Τι συνδέει χρονικά τις «τρεις αδελφές» του Τσέχοφ με τις συνομήλικες τους εν έτι 2015; Εκτός βέβαια από την κοινή τους επίκληση «να χουνε πίστη στις μέρες που θα ρθουν;» Φυσικά και η εργασία. Μόνο που εκείνες ζώντας σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας γύρω στα 1901 δίχως πολέμους κι επαναστάσεις πλήττουν αφόρητα. Τόσο οι ίδιες όσο και ο περίγυρος των ανθρώπων που συναναστρέφονται, δηλώνουν πως δεν έχουν δουλέψει ποτέ κι αναζητούν διέξοδο στην εργασία.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Ενώ οι νέοι στις μέρες μας πασχίζουν κι απογοητεύονται μην βρίσκοντας εργασία, ώστε να χει η ζωή τους νόημα πραγματικό.

Η Όλγα, η Μάσα και η Ειρήνη Πραζόρωφ όταν πέθαναν οι γονείς τους έμειναν «τρεις κι ο κούκος». Ο αδελφός τους Αντρέι φιλοδοξεί να γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας και οι νεαρές γυναίκες νοσταλγούν τη ζωή στην πρωτεύουσα, την εποχή που το πατρικό τους σπίτι ήταν γεμάτο κόσμο και γιορτές. Ενώ τώρα η μοναξιά και η ανία τις αναγκάζει να συναναστρέφονται με αξιωματικούς της τοπικής φρουράς και να προσαρμοστούν σε κοινωνικές επαφές υποδεέστερες των προσδοκιών τους.

Η Όλγα είναι η μεγαλύτερη, δασκάλα σ’ ένα παρθεναγωγείο, διαχειρίζεται το σπίτι και φροντίζει τις αδελφές της.

Η Μάσα, παντρεμένη με τον καθηγητή Κουλίγκιν, είναι δυστυχισμένη γιατί εκείνος δεν αντιλαμβάνεται τις έντονες ψυχικές της ανησυχίες. Η παρουσία του αξιωματικού Βερσίν αναστατώνει τα αισθήματά της, που αναζητούν τον ιδανικό έρωτα στο πρόσωπό του. Μεταξύ των αξιωματικών που επισκέπτονται το σπίτι των Πραζόρωφ, είναι και ο υπολοχαγός βαρώνος Τουζεμπάχ που είναι ερωτευμένος με την Ειρήνη και θέλει να την παντρευτεί. Ωστόσο τα όνειρα και οι ελπίδες τους διαψεύδονται, τίποτα δεν θα εξελιχθεί ευνοϊκά για τους ήρωες. Ο Αντρέι παντρεύεται μια επαρχιώτισσα κι απαρνιέται τις προσδοκίες του, βαλτώνοντας σε μιαν αδιάφορη ζωή. Ο Βερσίν θ’ ακολουθήσει το σύνταγμα σε άλλη πόλη, κι ο Τούζεμπαχ θα σκοτωθεί σε μια μονομαχία. Οι τρεις αδελφές μένουν μόνες στο ασφυκτικό κι ανιαρό περιβάλλον της επαρχίας, κλώθοντας και ξανακλώθοντας στο μυαλό τους τη διαφυγή στη Μόσχα.

Το έργο που πρωτοπαίχθηκε το 1901 από το Στανισλάβκυ και το Ντατσένκο, είναι μια δραματική απεικόνιση και σκιαγράφηση της τάξης των στρατιωτικών, που συχνά εξέφραζαν κάποιες νέες ιδέες αλλά και την απογοήτευσή τους για την κοινωνική φθορά. Στο πολυπρόσωπο δράμα παρουσιάζεται η απλή καθημερινότητα που διαποτίζεται όχι από εξωτερικά πολιτικά γεγονότα, αλλά από την εσωτερική κατάσταση των ηρώων. Κι ενώ δείχνουν να μοιάζουν εξωτερικά, καθένας ωστόσο διατηρεί τα προσωπικά του γνωρίσματα, παραδέχεται τα θέλω του κι ελπίζει στην ζωή. Αυτό καθιστά τα πρόσωπα ανθρώπινα με την προοπτική της λύτρωσης, καθ’ ότι έχουν επίγνωση πως προσφέρουν ελάχιστα, δεν νοιάζονται για κάτι βαθύτερο πνευματικά και δεν έχουν την δύναμη και την αποφασιστικότητα να αγωνισθούν για όσα λαχταρούν.

Οι τρεις αδελφές στην ρηχή τους ζωή τα μόνα που περιμένουν είναι το πάρτι και η βραδιά του καρναβαλιού. Έχοντας τα πάντα διασφαλισμένα, επιτρέπουν στους εαυτούς τους να ζουν στην νωθρότητα και στην μονοτονία, διασώζοντας ωστόσο την καταγωγή τους με χαριτωμένους τρόπους και προσεγμένο λόγο. Γιατί είναι άτομα καλλιεργημένα, με ήθος, δίχως μελοδραματισμούς και έντονα ξεσπάσματα «ανοίκεια» της μόρφωσής τους. Από την άλλη σνομπάρουν τις κακόγουστες επαρχιώτισσες με τις οποίες δεν έχουν τίποτα κοινό. Κάτι που τις θλίβει παράλληλα με τον θάνατο των γονιών τους, είναι η επιλογή του αδελφού τους να νυμφευθεί μια κοπέλα κατώτερης κοινωνικής τάξης κι ανάρμοστη συμπεριφορά. Κάτι που καθιστά δύσκολο και τον ρόλο του αδελφού τους που αποποιούμενος τα όνειρά του, σπαταλά την ζωή του μέσα σ’ έναν απογοητευτικό έρωτα.

Στο έργο του Τσέχοφ τα πρόσωπα είναι πολλά. Στην παρούσα διασκευή σαφέστατα για σκηνική οικονομία περιορίζονται σε εννέα, πρόσωπα για τα οποία έλεγε ο ίδιος πως δεν μάχονται, απλώς δοκιμάζονται και τα σαρκάζει επειδή τ’ αγαπά.

Η σκηνοθεσία της Γεωργίας Ανδρέου, η πρόθεσή της να το συνδέσει με «το Δυτικό κόσμο και το εχθρικό τοπίο κρίσης» κι ο αλληγορικός τρόπος της που στοχεύει καθαρτική μετάβαση από το ημίφως των ψευδαισθήσεων στο ανελέητο φως της αλήθειας» μάλλον είναι ατυχείς. Όπως ατυχής είναι και η λέξη «καθαρτική» που παραπέμπει σε άλλα, στην θέση της λέξης εξαγνιστήρια νομίζω. Στην ατμόσφαιρα πάντως πλανάται η μελαγχολία, η πικρία, η λύπη, η νωθρότης και ο εγκλωβισμός σε εξιδανικευμένες αναμνήσεις. Με μόνο βέβαιο την αδυναμία της απόδρασης, από την τετράγωνη εστία, από κάθε τι ασφαλές, από κάθε τι επιθυμητό που ακυρώνεται από το βιωθέν. Οι ηθοποιοί σηκώνουν την ευθύνη των ρόλων τους με πολλές διαβαθμίσεις, ακολουθώντας τον αργό ρυθμό της σκηνοθεσίας. Όμορφα κοστούμια έντυσαν ιδιαίτερα τις τρεις αδελφές, αλλά και τις άλλες τρεις, σύνολο έξη δηλαδή που εμπότισαν με μεταμοντέρνα στοιχεία την κλασσική γραμμή της σκηνικής πράξης. Αναρωτιέμαι τι είναι αυτές οι ουρανοκατέβατες τρεις αδελφές. Να είναι οι αδελφές ψυχές τους σε παράλληλα σύμπαντα; Να είναι η ταυτότητα που επιθυμούν να έχουν; Μια αναγωγή στο «όραμα της αντίδρασης και της ελευθερίας;» Πιθανόν κάτι λίγο απ’ όλα αυτά, που επιφορτίζουν την διάψευση της ελπίδας και της προσμονής.

Αναμφισβήτητα στην μνήμη μένει η πρώτη και η τελευταία σκηνή όπου οι φίλοι αναχωρούν και οι τρεις αδελφές μένουν μόνες στον κυκλοτερή χορό τους, με την έξοχη μουσική να συνθέτει εικόνες της υπαίθρου.

Στην παράσταση δεν δικαιώθηκε το δραματικό μεγαλείο του έργου και κάθε προσπάθεια έμεινε ανέστια.

Συντελεστές

Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης & Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία: Γεωργία Ανδρέου
Μουσική – προτότυπη σύνθεση: Κώστας Δημουλέας
Κοστούμια – Σκηνικός χώρος: Βασίλης Μπαρμπαρίγος
Κινησιολογία: Γιάννα Μελλά
Make up artist: Βιργινία Τσιχλάκη
Φωτισμοί: Παναγιώτης Λαμπής
Σχέδιο προβολών: Νεφέλη Σωτηράκη Μπλακ
Φωτογραφίες: Ερρίκος Ανδρέου
Διεύθυνση Παραγωγής: Γεωργία Δεμέστιχα
Δραματουργική Επεξεργασία: Χαρά Μπακονικόλα, Χριστίνα Χατζηνικολάου, Άννα Σωτηριάδου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Φώτης Γαλανός

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά) οι ηθοποιοί:
Σπύρος Γραμμένος, Φωκίων Ζαρίκος, Βασιλική Κακοσαίου, Λένα Καρσίκη, Μαργαρίτα Λουμάκη, Γιάννης Παπαχαραλάμπους, Μαρβίνα Πιτυχούτη, Βικτωρία Σαμοθράκη, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Ναταλί Τσάβεζ, Ηλέκτρα
Τσακαλία.

Πρόγραμμα Παραστάσεων: Διάρκεια Παράστασης: 100′
Δευτέρα και Τρίτη: 9.00μμ

Τιμές Εισιτηρίων:

Κανονικό: 13 ευρώ – 12 ευρώ (προπώληση)
Φοιτητικό – Ανέργων: 8 ευρώ
Ατέλεια: 5,00 ευρώ
Προπώληση Εισιτηρίων: www.ticketservices.gr