηνικό δημιούργημα, το ψυχικό κλίμα του Κάφκα. Οι ηθοποιοί με ταλέντο και γνώση, μας βύθισαν με ευσυνειδησία στο ακαθόριστο, στο μυστηριώδες τρομακτικό, απρόσμενο και αγχωτικό σύμπαν της Δίκης.

Ο Μιχάλης Συριόπουλος στο ρόλο του Γιόζεφ αποδίδει με γνήσια τεχνική την «ενδότερη ταλαιπωρία» του. Η αίσθηση της μοναξιάς, η απομόνωση, η πλήρης αδυναμία και η ταπείνωση στα σκοτεινά γρανάζια της εξουσίας, η διαρκής απειλή, η δυσφήμιση, η διαπόμπευσή του δημιουργούν μια φαντασιώδη ατμόσφαιρα με «νοσηρή γοητεία». Κάτι σαν σύγχρονη τραγωδία με θύμα τον ίδιο και χορό αδιάφορο, απόμακρο και διεφθαρμένο, τον κοινωνικό του περίγυρο. Αισθησιακές, αλλά και ψυχρές γυναίκες, δεσμώτες με υπολανθάνουσες φαντασιώσεις, δικαστές απειλητικά επικίνδυνα. Όλοι τους «χαρακτήρες των Yiddish θεατρικών έργων», με αδιάσπαστα κωμικό ύφος, που εξωτερικεύεται με κινητικούς τρόπους και θαυμάσιες ερμηνείες από το σύνολο των ηθοποιών.

Το καινοτόμο επινοητικό σκηνικό της Ευαγγελίας Θεριανού έλυσε πρακτικά θέματα στη δράση του έργου. Εύστοχος φωτισμός με το φωτισμένο Κ να επιβάλλεται συνειρμικά, αυστηρά κοστούμια σε άσπρο – μαύρο και μάσκες μοντέρνες που δημιουργούν γκροτέσκο περιβάλλον, όπου φανταστικά στοιχεία διαδέχονται ρεαλιστικές καταστάσεις. Παρουσιάζοντας στο κοινό την πολύσημη φυσιογνωμία του έργου, που επαφίεται στην υποκειμενική του ερμηνεία. Ένα θεατρικό δρώμενο με καλλιτεχνική αξία.

Πληροφορίες παράστασης

Συντελεστές
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου
Επιμέλεια κίνησης: Σοφία Πάσχου

Με τους: Σωκράτη Πατσίκα, Μιχάλη Συριόπουλο, Κίττυ Παϊταζόγλου, Θάνο Λέκκα, Μάνο Γαλάνη, Ειρήνη Μπούνταλη, Παντελή Βασιλόπουλο, Μιχάλη Μιχαλακίδη, Ελένη Βλάχου, Φοίβο Συμεωνίδη

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21:15

Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: 15 ευρώ
Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων): 10 ευρώ
Ανέργων: 8 ευρώ